Της Δάφνης Γρηγοριάδη, Οικονομικής Αναλύτριας
Η Γαλλία βιώνει μια από τις πιο κρίσιμες οικονομικές περιόδους των τελευταίων δεκαετιών. Ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού παρουσίασε πακέτο μέτρων 43,8 δισ. ευρώ, που συνδυάζει περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων. Στόχος είναι να αποτραπεί μια ανεξέλεγκτη κρίση χρέους και να αποφευχθεί ο δανεισμός από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μια επιλογή που θα συνεπαγόταν υψηλά επιτόκια και βαρύ πολιτικό κόστος. Το παράδειγμα της Ελλάδας, η οποία κατέφυγε στο ΔΝΤ αλλά κατάφερε στη συνέχεια να αποπληρώσει πρόωρα τα δάνειά της, λειτουργεί ως σημείο αναφοράς.
Η εικόνα, ωστόσο, παραμένει σύνθετη. Η Γαλλία βρίσκεται αντιμέτωπη με πολιτική αστάθεια, αβεβαιότητα ως προς την έγκριση του προϋπολογισμού του 2026 και τον κίνδυνο υποβάθμισης της πιστοληπτικής της ικανότητας. Την ίδια στιγμή, τα συνδικάτα ετοιμάζουν νέες κινητοποιήσεις, ενώ η κοινωνική δυσαρέσκεια απειλεί να εντείνει την πίεση προς την κυβέρνηση σε καίριες αποφάσεις.
Η εμπειρία της ελληνικής κρίσης δείχνει ότι η καθυστέρηση στη λήψη μέτρων οδηγεί σε βαθύτερη ύφεση. Η Αθήνα καθυστέρησε τις δύσκολες αποφάσεις και βρέθηκε αντιμέτωπη με σκληρά μνημόνια, capital controls και την απειλή εξόδου από την Ευρωζώνη. Παρ’ όλα αυτά, η κοινωνία προσαρμόστηκε στις αντίξοες συνθήκες και η χώρα σταδιακά επέστρεψε σε τροχιά σταθερότητας.
Η Γαλλία πρέπει να κινηθεί έγκαιρα
Αν και το δεύτερο τρίμηνο του 2025 καταγράφηκε ανάπτυξη 0,3%, αυτή η αύξηση δεν προήλθε από μεγαλύτερη κατανάλωση ή νέες επενδύσεις, αλλά από τη συσσώρευση αποθεμάτων στις βιομηχανικές επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια, οι εταιρείες παρήγαγαν περισσότερα προϊόντα απ’ όσα μπόρεσαν να πουλήσουν, γεγονός που δείχνει ότι η εσωτερική ζήτηση παραμένει αδύναμη. Αυτό σημαίνει πως η ανάπτυξη στηρίζεται σε προσωρινά στοιχεία και όχι σε μια πραγματική ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας.
Η ανεργία παραμένει στο 7,5%, αλλά στους νέους εκτοξεύεται στο 19%, δείχνοντας μια γενιά που δυσκολεύεται να βρει θέση στην αγορά εργασίας. Παράλληλα, το δημόσιο χρέος έχει σκαρφαλώσει στο 113% του ΑΕΠ, ενώ το έλλειμμα εκτιμάται ότι θα κλείσει φέτος μεταξύ 4,6% και 4,9%. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι η χώρα κινείται σε μια εύθραυστη ισορροπία: από τη μια, μια αγορά εργασίας που αφήνει εκτός χιλιάδες νέους· από την άλλη, δημόσια οικονομικά που περιορίζουν τα περιθώρια στήριξης.
Οι διαφορές
- Πρώτον, η Γαλλία δεν έχει βιώσει παρατεταμένες κρίσεις, κάτι που σημαίνει ότι οι κοινωνικές αντιδράσεις μπορεί να αποδειχθούν πιο έντονες. Η Ελλάδα, αντίθετα, απέκτησε αντοχές μέσα από χρόνια λιτότητας και συνεχείς μεταρρυθμίσεις.
- Δεύτερον, το Παρίσι προσπαθεί να κινηθεί έγκαιρα, όμως η πολιτική αστάθεια απειλεί να καθυστερήσει την εφαρμογή των μέτρων· στην περίπτωση της Αθήνας, η καθυστέρηση αποδείχθηκε μοιραία.
- Τρίτον, η Γαλλία διαθέτει ισχυρή βιομηχανική βάση και καλύτερες προοπτικές ανταγωνιστικότητας, στοιχείο που μπορεί να λειτουργήσει ως δίχτυ ασφαλείας σε δύσκολες συγκυρίες. Η Ελλάδα, με περιορισμένη βιομηχανία, μπήκε στην κρίση με σαφώς χαμηλότερες αντοχές.ρ
Το 2026 η Γαλλία θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της λιτότητας, με την εγχώρια κατανάλωση να συρρικνώνεται ακόμη περισσότερο. Η κυβέρνηση επενδύει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, όμως οι αμερικανικοί δασμοί και η διεθνής στροφή προς τον προστατευτισμό περιορίζουν τα περιθώρια.
Σε αντίθεση με την εποχή της ελληνικής κρίσης, σήμερα υπάρχουν στην Ευρώπη μηχανισμοί στήριξης καθώς και πιο εξελιγμένα χρηματοοικονομικά εργαλεία. Επιπλέον, η Γαλλία είναι μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης, και η Ευρώπη δύσκολα θα αφήσει μια τέτοια χώρα να καταρρεύσει. Η ιστορία της Ελλάδας δείχνει πόσο επώδυνη μπορεί να γίνει μια κρίση όταν χαθεί πολύτιμος χρόνος. Το στοίχημα της Γαλλίας είναι να κινηθεί γρήγορα και αποφασιστικά, ώστε να αποφύγει ένα παρόμοιο μονοπάτι.
