Του Κίμωνα Λογοθέτη
Η ραγδαία εξάπλωση των ηλεκτρικών πατινιών στους δρόμους των πόλεων, και ειδικά στην Αθήνα, έχει δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα στην αστική κινητικότητα — αλλά και μια σειρά από ανασφάλειες για την οδική ασφάλεια και τη νομική κάλυψη των εμπλεκομένων σε τροχαία ατυχήματα.
Το ερώτημα που τίθεται πλέον με όλο και μεγαλύτερη ένταση είναι: πρέπει να καταστεί υποχρεωτική η ασφάλιση αστικής ευθύνης για τα ηλεκτρικά πατίνια;
Η απάντηση, με βάση τα αυξανόμενα περιστατικά ατυχημάτων στα οποία εμπλέκονται χρήστες πατινιών, φαίνεται να γέρνει ξεκάθαρα προς το «ναι». Σήμερα, σε περίπτωση πρόκλησης υλικών ζημιών ή τραυματισμού από πατίνι, δεν υπάρχει προβλεπόμενο ασφαλιστικό σχήμα που να καλύπτει τον παθόντα εκτός αν το πατίνι ανήκει σε εταιρεία ενοικίασης, όπου ο νόμος ορίζει σχετική υποχρέωση.
Όμως τα ιδιόκτητα ηλεκτρικά πατίνια, τα οποία κυκλοφορούν σε όλο και μεγαλύτερους αριθμούς, δεν καλύπτονται από καμία αντίστοιχη πρόβλεψη. Παρότι φέρουν αριθμό πλαισίου (όπως κάθε όχημα), η πολιτεία δεν έχει ακόμη προχωρήσει σε κανένα μέτρο καταγραφής, αδειοδότησης ή υποχρεωτικής ασφάλισης.
Πατίνι = όχημα
Το ηλεκτρικό πατίνι είναι με κάθε έννοια όχημα. Αναπτύσσει ταχύτητα, κινείται σε δημόσιους δρόμους και πεζοδρόμια, και έχει την ικανότητα να προκαλέσει ατυχήματα. Όπως κάποτε τα ποδήλατα στην Αθήνα έφεραν αριθμό κυκλοφορίας, έτσι και τα πατίνια θα μπορούσαν να φέρουν ειδική πινακίδα ή σήμανση, ώστε να ταυτοποιείται ο ιδιοκτήτης και να εντοπίζονται εύκολα οι χρήστες σε περίπτωση παράβασης ή εμπλοκής σε ατύχημα.
Αυτό δεν είναι ζήτημα μόνο ελέγχου ή τάξης, αλλά κυρίως προστασίας του πολίτη. Τι γίνεται σήμερα αν ένα παιδί χτυπηθεί από ένα πατίνι; Αν προκληθεί ζημιά σε αυτοκίνητο ή κατάστημα; Αν υπάρξει σοβαρός τραυματισμός ή ακόμα και απώλεια ζωής; Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν υπάρχει κανένας τρόπος αποζημίωσης — ούτε για τα θύματα ούτε για το δημόσιο σύστημα υγείας που επωμίζεται το κόστος.
Ώρα για νέο νομικό πλαίσιο
Η λύση είναι ξεκάθαρη: νομοθέτηση υποχρεωτικής ασφάλισης αστικής ευθύνης για όλα τα ηλεκτρικά πατίνια — όπως ήδη ισχύει για τις εταιρείες ενοικίασης, αλλά και για τα μηχανάκια και τα αυτοκίνητα. Το κράτος οφείλει να ορίσει σαφείς προδιαγραφές για τα οχήματα μικροκινητικότητας, με βάση την ταχύτητα, το βάρος και τη χρήση τους, και να καθιερώσει μητρώο καταχώρισης που θα συνδέει κάθε πατίνι με τον κάτοχό του.
Η τεχνολογία υπάρχει: ο αριθμός πλαισίου, το GPS και οι QR κωδικοί μπορούν εύκολα να ενσωματωθούν στο σύστημα. Η ασφαλιστική αγορά είναι επίσης έτοιμη να ανταποκριθεί, καθώς πρόκειται για νέο και αναπτυσσόμενο πεδίο. Αυτό που λείπει είναι η πολιτική βούληση και η κανονιστική πρόβλεψη.
Η βιώσιμη κινητικότητα δεν μπορεί να είναι ασύδοτη κινητικότητα. Τα πατίνια αποτελούν πολύτιμο μέσο για μικρές μετακινήσεις, αλλά πρέπει να λειτουργούν εντός κανόνων. Η ασφάλιση και η καταγραφή τους θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών, θα αποτρέψουν την επικίνδυνη οδήγηση και θα προσφέρουν δικαιοσύνη σε όσους υφίστανται τις συνέπειες της απουσίας ρύθμισης.
Δεν είναι αργά — αλλά ο χρόνος τελειώνει. Ας θεσμοθετηθεί ένα σύγχρονο και υπεύθυνο νομικό πλαίσιο για τα ηλεκτρικά πατίνια.
