Μετά από χρόνια ανεξέλεγκτων επιδοτήσεων και αδιαφάνειας, το ελληνικό Δημόσιο βρίσκεται αντιμέτωπο με την υποχρέωση να ανακτήσει 415 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία –σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή– χορηγήθηκαν την περίοδο 2016–2023 μέσω «μαϊμού» δηλώσεων, πλασματικών εκτάσεων και αδιαφανών πρακτικών.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη δημοσιονομική διόρθωση που έχει ζητηθεί ποτέ από την Ελλάδα στον αγροτικό τομέα, με τις Βρυξέλλες να επιρρίπτουν ευθύνες στη χώρα για τη χρόνια δυσλειτουργία του συστήματος ενισχύσεων, αφήνοντας την κυβέρνηση να εντοπίσει –και να τιμωρήσει– τους υπεύθυνους εντός στενών χρονικών ορίων.
Η κατεύθυνση είναι ξεκάθαρη: να εντοπιστούν όσοι έλαβαν επιδοτήσεις χωρίς να τις δικαιούνται. Ξεκινά εκτεταμένος έλεγχος με διασταυρώσεις δηλώσεων Ε9, μισθωτηρίων, τιμολογίων και στρεμματικών στοιχείων σε εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες.
Στο στόχαστρο μπαίνουν άτομα που, ενώ εμφανίζονταν ως δικηγόροι, μηχανικοί ή δημόσιοι υπάλληλοι, δήλωναν ταυτόχρονα χιλιάδες στρέμματα ή βοσκοτόπια. Οι πρώτοι έλεγχοι θα γίνουν στις Περιφέρειες με τα περισσότερα κρούσματα – με την Κρήτη να προηγείται – και θα ξεκινήσουν από όσους έλαβαν τις υψηλότερες επιδοτήσεις.
Ερευνώνται επίσης:
-
πλασματικά μισθωτήρια με μηδενικό αντίτιμο,
-
ψευδείς δηλώσεις κατοχής αγροτεμαχίων,
-
ανύπαρκτα τιμολόγια για ζώα που «δεν υπάρχουν ούτε… στο χαρτί».
Μια ειδική Ομάδα Ανακτήσεων με τη συμμετοχή της ΑΑΔΕ, της Οικονομικής Αστυνομίας και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αναλαμβάνει να ξεσκεπάσει πρόσωπα που εμφανίζονταν ως παραγωγοί ή κτηνοτρόφοι χωρίς καμία πραγματική δραστηριότητα, αποκομίζοντας υπέρογκα ποσά.
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις βιολογικές εκτροφές, όπου οι επιδοτήσεις είναι μεγαλύτερες, αλλά συνοδεύονται από αυστηρές απαιτήσεις – όπως ειδική διατροφή τεκμηριωμένη με τιμολόγια. Όσοι δήλωναν «βιολογικά ζώα» χωρίς να μπορούν να αποδείξουν τις αγορές τους, τίθενται σε άμεση προτεραιότητα ελέγχου.
Η ΑΑΔΕ θα ανοίξει τραπεζικούς λογαριασμούς υπόπτων για να διασταυρώσει τα δηλωθέντα εισοδήματα με το πραγματικό οικονομικό όφελος. Όσοι δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τα ποσά, απειλούνται με έκτακτη φορολόγηση 45% για κάθε μη τεκμηριωμένο ευρώ.
Παράλληλα, η Οικονομική Αστυνομία ερευνά τον ρόλο των μεσαζόντων που δρούσαν ως ενδιάμεσοι, φέρονται να λάμβαναν «ποσοστά» και συχνά σχεδίαζαν τα «πακέτα» επιδοτήσεων.
Στο έργο των ελέγχων επιστρατεύεται και λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης, που εντοπίζει αυτόματα αναντιστοιχίες, ελλείψεις και αποκλίσεις, διασταυρώνοντας δηλώσεις ΟΣΔΕ, Ε9, τιμολόγια και τραπεζικά στοιχεία, εκδίδοντας «κόκκινες σημαίες» για στοχευμένους ελέγχους.
Ο απώτερος στόχος είναι να επιστραφούν τα χρήματα πριν παρακρατηθούν από τις επιδοτήσεις της Ε.Ε. για το 2026. Αν και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σκοπεύει να καταθέσει έφεση, η Κομισιόν έχει ήδη αποφασίσει να παρακρατήσει το ποσό, κατανεμημένο σε τρεις δόσεις από το 2026 έως το 2028.
Για να μην επιβαρυνθούν όλοι οι αγρότες, το Δημόσιο σχεδιάζει προσωρινή κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό, με σαφή πρόθεση να ανακτηθούν τα χρήματα μέχρι τελευταίου ευρώ από όσους καταλογιστούν οι παρατυπίες. Η είσπραξη θα γίνει βάσει του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, με προβλέψεις για κατασχέσεις και δεσμεύσεις λογαριασμών, ενώ η ευθύνη θα βαρύνει αποκλειστικά τους τελικούς δικαιούχους, όχι τους μεσάζοντες ή τους συμβούλους.
