Της Μαριάννας Γεωργαντή
Οι διπλωματικές εξελίξεις γύρω από τον πόλεμο Ρωσίας, Ουκρανίας εντείνονται, με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να επιταχύνει τις κινήσεις του και να διαφαίνεται η προοπτική μιας συνάντησης κορυφής με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν , την ίδια στιγμή που ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν ουσιαστική συμμετοχή.
Σύμφωνα με τον σύμβουλο του Βλαντίμιρ Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ, η Ουάσιγκτον παρουσίασε μια πρόταση την οποία η Μόσχα θεωρεί «αποδεκτή». Οι συνομιλίες ξεκίνησαν με πρωτοβουλία του ειδικού απεσταλμένου του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ.
Το πολωνικό μέσο Onet ισχυρίζεται ότι έχει στην κατοχή του τις λεπτομέρειες της πρότασης:
- Κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας — όχι ειρηνευτική συμφωνία.
- Ντε φάκτο αναγνώριση των κατεχόμενων εδαφών μέσω «παγώματος» του ζητήματος για 49–99 χρόνια.
- Άρση της πλειονότητας των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία.
- Σταδιακή επαναφορά των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου.
- Καμία εγγύηση για μη επέκταση του ΝΑΤΟ.
- Οι ΗΠΑ δεν θα σταματήσουν τη στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία.
Κάποιος θα χαρακτήριζε την πρόταση δίκαιη αλλά η Ρωσία δεν ξέρουμε κατά πόσο συμφωνεί με τον όρο του ΝΑΤΟ.
Από την άλλη η WSJ μεταδίδει πως ο Πούτιν θα συμφωνήσει σε πλήρη κατάπαυση του πυρός αν η Ουκρανία αποσυρθεί από ολόκληρη την ανατολική περιφέρεια Ντονέτσκ.
- Στάδιο 1: Η Ουκρανία αποχωρεί από το Ντονέτσκ, οι γραμμές του μετώπου “παγώνουν”.
- Στάδιο 2: Ο Πούτιν και ο Τραμπ συντάσσουν ένα τελικό σχέδιο ειρήνης που θα συζητηθεί με τον Ζελένσκι.
Τέλος ο Πούτιν προσφέρει νόμο που δεσμεύεται ότι δεν θα υπάρξουν επιθέσεις στην Ουκρανία ή την Ευρώπη.
Σύμφωνα με Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους, Τραμπ και Πούτιν αναμένεται να συναντηθούν την Παρασκευη στην Αλάσκα. Ο πρόεδρος Τραμπ όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους, χθες το βράδυ, αν το Ζελένσκι θα αναγκαστεί να παραχωρήσει έδαφος απάντησε «Το εξετάζουμε, αλλά στην πραγματικότητα κοιτάμε και να πάρουμε πίσω κάποια. Και να γίνει κάποια ανταλλαγή. Είναι περίπλοκο. Είναι πολύ περίπλοκο. Θα πάρουμε κάποια πίσω και θα γίνει και κάποια ανταλλαγή. Θα υπάρξει ανταλλαγή εδαφών προς όφελος και των δύο πλευρών. Αλλά θα μιλήσουμε για αυτό αργότερα σήμερα ή όποτε.»
Το Κρεμλίνο επιβεβαίωσε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη προετοιμασίες, σηματοδοτώντας την πρώτη διά ζώσης συνάντηση των δύο μετά την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Διεθνή ρεπορτάζ αναφέρουν ότι η προτεινόμενη συμφωνία μπορεί να οδηγήσει σε πάγωμα των ρωσικών εδαφικών κερδών, προκαλώντας ανησυχίες πως έτσι θα παγιωθεί ο έλεγχος της Μόσχας σε κατεχόμενες περιοχές. Οι σύμμαχοι τονίζουν ότι κάθε ειρηνευτική διαδικασία πρέπει να διασφαλίζει την κυριαρχία της Ουκρανίας και να περιλαμβάνει τους Ευρωπαίους εταίρους. Ο Ζελένσκι έχει εκφράσει προθυμία για συναντήσεις, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα του αναμένει «τολμηρές ενέργειες» και εγγυήσεις ασφαλείας , όχι παραχωρήσεις εδαφών.
Σε παράλληλες κινήσεις, ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δήλωσε στήριξη στον Πούτιν, καλωσορίζοντας την αμερικανορωσική επικοινωνία ως πιθανό δρόμο για «μακροπρόθεσμη λύση». Παράλληλα, ο Λευκορώσος Πρόεδρος Αλεξάντρ Λουκασένκο φέρεται να διευκόλυνε μυστικό δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ Τραμπ και Πούτιν μέσω Μινσκ, κάτι που προκάλεσε ανησυχία στη Δύση λόγω του πιθανού αποκλεισμού της Ουκρανίας.
Στην ευρωπαϊκή πλευρά, η «Σύνοδος του Λονδίνου για την Ουκρανία» τον Μάρτιο δημιούργησε το πλαίσιο για έναν «συνασπισμό πρόθυμων» κρατών, με επικεφαλής το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, για ανάπτυξη ειρηνευτικών δυνάμεων και ενίσχυση των εγγυήσεων ασφαλείας, υπό την προϋπόθεση ότι η κατάπαυση του πυρός θα διασφαλίζει την κυριαρχία της Ουκρανίας.
Το διπλωματικό τοπίο βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Η επικείμενη σύνοδος Τραμπ–Πούτιν και το τελεσίγραφο για κατάπαυση πυρός δείχνουν επείγουσα κινητικότητα, αλλά οι όροι παραμένουν ασαφείς. Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της επιμένουν στην κυριαρχία και τη συμμετοχή τους, ανήσυχοι για οποιαδήποτε συμφωνία που θα νομιμοποιεί εδαφικές κατακτήσεις ή θα παρακάμπτει το Κίεβο. Οι επόμενες ημέρες ίσως καθορίσουν αν θα υπάρξει ειρήνη ή παρατεταμένο αδιέξοδο.
