«Εργαζόμαστε συστηματικά, με στόχο ένα σύγχρονο, συμπεριληπτικό και ποιοτικό εκπαιδευτικό σύστημα, αντάξιο των αναγκών των μαθητών, των φοιτητών και των εκπαιδευτικών μας» επισημαίνει η Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στην ηλεκτρονική εφημερίδα «Attica Times» και την Οικονομική Αναλύτρια Δάφνη Γρηγοριάδη.
Αναμένεται από τον Σεπτέμβριο να ξεκινήσει η λειτουργία των πρώτων μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα. Ποιο είναι το ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί μέχρι στιγμής, και πώς προχωρά η διαδικασία;
Η αναμόρφωση του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας, αποτελεί κεντρικό πυρήνα της πολιτικής μας. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, δημιουργούμε ένα αυστηρό και συνεκτικό πλαίσιο λειτουργίας, με το οποίο διασφαλίζονται ο δημόσιος έλεγχος και το υψηλό ακαδημαϊκό επίπεδο, των νέων μη κρατικών πανεπιστημίων. Οι διαδικασίες αξιολόγησης και εν συνεχεία αδειοδότησης, για τις 12+1 αιτήσεις που έχουν υποβληθεί, προχωρούν μέσω της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, με απόλυτη προσήλωση στην ποιότητα και κυρίως στη διασφάλιση της ακαδημαϊκής αξιοπιστίας. Ήδη έχει εκδηλωθεί έντονο ενδιαφέρον, από διακεκριμένα πανεπιστημιακά ιδρύματα υψηλού κύρους, της Μ. Βρετανίας, της Γαλλίας και της Κύπρου. Πρόκειται για μια ιστορική εξέλιξη που αλλάζει το τοπίο της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες και προσφέροντας περισσότερες επιλογές στους νέους. Οι εισηγήσεις της ΕΘΑΑΕ και του ΕΟΠΠΕΠ για την καταλληλότητα εγκαταστάσεων και λειτουργίας αναμένονται εντός των ημερών, ενώ ακολουθεί χρονικά η πιστοποίηση των πρώτων προγραμμάτων σπουδών. Αυτό σημαίνει, ότι το φθινόπωρο θα μπορούν να ξεκινήσουν οι αιτήσεις των ενδιαφερόμενων φοιτητών, με στόχο την έναρξη λειτουργίας των νέων τμημάτων, εντός του ακαδημαϊκού έτους. Ως Υπουργείο Παιδείας, διασφαλίζουμε σε όλα τα επίπεδα τη διαφάνεια, την ποιότητα, την επάρκεια και την ισχυρή εποπτεία, ενώ είναι πλέον φανερό ότι η Ελλάδα ενισχύει και αφήνει πλέον το ακαδημαϊκό της «αποτύπωμα» στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, από το φθινόπωρο ξεκινά και η εφαρμογή του πλαισίου για τη διαγραφή φοιτητών από τα δημόσια πανεπιστήμια. Πώς θα γίνει ο διαχωρισμός ανάμεσα στους λεγόμενους «αιώνιους» και εκείνους που δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους λόγω εργασίας ή κοινωνικών συνθηκών; Θα υπάρξει πρόβλεψη για εξαιρέσεις με κοινωνικά ή οικονομικά κριτήρια;
Με τον «μηχανισμό τελευταίας ευκαιρίας» για φοιτητές που έχουν φτάσει στο τέλος της διαδρομής τους αλλά απειλούνται με διαγραφή, ενισχύουμε τη θεσμική αξιοπιστία του Ελληνικού Πανεπιστημίου και βάζουμε ένα τέλος στην αδράνεια χωρίς αιτιολογία. Με αυστηρά, αλλά δίκαια κριτήρια, δίνουμε παράταση έως δύο εξάμηνα – ή τρία, αν απαιτείται πρακτική ή διπλωματική εργασία – και ακόμα μια ευκαιρία στους φοιτητές που κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησής τους έχουν αξιολογηθεί επιτυχώς στο 70% των πιστωτικών μονάδων του προγράμματος, έχουν συμμετάσχει σε τουλάχιστον δύο ακαδημαϊκές δοκιμασίες, εκ των οποίων στη μία επιτυχώς – καθώς και δυνατότητα κατ’ εξαίρεση διενέργειας τελευταίας εμβόλιμης εξεταστικής, για φοιτητές για τους οποίους εκκρεμεί η επιτυχής εξέταση έως δύο μαθημάτων για τη λήψη πτυχίου αναγνωρίζοντας και επιβραβεύοντας τη συνεπή προσπάθεια. Ταυτόχρονα, θωρακίζουμε το δικαίωμα στη γνώση όσων συνδυάζουν τις σπουδές τους με απαιτητικές προσωπικές ή κοινωνικές υποχρεώσεις, με δύο ευέλικτα εργαλεία – τη μερική φοίτηση αλλά και την αναστολή/διακοπή σπουδών έως δύο ακαδημαϊκά έτη – που απευθύνονται ρητά σε εργαζόμενους, γονείς, άτομα με αναπηρίες, αθλητές, εγκυμονούσες, φοιτητές με σοβαρά προβλήματα υγείας. Κάθε εξάμηνο μερικής φοίτησης μετράει ως μισό – με σεβασμό στις δυνατότητες, αλλά και στη θεσμική συνέπεια. Αλλά και για τον φοιτητή ή φοιτήτρια που διαγραφεί, έχει τη δυνατότητα να δώσει κατατακτήριες εξετάσεις σε ένα άλλο τμήμα, σε μια άλλη σχολή. Και καθώς λέμε για τις κατατακτήριες να σημειώσω την σημαντική αύξηση του ποσοστού που δίνουμε κυρίως για τα περιφερειακά πανεπιστήμια ανεβάζοντας ποσοστό στο 30% αν βέβαια το επιλέξουν.
Τι ύψους κονδυλίων εκτιμάτε ότι θα έχει στη διάθεσή του το Υπουργείο Παιδείας για το 2026 και ποιες θα είναι οι βασικές προτεραιότητες χρηματοδότησης;
Στο πλαίσιο κατάρτισης του δημοσιονομικού προγραμματισμού και προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης για το έτος 2026, θα έχουμε στη διάθεσή μας 6,27 δις. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, οι βασικοί άξονες χρηματοδότησης για το 2026 διαμορφώνονται σε σχέση με την κατεύθυνση που δίνουμε στην εκπαίδευση στη χώρα. Αναβαθμίζουμε συνέχεια τις υποδομές μας, ενισχύουμε τους εποπτευόμενους φορείς, είμαστε συνεχώς δίπλα στην ανώτατη εκπαίδευση, με στοχευμένες παρεμβάσεις για το ανθρώπινο δυναμικό, τη φοιτητική μέριμνα για σύγχρονη φοιτητική στέγη, ασφαλείς υποδομές, εξοπλισμό για έρευνα και καινοτομία, τη διεθνοποίηση αλλά και λειτουργικές ανάγκες των Πανεπιστημίων. Δίνουμε έμφαση στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, στην προετοιμασία για το πολλαπλό βιβλίο αλλά και την έμφαση στο λογοτεχνικό βιβλίο, ενώ μεριμνούμε συνέχεια για παροχή σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισμού, την αναβάθμιση των ψηφιακών εργαλείων μάθησης και τη στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού της εκπαίδευσης, μέσω επιπλέον μόνιμων προσλήψεων, ενίσχυσης της επαγγελματικής εκπαίδευσης, της ειδικής αγωγής, της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Αξιοποιούμε με τον καλύτερο τρόπο ευρωπαϊκούς πόρους, με στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας, της καινοτομίας και της σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας. Εργαζόμαστε συστηματικά, με στόχο ένα σύγχρονο, συμπεριληπτικό και ποιοτικό εκπαιδευτικό σύστημα, αντάξιο των αναγκών των μαθητών, των φοιτητών και των εκπαιδευτικών μας.
Πρόσφατα ανακοινώσατε χρηματοδότηση για ανακαινίσεις σχολικών μονάδων. Τι θα μπει σε προτεραιότητα και τι χρονικό ορίζοντα έχει;
Μέσα από το νέο πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου», το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων προχωρά στην πιο εκτεταμένη και στοχευμένη παρέμβαση αναβάθμισης – σε μία πρώτη φάση – 431 σχολικών μονάδων στη χώρα, με έμφαση στην ποιότητα του σχολικού περιβάλλοντος και τη δημιουργία ασφαλών, λειτουργικών και φιλόξενων χώρων μάθησης για τα παιδιά. Ένα πρόγραμμα για το οποίο θέλουμε να εξασφαλίσουμε επιπλέον χρήματα, προκειμένου να εφαρμοστεί και το 2026. Έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες ανακαίνισης και αναβάθμισης, οι οποίες περιλαμβάνουν, την ανακαίνιση χώρων υγιεινής, τη διαμόρφωση WC για Άτομα με Αναπηρία και την επισκευή ραμπών και προσβάσεων, αισθητικές και λειτουργικές βελτιώσεις εσωτερικά και εξωτερικά των κτηρίων, καθώς και την αναβάθμιση των αύλειων χώρων, όπως γήπεδα, παιδικές χαρές, σημεία πρασίνου κ.α. Οι εργασίες ξεκίνησαν από τα μέσα Ιουνίου και εξελίσσονται σε όλη τη χώρα — από την Αττική, τη Θεσσαλία και την Ήπειρο, μέχρι την Κρήτη και τα νησιά μας. Βασικός στόχος είναι μέχρι την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, στα περισσότερα σχολεία να έχουν ολοκληρωθεί οι βασικές παρεμβάσεις, ώστε το φθινόπωρο, να υποδεχτεί τους μαθητές μας ένα ποιοτικότερο και πιο ασφαλές περιβάλλον. Η ανακαίνιση των σχολείων δεν είναι απλώς ένα τεχνικό έργο. Είναι πράξη φροντίδας, αξιοπρέπειας και πίστης στα παιδιά μας, στους εκπαιδευτικούς, αλλά και στη δημόσια παιδεία συνολικά. Γι’ αυτό και το πρόγραμμα φέρει το όνομα της Μαριέττας Γιαννάκου, μιας πολιτικού που πίστεψε βαθιά στην ουσία της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Με συνέπεια και σχέδιο, επενδύουμε στην σχολική καθημερινότητα. Γιατί το σχολείο δεν είναι απλώς ένα κτήριο – είναι το δεύτερο σπίτι των παιδιών μας. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε εδώ αποκλειστικά για τα παιδιά!
