Ένταση στις διεθνείς σχέσεις πυροδότησε η δημόσια απαίτηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για «γρήγορη» επαναφορά του ελέγχου της αεροπορικής βάσης της Μπαγκράμ στο Αφγανιστάν, με τους Ταλιμπάν να απαντούν κατηγορηματικά ότι «δεν παραχωρούν ούτε ένα τετραγωνικό εκατοστό αφγανικού εδάφους».
Οι δηλώσεις Τραμπ και οι απειλές
Ο Τραμπ, μιλώντας χθες και σε συνέχεια δηλώσεών του κατά την επίσκεψή του στο Ηνωμένο Βασίλειο, επανέλαβε την πρόθεσή του οι ΗΠΑ «να ανακτήσουν» τη βάση Μπαγκράμ και προειδοποίησε για «πολύ κακά πράγματα» εάν το Αφγανιστάν δεν επιστρέψει την εγκατάσταση. Σε ερώτηση δημοσιογράφων στον Λευκό Οίκο είπε ότι «δεν θα μιλήσουμε γι’ αυτό» αλλά ότι «διεξάγονται συνομιλίες με το Αφγανιστάν» και ότι «την θέλουν γρήγορα, αμέσως».
Η απάντηση των Ταλιμπάν
Από την πλευρά τους, Αφγανοί αξιωματούχοι του υπουργείου Άμυνας χαρακτήρισαν το σενάριο αδύνατο. Ο Φασιχουντίν Φιτράτ τόνισε ότι οποιαδήποτε «συμφωνία έστω για ένα τετραγωνικό εκατοστό» αφγανικού εδάφους δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή. Οι δηλώσεις των Ταλιμπάν υπογραμμίζουν τη ρητή άρνηση της νέας αφγανικής ηγεσίας σε κάθε παραχώρηση κυριαρχικών εδαφών.
Γιατί θέλουν οι ΗΠΑ τη Μπαγκράμ — Στρατηγική σημασία
Η βάση της Μπαγκράμ θεωρείται από τις πλέον σημαντικές στην περιοχή:
-
Βρίσκεται κοντά στην Καμπούλ και σε κομβική θέση της Κεντρικής Ασίας, με γεωπολιτική εγγύτητα σε Κίνα, Ιράν και Πακιστάν.
-
Διαθέτει εκτεταμένες υποδομές — μεγάλους διαδρόμους προσγείωσης, εγκαταστάσεις συντήρησης, αποθήκες και διοικητικά κέντρα — που την καθιστούν ιδανική για αεροπορικές επιχειρήσεις και υποστήριξη μεταγωγικών/βαρέων αεροσκαφών.
-
Ιστορικά, από το 2001 έως το 2021 υπήρξε το κύριο οχυρό των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, παρέχοντας κρίσιμες επιχειρησιακές δυνατότητες στην περιοχή.
Ο Τραμπ έχει επικαλεστεί και γεωγραφικούς λόγους —όπως την εγγύτητα σε περιοχές όπου λειτουργούν κινεζικές εγκαταστάσεις— για να αιτιολογήσει το ενδιαφέρον των ΗΠΑ.
Διπλωματικό και γεωστρατηγικό φόντο
Η ρητορική του Αμερικανού προέδρου και η δήλωση των Ταλιμπάν ανοίγουν νέο σημείο τριβής στις σχέσεις Ουάσινγκτον – Καμπούλ, με πιθανές επιπτώσεις στην ασφάλεια και στη διπλωματική ισορροπία στην Κεντρική Ασία. Η όποια πρόθεση επανατοποθέτησης αμερικανικών δυνάμεων ή απόκτησης πρόσβασης σε στρατηγικές εγκαταστάσεις θα απαιτούσε πολύπλοκες διαπραγματεύσεις — ή διαφορετικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο έντονες αντιπαραθέσεις.
