Με στρατηγικές επενδύσεις ύψους 70 εκατομμυρίων ευρώ, ο πολιτισμός της Θράκης αποκτά νέα πνοή. Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, επισκέφθηκε το Διδυμότειχο, πραγματοποιώντας αυτοψία στις εργασίες αποκατάστασης του Τεμένους Βαγιαζήτ, ενός μνημείου εμβληματικής σημασίας, ενώ παρουσίασε και το φιλόδοξο σχέδιο ανάδειξης του Κάστρου Διδυμοτείχου.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού, η αποκατάσταση του Τεμένους Βαγιαζήτ προχωρά με ταχύτατους ρυθμούς. Το έργο, προϋπολογισμού 12,5 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτείται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης. Στόχος είναι να ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026, παρά τα τεχνικά εμπόδια και τις απρόβλεπτες δυσκολίες που ανέκυψαν κατά την πορεία των εργασιών.
Η Λίνα Μενδώνη τόνισε πως ο Έβρος αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση, υπογραμμίζοντας ότι από το 2019 έχουν επενδυθεί 70 εκατομμύρια ευρώ σε έργα πολιτιστικής υποδομής. «Για εμάς ο πολιτισμός είναι άμυνα και το γνωρίζουν καλά όσοι ζουν στα σύνορα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Το Τέμενος, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1420, αποκαθίσταται με σεβασμό στην ιστορική του διαστρωμάτωση, ώστε να αναδειχθεί η αρχιτεκτονική εξέλιξή του. Οι εργασίες περιλαμβάνουν την επίπονη διαδικασία τοποθέτησης της νέας ξύλινης στέγης, η οποία κατασκευάζεται από υψηλής αντοχής ξυλεία χλωρής δρυός, προερχόμενη από δάση της Γαλλίας, της Ελβετίας και της Γερμανίας. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη η αποκατάσταση του μιναρέ, με επαναχρησιμοποίηση αυθεντικών υλικών όπου αυτό είναι εφικτό.
Η υπουργός, συνοδευόμενη από υπηρεσιακούς και τοπικούς παράγοντες, επισκέφθηκε το μνημείο ανεβαίνοντας στα ικριώματα ύψους 18 μέτρων, προκειμένου να επιθεωρήσει τις εργασίες.
Το Κάστρο Διδυμοτείχου στο επίκεντρο ενός ολιστικού σχεδίου αποκατάστασης
Μετά το Τέμενος Βαγιαζήτ, η Λίνα Μενδώνη παρουσίασε στο Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου το ερευνητικό πρόγραμμα αποκατάστασης του ιστορικού Κάστρου, σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το Κάστρο των «Διδύμων Τειχών», όπως το αποκάλεσε, αποτελεί κορυφαίο οχυρωματικό έργο της Θράκης, χτισμένο πάνω σε λαξευτά σπήλαια στον λόφο Καλέ.
Η αποκατάσταση του Κάστρου δεν είναι ένα σημειακό έργο, αλλά ένα πολυεπίπεδο εγχείρημα, με στρατηγικό σχεδιασμό που περιλαμβάνει την ιστορική και αρχαιολογική τεκμηρίωση, τις απαραίτητες τεχνικές παρεμβάσεις και την επανένταξή του στον αστικό ιστό του Διδυμοτείχου. Η πρώτη φάση των εργασιών, η οποία περιλαμβάνει την αποκατάσταση των βασικών εισόδων και τεσσάρων πύργων, θα χρηματοδοτηθεί από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (ΕΣΠΑ 2021-2027).
Οι πρώτες παρεμβάσεις επικεντρώνονται στις Πύλες της Γέφυρας και της Αγοράς και στους Πύργους Π1 έως Π4, όπου παρατηρούνται σοβαρά δομικά προβλήματα. Ειδική μέριμνα δίνεται στις λιθοδομές και τις σπηλαιώσεις, ενώ προβλέπεται και διαμόρφωση χώρων θέασης, όπως στο σημείο του Πύργου της Βασιλοπούλας.
Η σημασία του Κάστρου είναι διαχρονική. Με καταβολές που φτάνουν ως την εποχή του Ιουστινιανού, ενισχύσεις επί Κωνσταντίνου Ε’ και ανακατασκευές το 1303, το Κάστρο υπήρξε ισχυρό στρατηγικό και εμπορικό κέντρο. Σημαντικές είναι και οι μνήμες από τον 18ο αιώνα, όταν εκεί κρατήθηκε ημιαιχμάλωτος ο βασιλιάς της Σουηδίας Κάρολος ΙΒ’. Εντός των τειχών διατηρούνται σπήλαια, η αρμενική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και λείψανα από βυζαντινούς ναούς.
Όπως τόνισε η Λίνα Μενδώνη, το έργο είναι μακροπρόθεσμο και πολυδάπανο, αλλά η πρώτη φάση ξεκινά άμεσα, προκειμένου να αναδειχθεί ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά αποθέματα της Θράκης.
