Του Σωτήρη Σκουλούδη
Τετ α τετ Μητσοτάκη-Ερντογάν, αυτή την Τρίτη 23/9 στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, και οι Attica Times διερευνούν το κλίμα αυτής της κρίσιμης, δεδομένης της ευρύτερης γεωπολιτικής κατάστασης αλλά και αρνητικού κλίματος που επισκιάζει ξανά τη σχέση των δύο χωρών, συνάντησης, με τις προσδοκίες για κάποια θετική εξέλιξη να είναι πολύ χαμηλές…
Οι δύο ηγέτες τελευταία φορά είχαν συναντηθεί στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη στις 25 Ιουνίου, αλλά και νωρίτερα από τότε είχε διαφανεί ότι η Διακήρυξη των Αθηνών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας μάλλον ήταν πιο φιλόδοξη από ότι επιτρέπουν οι… τουρκικές «φιλοδοξίες».
Το καλοκαίρι, είχαμε την Τουρκία να θεωρεί «παραβίαση» την ανακήρυξη των θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο, τις αεροπορικές παραβιάσεις -έστω σε μικρούς αριθμούς- να επανέρχονται, το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο να αποτελεί πυξίδα πολιτικής για την Άγκυρα, το ωκεανογραφικό Πίρι Ρέις να ετοιμάζεται να βγει ξανά για έρευνες – την προηγούμενη φορά που συνέβη αυτό το 2020 φτάσαμε στα πρόθυρα θερμού επεισοδίου και, βεβαίως, τη γείτονα να θεωρεί παράνομες τις στρατιωτικές ασκήσεις μας και να επαναφέρουν το αφήγημα περί αποστρατικοποίησης των νησιών μας.
Από την πλευρά μας, δρομολογούμε τις ενεργειακές έρευνες νότια της Κρήτης με τον αμερικανικό κολοσσό Chevron που εκδήλωσε επίσημα ενδιαφέρον, αλλά και παραμένουμε σταθεροί στην αναγκαιότητα ολοκλήρωσης του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας -Κύπρου, αν και η τελευταία «κάνει νερά» και φαίνεται ότι οδεύουμε σε νέα αναβολή. Πρόκειται για ενέργειες που η Τουρκία για τους γνωστούς δικούς της λόγους τις θεωρεί λίγο πολύ ως… παραβίαση της δικής της κυριαρχίας.
Σε αυτό το εύθραυστο γεωπολιτικό σκηνικό της Μεσογείου, με τους πολέμους να μαίνονται σε Ουκρανία και Γάζα, φαίνεται ότι η συνάντηση στο περιθώριο του ΟΗΕ δύσκολα θα μπορέσει να ξεφύγει από τις τυπικότητες. Άλλωστε, ο Ταγίπ Ερντογάν έχει τη βούληση «να τα δώσει όλα» στη συνάντηση που φιλοδοξεί να έχει στο ίδιο μέρος με τον Ντόναλντ Τραμπ, η οποία αφορά άμεσα και τη δική μας πλευρά, για μια σειρά από λόγους.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο σκοπός ο δικός μας δεν είναι άλλος από τη διατήρηση των ήρεμων νερών στο Αιγαίο, καθώς δεν μας συμφέρει κάτι άλλο από αυτό. Δηλαδή να αποφύγουμε τα δύσκολα ζητήματα και τις διαπραγματεύσεις που δεν οδηγούν άλλωστε πουθενά. Η Τουρκία έχει αυξήσει σημαντικά τη γεωπολιτική ισχύ της το τελευταίο διάστημα -δεδομένων των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή, όπερ σημαίνει, ότι τα ελληνικά δίκαια και ζητήματα κυριαρχίας, μπορεί να περάσουν σε δεύτερη μοίρα από τη διεθνή κοινότητα.
Με όλα αυτά που συμβαίνουν άλλωστε, δύσκολο κάποιος εταίρος μας να ευαισθητοποιηθεί ώστε να μας υποστηρίξει σε ζητήματα ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, αυτή την εποχή, που το μεγάλο ζητούμενο είναι να μην συμβεί κάποια μεγαλύτερη ανάφλεξη.
Ο πρωθυπουργός το ξέρει αυτό κι ο σκοπός του θα είναι να διατηρηθεί η ηρεμία και να αποφευχθεί η συγκρουσιακή διάθεση που μπορεί να προκύψει από την ανάδειξη των ανεπίλυτων ζητημάτων, ειδικά σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, που δεν φαίνεται ότι μας ευνοεί.
Δεσποτόπουλος: Δεν υπάρχει κοινός τόπος συνεννόησης – Τι επιδιώκουν Ελλάδα και Τουρκία αυτή την εποχή
Ο γνωστός διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος μιλώντας στους Attica Times αναφέρει διατηρεί χαμηλές προσδοκίες από την εν λόγω συνάντηση, η οποία ωστόσο λαμβάνει χώρα σε μια κρίσιμη συγκυρία.
«Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 27 ενεργές ή δυνητικά ενεργές συγκρούσεις στη γειτονιά μας και τον πλανήτη. Και για αυτόν τον λόγο, τα ελληνικά συμφέροντα υπαγορεύουν ότι δεν πρέπει να επιστρέψουμε στην εποχή της έντασης και όσο είναι δυνατόν αυτή να αποφευχθεί», σημειώνει, υπογραμμίζοντας ότι ο διάλογος, σε όλα τα επίπεδα, είναι ούτως ή άλλως δύσκολος και μη ουσιαστικός με τους γείτονες.
Στην παρούσα φάση, δε, αποκλείεται να ανοίξουν τα πιο δύσκολα και ευαίσθητα θέματα για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα, δεδομένου ότι και η χώρα μας σωστά δεν συζητά θέματα κυριαρχίας.
«Εμείς τώρα αυτό που θέλουμε είναι προχωρήσουμε με σταθερό ρυθμό τα ενεργειακά μας σχέδια, αποφεύγοντας τις κάθε λογής εξάρσεις από την πλευρά της Τουρκίας», και γύρω από αυτό χτίζεται η πολιτική μας. Στη συνάντησή μεταξύ των δύο ηγετών, αυτό που θα κάνουμε θα είναι ουσιαστικά να ανιχνεύσουμε τις διαθέσεις της Άγκυρας για τα θέματα της ανατολικής Μεσογείου που μας αφορούν.
«Η Τουρκία από την άλλη», εξηγεί ο Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος, «ίσως προσπαθήσει να βολιδοσκοπήσει το κατά πόσο μπορεί να καμφθούν οι ελληνικές αντιδράσεις και το βέτο για τη συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE. Οι Τούρκοι έχουν ενεργά συμβόλαια για τα εξοπλιστικά με χώρες όπως η Ιταλία και η Αγγλία και θα ήθελε να βρει τρόπο να άρει ή να παρακάμψει το ελληνικό βέτο», υπογραμμίζει.
Και μιας και… «κοινός τόπος συνεννόησης» για τα κρίσιμα ζητήματα δεν υπάρχει μεταξύ των δύο χωρών, αυτό που ο ίδιος θα ανέμενα ως ανακοίνωση μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, θα ήταν ίσως κάποια συνεργασία στο μεταναστευτικό ή κάποιες εξελίξεις σε θέματα χαμηλής πολιτικής, χωρίς να «αγγίζονται» οι παγιωμένες θέσεις της κάθε πλευράς.
