Η αγορά εργασίας για τους νέους μηχανικούς στην Ελλάδα παρουσιάζει μια εντυπωσιακή μεταστροφή τα τελευταία χρόνια τονίζει ο Βασίλης Παπαδόπουλος, Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, Εργολήπτης Δημοσίων Έργων, Σύμβουλος σε φορείς του Δημοσίου και μέλος στο ΔΣ του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας στους Attica Times και την Οικονομική Αναλύτρια Δάφνη Γρηγοριάδη.
Πώς διαμορφώνεται σήμερα η αγορά εργασίας για τους νέους μηχανικούς στην Ελλάδα. Τι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια;
Καλησπέρα σας και σας ευχαριστώ για την πρόσκληση. Η αγορά εργασίας για τους νέους μηχανικούς στην Ελλάδα έχει παρουσιάσει μια εντυπωσιακή μεταστροφή τα τελευταία χρόνια. Από ένα τοπίο που χαρακτηριζόταν από ανασφάλεια και περιορισμένες θέσεις εργασίας, σήμερα βλέπουμε μια έκρηξη ευκαιριών, κυρίως λόγω των μεγάλων έργων υποδομής. Αναφέρομαι τόσο σε έργα εθνικής εμβέλειας, όπως η γραμμή 4 του Μετρό, οι οδικοί άξονες (μάλιστα είδαμε πρόσφατα την παράδοση προς χρήση και του μεγαλύτερου τμήματος της Πατρών Πύργου, οι επενδύσεις σε ΑΠΕ, αλλά και σε ενεργειακές αναβαθμίσεις, οι αναπλάσεις αστικών περιοχών, ψηφιακοί μετασχηματισμοί κ.α. Βασικά χρηματοδοτικάεργαλεία είναι το ΤΑΑ, το ΕΣΠΑ, αλλά και εθνικοί πόροι μέσω των Προγραμμάτων Δημοσίων Επενδύσεων. Ταυτόχρονα, όμως έχουμε και την ιδιωτική πρωτοβουλία. Βλέπουμε την εκρηκτική άνθιση που έχει η «οικοδομή» που λέμε κι εμείς, παρά και τις τεράστιες αυξήσεις στα κόστη κατασκευής, λόγω των υλικών. Όλα αυτά συνδυαστικά έχουν δημιουργήσει μια αυξημένη ζήτηση για μηχανικούς όλων των ειδικοτήτων – πολιτικούς, ηλεκτρολόγους, μηχανολόγους – τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Επιπλέον, η τάση για “brain gain” είναι πλέον εμφανής, με πολλούς νέους συναδέλφους να επιστρέφουν από το εξωτερικό, διαπιστώνοντας ότι υπάρχουν αξιόλογες επαγγελματικές προοπτικές και εντός συνόρων. Εγώ μάλιστα στον κύκλο μου έχω τέτοια παραδείγματα φίλων/συναδέλφων μηχανικών.
Ποια θεωρείτε ότι είναι τα βασικά πλεονεκτήματα για έναν νέο μηχανικό που εισέρχεται σήμερα στην αγορά, ιδίως σε σχέση με το timing;
Το timing είναι όντως εξαιρετικό. Ως νέος μηχανικός που βγήκα στην αγορά το 2020, είχα την τύχη – ή και την ατυχία – να μπω στον χώρο σε μια περίοδο μεταβατική. Η πανδημία ανέκοψε προσωρινά κάποια πράγματα, αλλά στη συνέχεια η αγορά «πήρε φωτιά», κυριολεκτικά. Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι η πληθώρα έργων, που σημαίνει πολλές θέσεις και αυξημένες ανάγκες για τεχνικό προσωπικό. Αυτό μεταφράζεται σε καλύτερες αμοιβές, περισσότερες επιλογές και καλύτερους όρους απασχόλησης. Θα το πω πολύ απλά και ίσως κάπως άκομψα, παλαιότερα ο εργοδότης επέλεγε τον εργαζόμενο του τώρα σχεδόν γίνεται το αντίστροφο. Ταυτόχρονα, υπάρχει και το στοιχείο της εξέλιξης. Δηλαδή, οι νέοι μηχανικοί που βγαίνουν σήμερα στην αγορά εργασίας είναι πλήρως εξοικειωμένοι με τις σύγχρονες απαιτήσεις που επιβάλει η ραγδαία αναπτυσσόμενη τεχνολογία. Κάτι που παλαιότερα αποτελούσε τροχοπέδη για έναν μηχανικό χωρίς γνώσεις ψηφιακών εργαλείων σήμερα είναι βασικό εφόδιο που έχουν όλοι.
Αναφέρατε τον συνδυασμό δημόσιων και ιδιωτικών έργων. Ποιες διαφορές βλέπετε στην επαγγελματική εμπειρία ενός νέου μηχανικού στους δύο αυτούς τομείς;
Είναι δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι, αλλά και οι δύο εξαιρετικά χρήσιμοι και πλούσιοι σε εμπειρίες. Στον δημόσιο τομέα, μέσω της συμμετοχής σε δημόσια έργα είτε στο κατασκευαστικό κλάδο, είτε ως μελετητής, ο μηχανικός έρχεται σε επαφή με τις διαδικασίες των διαγωνισμών, τις τεχνικές προδιαγραφές, τον έλεγχο νομιμότητας, τις προθεσμίες, τις εγκρίσεις. Είναι ένα περιβάλλον αυστηρά θεσμικό αλλά προσφέρει μεγάλη εξοικείωση με τη δημόσια διοίκηση και τις απαιτήσεις της. Από την άλλη πλευρά, στον ιδιωτικό τομέα, η ταχύτητα είναι μεγαλύτερη, οι αποφάσεις λαμβάνονται πιο άμεσα, και ο ρόλος του μηχανικού συνδέεται περισσότερο με την καινοτομία, την τεχνολογία και την αποδοτικότητα. Προσωπικά πιστεύω ότι ένας νέος μηχανικός θα ωφελούνταν πολύ αν κατάφερνε να εργαστεί και στους δύο τομείς, τουλάχιστον για κάποια χρόνια. Το κράμα εμπειριών που θα αποκτήσει θα τον καταστήσει πολύ πιο ολοκληρωμένο επαγγελματία.
Ένα πολύ μεγάλο θέμα που απασχολεί τους νέους είναι το brain drain. Πιστεύετε ότι πλέον υπάρχει λόγος να μείνει κανείς στην Ελλάδα ή ακόμα και να επιστρέψει;
Αναμφίβολα. Κατ’ αρχάς μιλώ από προσωπική εμπειρία, καθώς, όπως σας είπα και πριν, έχω παλαιούς συμφοιτητές που έφυγαν πριν το 2020 και πλέον έχουν ήδη επιστρέψει, εργάστηκαν στο εξωτερικό και μάλιστακαι άλλοι πλέον σκέφτονται σοβαρά την επιστροφή τους. Η Ελλάδα έχει πια περάσει σε μια φάση σταθερότητας, με την έννοια της ασφάλειας για εργαζόμενους και εργοδότες, και ανάπτυξης, τουλάχιστον στον τεχνικό τομέα. Υπάρχει επένδυση σε έργα υποδομής, πράσινης ενέργειας, τουρισμού, logistics, όλα πεδία όπου η τεχνογνωσία των μηχανικών είναι κομβική. Οι αποδοχές μπορεί να μην φτάνουν ακόμα τα επίπεδα κάποιων άλλων ευρωπαϊκών χωρών, αλλά βελτιώνονται, ενώ παράλληλα η ποιότητα ζωής, η οικογένεια και το κλίμα λειτουργούν ως ισχυρά κίνητρα για επιστροφή. Επιπλέον, υπάρχουν πλέον και εταιρείες διεθνούς εμβέλειας που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και προσφέρουν υβριδικά μοντέλα εργασίας, ακόμα και remote συνεργασίες με το εξωτερικό. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να έχει διεθνή καριέρα χωρίς να φύγει από τη χώρα.
Ποια θα ήταν η συμβουλή σας προς έναν νέο μηχανικό που ξεκινάει τώρα την καριέρα του;
Η βασική μου συμβουλή είναι να είναι ανοιχτός, προσαρμοστικός και ενεργητικός. Ο τεχνικός κόσμος απαιτεί συνεχή μάθηση – τεχνολογίες, κανονισμούς κλπ,οι απαιτήσεις αυξάνονται διαρκώς. Δεν πρέπει να περιμένει τις ευκαιρίες, πρέπει να τις αναζητά. Επίσης, να μην υποτιμά την αξία του πρώτου του εργοδότη ή έργου – ακόμα κι αν φαίνεται μικρό ή “άχαρο”, είναι συχνά η αφετηρία για πιο μεγάλες διαδρομές. Τέλος, να επενδύσει στις ανθρώπινες σχέσεις. Ο κλάδος μας βασίζεται και στη συνεργασία, στην αξιοπιστία, στη φήμη. Η επαγγελματική δικτύωση, η συναδέλφωση ουσιαστικά με συμμετοχή σε τεχνικούς συλλόγους και συνέδρια, είναι εξίσου σημαντικά με την τεχνική κατάρτιση. Αν αγαπάς αυτό που κάνεις, δουλεύεις με ήθος και συνέχεια εξελίσσεσαι, τότε οι ευκαιρίες – σήμερα περισσότερο από ποτέ – θα είναι μπροστά σου.
