Μετά από μια μικρή περίοδο σταθεροποίησης στα σούπερ μάρκετ, η ακρίβεια στα τρόφιμα επιστρέφει, προκαλώντας νέες πιέσεις στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Ιούλιο, ο ετήσιος πληθωρισμός ανήλθε στο 3,1%, επίπεδο που αποτελεί ρεκόρ δωδεκαμήνου. Ωστόσο, οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι η άνοδος στις τιμές των τροφίμων συνεχίζεται και ήδη υπερβαίνει τα όσα αποτυπώνουν οι επίσημοι δείκτες.
Τα βασικά είδη διατροφής πρωταγωνιστούν στις αυξήσεις: τα φρούτα καταγράφουν άνοδο 19,3% σε σχέση με πέρυσι, τα φρέσκα ψάρια κοστίζουν 7% περισσότερο, τα κρέατα κατά μέσο όρο 6,2% ακριβότερα, ενώ ο καφές – ιδιαίτερα ευάλωτος στις διεθνείς διακυμάνσεις – έχει ακριβύνει κατά 16,8%.
Η νέα αυτή επιβάρυνση προστίθεται στις ήδη υψηλές δαπάνες για ενέργεια, μεταφορές, στέγαση και ένδυση-υπόδηση, συρρικνώνοντας περαιτέρω την αγοραστική δύναμη. Και αυτό, πριν ακόμη φανεί στα στατιστικά η εικόνα του Αυγούστου, που αναμένεται να δείξει ακόμη μεγαλύτερη αύξηση στο κόστος διατροφής.
Παρά τις έντονες αυξήσεις, ο δείκτης «Διατροφή και Αλκοολούχα Ποτά» κατέγραψε άνοδο 2,8%, ελαφρώς μικρότερη από τον γενικό πληθωρισμό, κυρίως λόγω της πτώσης στις τιμές του ελαιολάδου σε σχέση με τα περσινά ιστορικά υψηλά. Ωστόσο, σε μηνιαία βάση, το ελαιόλαδο σημείωσε νέα αύξηση 9,5% τον Ιούλιο σε σχέση με τον Ιούνιο.
Συγκρίνοντας με τον Ιούνιο, παρατηρούνται επίσης αυξήσεις: μοσχάρι (+1,1%), πουλερικά (+2,6%), νωπά ψάρια (+1%), νωπά λαχανικά (+1,1%), ζάχαρη-σοκολάτες-γλυκά-παγωτά (+1%), λοιπά τρόφιμα (+3%) και καφές (+5,3%).
Η ανοδική τάση δεν περιορίζεται στην Ελλάδα. Ο δείκτης τιμών αγροτικών προϊόντων του FAO διαμορφώθηκε τον Ιούλιο στις 130,1 μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο 2023. Αν και παραμένει 18,8% χαμηλότερος από το ρεκόρ του Μαρτίου 2022, η πρόσφατη πορεία του δημιουργεί ανησυχίες για νέα άνοδο στις τιμές εισαγόμενων προϊόντων.
Η αύξηση οφείλεται κυρίως στην ενίσχυση των τιμών κρέατος και φυτικών ελαίων, που υπεραντιστάθμισαν τις μειώσεις σε δημητριακά, γαλακτοκομικά και ζάχαρη. Η μεγαλύτερη ζήτηση κρέατος από χώρες όπως η Κίνα και η Νότια Κορέα, σε συνδυασμό με προβλήματα στην προσφορά λόγω ζωονόσων όπως η αφρικανική πανώλη χοίρων, έχει περιορίσει τις επιλογές για τους καταναλωτές.
Η σύμπτωση εσωτερικών και διεθνών παραγόντων καθιστά το επόμενο διάστημα κρίσιμο για την εξέλιξη του πληθωρισμού, ενώ οι οικογένειες θα συνεχίσουν να δέχονται πιέσεις. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι για να υπάρξει αποκλιμάκωση, χρειάζεται σταθεροποίηση στις διεθνείς αγορές και αποτελεσματικότεροι μηχανισμοί απορρόφησης των ανατιμήσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα.
