Μια σιωπηλή αλλά ανησυχητική τάση καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα: η αυθαίρετη κατάληψη εγκαταλελειμμένων ή «ορφανών» κατοικιών. Την ώρα που η χώρα βρίσκεται προτελευταία στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε επίπεδο οικιστικής δόμησης, η κρίση στη στέγη έχει οδηγήσει χιλιάδες άτομα σε αναζήτηση στέγης με οποιονδήποτε τρόπο.
Συγκεκριμένα, παρατηρείται ολοένα και πιο συχνά η παράνομη κατοίκηση διαμερισμάτων, μονοκατοικιών ή ακόμη και ολόκληρων πολυκατοικιών σε γειτονιές της Αθήνας, όπως Κυψέλη, Πατήσια, Ομόνοια, αλλά και σε προάστια όπως το Παλαιό Φάληρο, ο Ταύρος και περιοχές του Πειραιά. Παράλληλα, το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην πρωτεύουσα, αλλά εξαπλώνεται και στην επαρχία.
Τις περισσότερες φορές, οι χ ώροι αυτοί καταλαμβάνονται από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες – μετανάστες, Ρομά, χρήστες ουσιών, αλλά και Έλληνες που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Οι άνθρωποι αυτοί βρίσκουν καταφύγιο σε κλειστά ή παρατημένα σπίτια, συχνά χωρίς στοιχειώδεις συνθήκες διαβίωσης.
Επίσημες καταγραφές δεν υφίστανται, καθώς οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν θεσπίσει σχετικό μηχανισμό παρακολούθησης. Ακόμη και όταν γίνονται καταγγελίες σε Αστυνομικά Τμήματα, η εκκένωση των ακινήτων προχωρά μόνο με εισαγγελική εντολή ή εφόσον τα ακίνητα μετατραπούν σε γιάφκες ή εστίες παραβατικότητας.
Τα κίνητρα που είχε θεσπίσει το Δημόσιο πριν από πέντε χρόνια για τη δήλωση ακινήτων χωρίς εμφανείς ιδιοκτήτες απέδωσαν ελάχιστα. Επιπλέον, τα εγκαταλελειμμένα ακίνητα δεν έχουν καταγραφεί επισήμως, ενώ ούτε το υπουργείο Οικονομικών έχει ολοκληρώσει την αποτύπωση της ακίνητης περιουσίας που κατέχει. Χαρακτηριστικό είναι ότι, με την πρόοδο του Κτηματολογίου, εμφανίζονται «νέοι ιδιοκτήτες» που κατέχουν ακίνητα χωρίς νόμιμους τίτλους, γεγονός που οδηγεί σε μακροχρόνιες δικαστικές διαμάχες.
Το φαινόμενο των καταλήψεων αναδεικνύει με τον πιο σαφή τρόπο το στεγαστικό πρόβλημα που μαστίζει τη χώρα και την ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων, ώστε να αντιμετωπιστεί η έλλειψη προσιτής στέγης και να διασφαλιστεί η αξιοποίηση του μεγάλου αποθέματος αδρανών κατοικιών.
.
