Της Κορίνας Τριανταφύλλου
Πώς οι ηγέτες του κόσμου προσαρμόζονται στη μοναδική πολιτική «γλώσσα» του Αμερικανού προέδρου
Ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διεθνή σκακιέρα, είτε ως πρόεδρος είτε ως de facto ηγέτης της αμερικανικής δεξιάς. Η στάση του απέναντι στη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποχρεώσει τους παγκόσμιους ηγέτες να προσαρμοστούν στη ρητορική, τις συνήθειες και τα «κουμπιά» του. Οι τελευταίες του συναντήσεις δείχνουν καθαρά ότι η προσοχή και η εκτίμησή του δεν δίνονται εύκολα — αλλά μπορούν να κερδηθούν.
Τι συνέβη στην Αλάσκα:
Η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν πραγματοποιήθηκε στις 15 Αυγούστου 2025.
- Και οι δύο ηγέτες περιέγραψαν τη συνάντηση ως «πολύ παραγωγική, ωστόσο δεν επιτεύχθηκε καμία συμφωνία για εκεχειρία στην Ουκρανία.
- Ο Τραμπ δήλωσε ότι «υπάρχουν πολλά σημεία συμφωνίας, αλλά παραμένουν μερικά σημαντικά ζητήματα που δεν επιλύθηκαν.
- Ο Πούτιν είπε πως επιθυμεί να επιλυθούν οι «βασικές αιτίες της σύγκρουσης» πρώτα, ώστε να οικοδομηθεί μια μακροπρόθεσμη συμφωνία.
▪️ Συναντήσεις Τραμπ – Ευρωπαίων Ηγετών: Από την αντιπαράθεση στη στρατηγική προσέγγιση
Η συνάντηση Τραμπ με Ευρωπαίους ηγέτες πραγματοποιήθηκε στις 19 Αυγούστου 2025.
- Τον τελευταίο καιρό, οι Ευρωπαίοι έχουν μελετήσει σε βάθος τον τρόπο λειτουργίας του Τραμπ και έχουν αλλάξει τη στάση τους:
- Διπλασίασαν τις αμυντικές δαπάνες τους στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
- Αποδέχθηκαν μια δυσμενή εμπορική συμφωνία με υψηλούς δασμούς.
- Υιοθέτησαν πιο «θετική», επιχειρηματική γλώσσα σε συνομιλίες μαζί του.
Ο Τραμπ εκφράστηκε με πρωτοφανή θετικά λόγια στη Σύνοδο του Λευκού Οίκου:
- Επαίνεσε την εμφάνιση του Γερμανού καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς.
- Χαρακτήρισε την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν «την ισχυρότερη γυναίκα στο δωμάτιο».
- Εξήρε τον Πρόεδρο της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, ως «δυναμικό και νέο ηγέτη».
Η επικοινωνία μεταξύ Ευρωπαίων ηγετών και Τραμπ είναι πλέον συχνή και συντονισμένη, με στόχο να του παρουσιάζουν ενιαίο αφήγημα – ιδίως για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
▪️ Η Σημαντική Στροφή του Ζελένσκι: Από τα χακί στο μπλε σακάκι
- Στη συνάντηση του Αυγούστου στον Λευκό Οίκο, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι εμφανίστηκε με σακάκι – μια σημαντική αλλαγή σε σχέση με την προηγούμενη του εμφάνιση με στρατιωτική στολή.
- Η πρώτη του εμφάνιση είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για έλλειψη διπλωματικού τακτ.
- Αυτή τη φορά, το προσεκτικά επιλεγμένο ντύσιμο δείχνει συνειδητή προσπάθεια προσέγγισης του Τραμπ σε πιο «business» όρους.
- Ο Ζελένσκι χρησιμοποίησε και ένα άλλο «εργαλείο»: έναν χάρτη της Ουκρανίας για να εξηγήσει την εδαφική κατάσταση – κάτι που φάνηκε να αγγίζει τον Τραμπ λόγω της σχέσης του με τα ακίνητα.
- «Ευχαριστώ για τον χάρτη, ήταν εξαιρετικός», είπε ο Τραμπ, δείχνοντας ενδιαφέρον.
▪️ Οι λέξεις έχουν σημασία: Οι Ευρωπαίοι μαθαίνουν τη γλώσσα Τραμπ
– Ο Τραμπ απορρίπτει έννοιες όπως «κυρώσεις» και προτιμά όρους όπως «δασμοί».
– Ενώ έχει δηλώσει ότι δεν θέλει περαιτέρω αιματοχυσία στην Ουκρανία, δεν φαίνεται πρόθυμος να υποστηρίξει μια επίσημη «εκεχειρία».
– Η φον ντερ Λάιεν προσαρμόστηκε γλωσσικά: «Είτε το λέμε εκεχειρία είτε ειρηνευτική συμφωνία, σταματήστε τους φόνους», είπε.
▪️ Η Δύναμη των Προσωπικών Σχέσεων
- Οι ηγέτες που αναπτύσσουν προσωπική σχέση με τον Τραμπ κερδίζουν πόντους:
- Ο Πρόεδρος Στουμπ έχει παίξει γκολφ μαζί του.
- Η Μελόνι έχει ιδεολογική απήχηση στον Τραμπ.
- Βρετανοί αξιωματούχοι έχουν κάνει οικογενειακές επισκέψεις στις ΗΠΑ.
- Η στρατηγική πλέον είναι σαφής: πλησίασε τον σαν φίλο, μίλα σαν επιχειρηματίας και δώσε του τα εύσημα που ζητά.
Οι έξι πόλεμοι που υποστηρίζει ότι σταμάτησε ο Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει ότι «τερμάτισε έξι πολέμους σε έξι μήνες», ισχυριζόμενος πως απέδειξε ότι μπορεί να φέρνει ειρήνη χωρίς τυπικές συμφωνίες κατάπαυσης πυρός. Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι η πραγματικότητα είναι αρκετά πιο σύνθετη:
- Ιράν – Ισραήλ
– Εκεχειρία μετά από κλιμάκωση και ισραηλινό βομβαρδισμό της Τεχεράνης
– Παρέμβαση ΗΠΑ και Κατάρ σε διαμεσολαβητικό ρόλο
– Η ειρήνη αποδόθηκε κυρίως στην αμερικανική επίδειξη στρατιωτικής δύναμης, όχι σε διπλωματία
– Κάποιοι αμφισβητούν τον ρόλο του Τραμπ ως καταλύτη - Ινδία – Πακιστάν (Κασμίρ)
– Ανταλλαγή πυραύλων τον Μάιο, εκεχειρία στις 10 Μαΐου
– Ο Τραμπ δήλωσε πως μεσολάβησε προσωπικά
– Η Ινδία αρνείται οποιαδήποτε εξωτερική διαμεσολάβηση — η συμφωνία λέγεται πως έγινε σε στρατιωτικό επίπεδο - Ρουάντα – Λ.Δ. του Κονγκό
– Υπογραφή συμφωνίας στις 27 Ιουνίου στον Λευκό Οίκο
– Πανηγυρική φιέστα με συμμετοχή και του Τραμπ
– Οι διαπραγματεύσεις είχαν ξεκινήσει ήδη προτού εμπλακεί ο Τραμπ
– Κάποιοι αναλυτές βλέπουν κόπωση των μερών ως βασικό λόγο για την ειρήνη - Αίγυπτος – Αιθιοπία (φράγμα Νείλου)
– Δεν ξέσπασε πόλεμος, αλλά συνεχίζεται έντονη διπλωματική ένταση
– Ο Τραμπ τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ της Αιγύπτου
– Η Αιθιοπία απέρριψε σχέδιο συμφωνίας που είχε προτείνει παλιότερα - Καμπότζη – Ταϊλάνδη
– Εχθροπραξίες στα σύνορα με δεκάδες νεκρούς, χιλιάδες εκτοπισμένους
– Κατάπαυση πυρός στις 28 Ιουλίου, μετά από απειλές του Τραμπ για κυρώσεις
– Η εκεχειρία επιτεύχθη αλλά θεωρείται εύθραυστη και ασταθής - Αρμενία – Αζερμπαϊτζάν
– Υπογραφή συμφωνίας στον Λευκό Οίκο στις αρχές Αυγούστου
– Η σύγκρουση δεν ήταν ενεργή τη δεδομένη στιγμή
– Ο ρόλος Τραμπ συμβολικός
– Ο Αζέρος πρέσβης μίλησε για Νομπέλ Ειρήνης στον Τραμπ - (Bonus) Σερβία – Κόσοβο
– Ο Τραμπ υποστήριξε ότι απέτρεψε ξέσπασμα πολέμου
– Ο Σέρβος πρόεδρος αρνήθηκε κατηγορηματικά πως υπήρχε πρόθεση ή σχέδιο για στρατιωτική σύγκρουση
Συμπέρασμα
Ο Τραμπ είναι ένας ηγέτης που δεν λειτουργεί με τους παραδοσιακούς κανόνες της διπλωματίας. Όσοι το κατάλαβαν, όπως οι Ευρωπαίοι ηγέτες και ο Ζελένσκι, έχουν πλέον σαφές πλεονέκτημα. Η πρόκληση τώρα είναι να διατηρηθεί αυτή η σχέση χωρίς να γίνει η Ευρώπη εξαρτημένη από τη διάθεση ή το εγώ του Αμερικανού προέδρου — και χωρίς να υπονομευθεί η συλλογική στρατηγική έναντι της ρωσικής επιθετικότητας.
Όπως και να έχει, όμως, πρέπει να του αναγνωριστεί η διάθεση και οι συνεχείς προσπάθειες που καταβάλλει για τον τερματισμό κάθε πολεμικής σύγκρουσης — κάτι που άλλωστε συνάδει με τις προεκλογικές του δεσμεύσεις για έναν πιο «ειρηνικό πλανήτη».
Την ίδια στιγμή, εκκρεμεί η πολυαναμενόμενη συνάντηση ανάμεσα στον Ζελένσκι και τον Πούτιν — μια συνάντηση που επιδιώκει ο Τραμπ στο πλαίσιο μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας για το μέλλον του πολέμου στην Ουκρανία. Ωστόσο, η πραγματοποίησή της παραμένει αμφίβολη, όχι μόνο λόγω του βάθους της σύγκρουσης, αλλά και εξαιτίας της στάσης του ίδιου του Πούτιν.
Ο Ρώσος πρόεδρος διατηρεί μια σκληρή και αμετακίνητη στάση απέναντι στην Ουκρανία και προσωπικά υποτιμά τον Ζελένσκι — γεγονός που φαίνεται ξεκάθαρα από το ότι στις περισσότερες συνεντεύξεις του αποφεύγει ακόμη και να αναφέρει το όνομά του. Η στάση αυτή πηγάζει τόσο από τη στρατηγική του οπτική όσο και από την πολιτική του αδυναμία να αποδεχθεί έναν ισότιμο συνομιλητή από το Κίεβο.
Ταυτόχρονα, ίσως υπάρχει και μια άλλη, λιγότερο εμφανής διάσταση: ο Πούτιν πιθανώς δεν επιθυμεί μια ειρηνευτική εξέλιξη που θα μπορούσε να πιστωθεί στον Τραμπ, μετατρέποντάς τον σε «σωσία του πλανήτη». Ένας διπλωματικός θρίαμβος του Τραμπ θα υπονόμευε τη ρωσική αφήγηση και θα έδειχνε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος μπορεί να λύσει τον πόλεμο εκεί που άλλοι απέτυχαν — κάτι που ο Πούτιν δεν είναι πρόθυμος να επιτρέψει, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει συνέχιση της αιματοχυσίας.
Η διελκυστίνδα ανάμεσα στην επιρροή, την εικόνα και την πραγματική πολιτική λύση συνεχίζεται — με την Ευρώπη, την Ουκρανία και τον υπόλοιπο κόσμο να παρακολουθούν, περιμένοντας αν η «προσέγγιση Τραμπ» μπορεί τελικά να φέρει ειρήνη ή απλώς να αναδιατάξει το πεδίο της σύγκρουσης.
