Του Κίμωνα Λογοθέτη
Ο νέος αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος εγκαινιάστηκε στις 31 Ιουλίου 2025 από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος παρέδωσε σε κυκλοφορία τα πρώτα 65 χιλιόμετρα ενός έργου που συνδέεται με δεκαετίες καθυστερήσεων, πολιτική αντιπαράθεση, αλλά κυρίως με δεκάδες χαμένες ανθρώπινες ζωές. «Σήμερα κλείνει μια εκκρεμότητα από το βαθύ παρελθόν», τόνισε ο Πρωθυπουργός, μιλώντας για «μια διαχρονική αδικία που επιτέλους διορθώνεται». Με συγκίνηση αναφέρθηκε στα τροχαία δυστυχήματα του παρελθόντος, υπογραμμίζοντας πως «δεν μπορεί να θεωρείται αποδεκτό ότι στην Ελλάδα του 21ου αιώνα χάνονται άνθρωποι εξαιτίας ελλείψεων στις υποδομές».
Το έργο είχε αρχικά ενταχθεί στο παραχωρησιακό σχήμα της Ολυμπίας Οδού, ωστόσο το 2013 αποκόπηκε και παρέμεινε για χρόνια στα χαρτιά. Το 2016, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε την κατασκευή του με 8 ξεχωριστές εργολαβίες – μέτρο που οδήγησε σε πλήρη κατακερματισμό του φυσικού και χρηματοδοτικού αντικειμένου, με τεράστιες εκπτώσεις (άνω του 50%) και χωρίς ενιαία διαχείριση. Παρά τις υποσχέσεις, ουσιαστικό έργο δεν έγινε ποτέ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρούσε επιφυλάξεις για τη διαχείριση και την ωριμότητα των έργων, ενώ η απορρόφηση κοινοτικών πόρων παρέμενε εξαιρετικά χαμηλή.
Το 2019, η νέα κυβέρνηση ανέλαβε την επανένταξη του έργου στην Ολυμπία Οδό, με στόχο την ενιαία κατασκευή, χρηματοδότηση και συντήρηση μέσω παραχώρησης. Αυτή η επιλογή οδήγησε σε επανασχεδιασμό του έργου και επανεκκίνηση με σύγχρονες προδιαγραφές, αλλά με κόστος: το συνολικό ύψος της επένδυσης αυξήθηκε περίπου κατά 110 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει πλέον και σύστημα διοδίων.
Η καθυστέρηση κατασκευής του έργου, όμως, είχε και ανθρώπινο κόστος. Ο παλιός δρόμος Πάτρα – Πύργος χαρακτηρίστηκε για χρόνια ως ένας από τους πιο θανατηφόρους οδικούς άξονες της χώρας. Μόνο την τριετία 2016–2018 καταγράφηκαν 37 θανατηφόρα τροχαία με 43 νεκρούς, 11 σοβαρούς και 124 ελαφρά τραυματίες. Σύμφωνα με στοιχεία της Τροχαίας και τοπικών Αρχών, από το 2019 έως το 2024 σημειώθηκαν τουλάχιστον 25 ακόμη θανατηφόρα περιστατικά, αποδίδοντας στον δρόμο τη φήμη του «δρόμου-καρμανιόλα». Οι τοπικές κοινωνίες, οι δήμαρχοι και οι πολίτες της Ηλείας και της Δυτικής Αχαΐας διαμαρτύρονταν επί χρόνια για το γεγονός ότι ο πιο νευραλγικός οδικός άξονας της Δυτικής Ελλάδας παρέμενε στο έλεος της τύχης.
Η νέα οδική αρτηρία, μήκους 74,8 χιλιομέτρων, θα είναι πλήρως έτοιμη το φθινόπωρο με την ολοκλήρωση και των τελευταίων 10 χλμ. από την Πάτρα έως τον Αλισσό. Περιλαμβάνει 9 ανισόπεδους κόμβους, 15 γέφυρες, 66 υπερ- και υποδιαβάσεις, σταθμούς εξυπηρέτησης, ηλεκτρονικά διόδια και σύγχρονο σύστημα διαχείρισης κυκλοφορίας. Ο χρόνος μετακίνησης Πάτρα – Πύργος μειώνεται από 90 σε 45 λεπτά, ενώ η σύνδεση Αθήνας – Πύργου γίνεται πλέον σε λιγότερο από 3 ώρες, με απόλυτη ασφάλεια.
Το σημαντικότερο: οι ειδικοί εκτιμούν πως η νέα χάραξη θα οδηγήσει σε δραστική μείωση των τροχαίων ατυχημάτων έως και 80%, όπως συνέβη και στην Κορίνθου – Πατρών. Σύμφωνα με τον Υπουργό Υποδομών Χρίστο Δήμα, «το έργο αυτό δεν είναι μόνο υποδομή· είναι μέσο σωτηρίας ανθρώπινων ζωών».
Εκτός από την οδική ασφάλεια, το έργο ενισχύει καθοριστικά την αναπτυξιακή δυναμική της Δυτικής Ελλάδας: η Ηλεία, η Δυτική Αχαΐα, η Αρχαία Ολυμπία, το λιμάνι του Κατάκολου, το αεροδρόμιο Αράξου και τα Ιόνια νησιά αποκτούν έναν αξιόπιστο οδικό διάδρομο. Η τουριστική κίνηση, η αγροτική παραγωγή και η διασύνδεση με την Πάτρα ενισχύονται, καθιστώντας τον δρόμο «εργαλείο εθνικής συνοχής και ανάπτυξης».
Η συμβολική και πρακτική αξία του έργου είναι τεράστια. Ύστερα από χρόνια καθυστερήσεων, παραλείψεων, εργολαβικών κατατμήσεων και ανθρώπινου πόνου, ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος παραδίδεται όχι μόνο ως τεχνικό έργο, αλλά ως ιστορικό χρέος εκπληρωμένο προς μια ολόκληρη περιφέρεια.
