Του Κίμωνα Λογοθέτη
Η τοποθέτηση καμερών καταγραφής παραβιάσεων του ερυθρού σηματοδότη αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και τον περιορισμό των τροχαίων ατυχημάτων. Στην Αττική, ο σχεδιασμός προβλέπει την εγκατάσταση 388 τέτοιων συστημάτων σε κομβικά σημεία του οδικού δικτύου. Ωστόσο, το «πιλοτικό» παράδειγμα της κάμερας που έχει τοποθετηθεί από το 2022 στη λεωφόρο Ποσειδώνος, στη διασταύρωση με τη λεωφόρο Αλίμου, αποκαλύπτει σημαντικά προβλήματα που θέτουν σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα ολόκληρου του εγχειρήματος.
Η συγκεκριμένη κάμερα, παρότι βρίσκεται σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα και επικίνδυνα σημεία του παραλιακού μετώπου, αδυνατεί ουσιαστικά να λειτουργήσει σωστά. Ο λόγος δεν είναι η ίδια η τεχνολογία, αλλά η κακή κατάσταση της υποδομής που τη συνοδεύει. Για να μπορέσει ένα σύστημα ελέγχου παραβίασης του κόκκινου σηματοδότη να καταγράψει με ακρίβεια μια παράβαση, απαιτείται ο συνδυασμός τεχνολογίας και σωστής οδοποιίας. Στην περίπτωση του Αλίμου, αυτός ο συνδυασμός απουσιάζει.
Η σημασία της γραμμής διακοπής πορείας
Το κρίσιμο σημείο σε κάθε διάβαση με φωτογραφικό έλεγχο είναι η γραμμή διακοπής πορείας, η λευκή γραμμή που προηγείται της διάβασης πεζών και καθορίζει με σαφήνεια το όριο όπου πρέπει να σταματήσει το όχημα όταν ανάψει κόκκινο. Χωρίς αυτήν, η κάμερα δεν μπορεί να «ξέρει» πότε ένα αυτοκίνητο έχει παραβιάσει τον σηματοδότη και πότε απλώς έχει προχωρήσει λίγα μέτρα μπροστά χωρίς να έχει θέσει σε κίνδυνο τους πεζούς.
Στη λεωφόρο Ποσειδώνος, η γραμμή αυτή είναι σχεδόν αόρατη. Ένα πρόχειρο μπάλωμα στο οδόστρωμα από τον αρμόδιο φορέα συντήρησης κάλυψε τις παλιές διαγραμμίσεις, αλλά η νέα χάραξη ουδέποτε ολοκληρώθηκε. Αποτέλεσμα: η κάμερα δεν μπορεί να τεθεί σε πλήρη λειτουργία, αφού το βασικό οπτικό σημείο αναφοράς της είναι ανύπαρκτο.
Οι επιπτώσεις μιας κακής συντήρησης
Η εικόνα δεν περιορίζεται μόνο στη γραμμή διακοπής. Στη διασταύρωση Ποσειδώνος και Καλαμακίου (Αλίμου) συναντά κανείς πολλαπλές παραλείψεις:
• Φθαρμένες ή ανύπαρκτες διαγραμμίσεις που διαχωρίζουν τις λωρίδες κυκλοφορίας.
• Κακή κατάσταση του οδοστρώματος με λακκούβες και πρόχειρες επιδιορθώσεις.
• Ελλιπή σήμανση που δεν καθοδηγεί με σαφήνεια τον οδηγό.
• Εκτεθειμένες καλωδιώσεις της ίδιας της κάμερας, στοιχείο που γεννά ερωτήματα για τη συντήρηση αλλά και την ανθεκτικότητά της.
Με αυτά τα δεδομένα, η κάμερα μοιάζει περισσότερο με διακοσμητικό στοιχείο παρά με εργαλείο οδικής ασφάλειας. Το πρόβλημα δεν είναι μεμονωμένο, αλλά ενδεικτικό των εμποδίων που θα συναντήσουν οι 388 νέες κάμερες, αν η πολιτεία δεν δείξει την απαιτούμενη επιμέλεια.
Τεχνολογία χωρίς υποδομή = αποτυχία
Η εμπειρία αυτή πρέπει να λειτουργήσει ως καμπανάκι. Οι κάμερες παρακολούθησης της κυκλοφορίας δεν είναι «αυτόνομα» εργαλεία. Η αξιοπιστία τους εξαρτάται απόλυτα από την ποιότητα του οδικού περιβάλλοντος: σωστή χάραξη των γραμμών, καθαρές διαβάσεις πεζών, σαφή σήμανση και καλοσυντηρημένο οδόστρωμα.
Αν αυτά λείπουν, τότε:
• Οι καταγραφές θα είναι ανακριβείς και πιθανόν νομικά αμφισβητήσιμες.
• Οι οδηγοί θα αισθάνονται ότι «αδικούνται» και δεν θα σέβονται το μέτρο.
• Το κράτος θα δαπανήσει μεγάλα ποσά για ένα έργο χωρίς αντίκρισμα.
Ο κίνδυνος για το μεγάλο σχέδιο
Το σχέδιο των 388 καμερών είναι από τα πιο φιλόδοξα έργα οδικής ασφάλειας των τελευταίων ετών. Αν υλοποιηθεί σωστά, μπορεί να μειώσει σημαντικά τις παραβάσεις και να σώσει ζωές. Όμως, αν οι κάμερες τοποθετηθούν βιαστικά, χωρίς προηγούμενη μέριμνα για τη συντήρηση του δικτύου, το έργο κινδυνεύει να μετατραπεί σε μια δαπανηρή «βιτρίνα» που δεν θα λειτουργεί.
Η περίπτωση της Ποσειδώνος είναι χαρακτηριστική: τρία χρόνια μετά την τοποθέτηση, η κάμερα δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αυτό δείχνει ότι το κράτος δεν μπορεί να περιορίζεται στην αγορά και τοποθέτηση σύγχρονου εξοπλισμού· χρειάζεται ταυτόχρονα να διασφαλίζει τις προϋποθέσεις για τη λειτουργία του.
Τι πρέπει να γίνει
Για να πετύχει το σχέδιο, απαιτούνται συγκεκριμένες ενέργειες:
1. Ολοκληρωμένη συντήρηση του οδικού δικτύου με επαναχάραξη διαγραμμίσεων, επισκευή οδοστρωμάτων και ανανέωση της σήμανσης.
2. Συνεργασία των υπηρεσιών (Δήμοι, Περιφέρειες, Υπουργείο Υποδομών, Τροχαία) ώστε να υπάρχει ενιαίος συντονισμός.
3. Τακτικός έλεγχος των καμερών για τη σωστή λειτουργία, την προστασία από φθορές και την ασφάλεια των καλωδιώσεων.
4. Ενημέρωση των πολιτών, ώστε οι οδηγοί να γνωρίζουν πού και γιατί λειτουργούν οι κάμερες, με στόχο την πρόληψη και όχι την τυφλή τιμωρία.
Συμπέρασμα
Η κάμερα στην Ποσειδώνος και Αλίμου δεν είναι απλώς ένα τοπικό πρόβλημα. Είναι ένας καθρέφτης που δείχνει με σαφήνεια τις αδυναμίες του ελληνικού κράτους να συνδυάσει την τεχνολογία με την υποδομή. Αν δεν αντιμετωπιστούν τώρα οι ελλείψεις, οι 388 κάμερες που προγραμματίζονται θα κινδυνεύσουν να μείνουν ανενεργές ή να λειτουργούν μερικώς, χάνοντας τον σκοπό για τον οποίο τοποθετούνται: την προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Η πολιτεία έχει μπροστά της μια ευκαιρία. Να αποδείξει ότι μπορεί να σχεδιάσει και να υλοποιήσει έργα που δεν είναι μόνο εντυπωσιακά στα χαρτιά, αλλά και ουσιαστικά στην πράξη. Για να γίνει αυτό, η αρχή πρέπει να γίνει από τα βασικά: διαγραμμίσεις, σήμανση, οδόστρωμα. Μόνο έτσι οι κάμερες δεν θα είναι «άχρηστες», αλλά θα αποτελέσουν πραγματικά ένα εργαλείο δικαιοσύνης και ασφάλειας για όλους.
