Της Δάφνης Γρηγοριάδη, Οικονομικής Αναλύτριας
Η καλοκαιρινή σεζόν δεν φέρνει μόνο τουρίστες στα ελληνικά νησιά, αλλά και φοροελεγκτές. Από τις αρχές Ιουνίου μέχρι και τα μέσα Ιουλίου, κλιμάκια της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) «όργωσαν» δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, βάζοντας στο μικροσκόπιο ταμειακές μηχανές και POS σε beach bars, εστιατόρια και καφετέριες.
Το αποτέλεσμα; 9.140 έλεγχοι σε λιγότερο από ενάμιση μήνα και πρόστιμα ύψους 2,3 εκατομμυρίων ευρώ. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι επιχειρήσεις βρέθηκαν αντιμέτωπες και με προσωρινό λουκέτο, καθώς διαπιστώθηκαν σοβαρές παραβάσεις, όπως μη έκδοση αποδείξεων.
Οι έλεγχοι γίνονταν αιφνιδιαστικά, ακόμα και σε ώρες αιχμής. Στόχος, να εντοπιστούν επιχειρήσεις που «ξεχνούσαν» να κόψουν αποδείξεις στους τουρίστες, ειδικά σε περιόδους που ο τζίρος εκτοξεύεται.
Το παράδοξο είναι ότι εντοπίστηκαν στην εστίαση ακόμα και περιπτώσεις όπου τα POS δεν ήταν συνδεδεμένα με τις ταμειακές μηχανές, παρά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη διαδικασία είναι υποχρεωτική εδώ και καιρό. Η σύνδεση POS και ταμειακής έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι κάθε ηλεκτρονική πληρωμή καταγράφεται αυτόματα στα λογιστικά συστήματα και δηλώνεται στην ΑΑΔΕ σε πραγματικό χρόνο, περιορίζοντας έτσι τις «γκρίζες ζώνες» στην απόδοση ΦΠΑ.
Σε αρκετές περιπτώσεις, οι επαγγελματίες επικαλούνται τεχνικά προβλήματα ή έλλειψη κατάλληλης υποστήριξης από τους παρόχους για τη διασύνδεση. Ωστόσο, η ΑΑΔΕ έχει δώσει επαρκές μεταβατικό διάστημα για την εφαρμογή του μέτρου, γεγονός που δείχνει ότι οι καθυστερήσεις οφείλονται περισσότερο σε έλλειψη συμμόρφωσης ή πρόθεση καθυστέρησης παρά σε αντικειμενικές δυσκολίες.
Η μάχη του VAT gap
Πίσω από αυτή την επιχείρηση κρύβεται ένας μεγάλος στόχος: η μείωση του VAT gap, του κενού δηλαδή ανάμεσα στον ΦΠΑ που θα έπρεπε να εισπράττεται και σε αυτόν που τελικά φτάνει στα κρατικά ταμεία.
Η Ελλάδα έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Από 25,4% το 2018, το κενό στον ΦΠΑ υποχώρησε στο 13,7% το 2022. Ωστόσο, παραμένει σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που κυμαίνεται γύρω στο 7%.
Οι ελεγκτές δεν περιορίζονται πλέον σε παραδοσιακές μεθόδους. Η μάχη κατά της φοροδιαφυγής δίνεται και ψηφιακά, μέσα από το σύστημα myDATA, την ηλεκτρονική τιμολόγηση και την καθολική χρήση POS.
Τα δεδομένα περνούν σε πραγματικό χρόνο στην ΑΑΔΕ, που μπορεί να εντοπίσει ύποπτες αποκλίσεις πριν φτάσει το κλιμάκιο στην πόρτα του παραβάτη. Παράλληλα, οι φυσικοί έλεγχοι λειτουργούν αποτρεπτικά και δείχνουν ότι η ανοχή τελείωσε.
Το στοίχημα της φορολογικής συνείδησης
Παράλληλα με τα πρόστιμα και τις σφραγίσεις, οι αρχές ποντάρουν και στην αλλαγή νοοτροπίας. Ο καταναλωτής να ζητά απόδειξη, η επιχείρηση να κατανοεί ότι η συμμόρφωση δεν είναι επιλογή αλλά υποχρέωση.
Κάθε ευρώ που χάνεται από τον ΦΠΑ σημαίνει λιγότερα χρήματα για υποδομές, υγεία και κοινωνική πολιτική.
Το καλοκαίρι δεν έχει τελειώσει και οι έλεγχοι συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Στο πλάνο της ΑΑΔΕ περιλαμβάνονται και νέες τεχνολογικές εφαρμογές που θα κάνουν ακόμα πιο δύσκολο το «κρυφτό» με την εφορία.
