Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία απελευθέρωσης των τελευταίων ομήρων που κρατούσε η Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, στο πλαίσιο της συμφωνίας ανταλλαγής με Ισραηλινούς και Παλαιστινίους κρατουμένους, λίγες ώρες πριν τη διεξαγωγή της «συνόδου για την ειρήνη» στο Σαρμ ελ Σέιχ, παρουσία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Η απελευθέρωση των ομήρων αποτελεί μέρος της πρώτης φάσης του ειρηνευτικού σχεδίου που παρουσίασε ο Τραμπ στα τέλη Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με το σχέδιο, στο Ισραήλ επιστρέφουν 48 όμηροι – ζωντανοί και νεκροί – με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 250 Παλαιστινίων κρατουμένων για “λόγους ασφαλείας”, μεταξύ των οποίων και καταδικασμένοι για επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών, καθώς και 1.700 Παλαιστινίων που είχαν αιχμαλωτιστεί στη Γάζα από τον Οκτώβριο του 2023.
Στην τέταρτη ημέρα της κατάπαυσης του πυρός, η απελευθέρωση χαρακτηρίζεται από τις ισραηλινές αρχές ως «ιστορικό γεγονός», προκαλώντας «λύπη» και «χαρά» ταυτόχρονα στις οικογένειες των ομήρων. Παρ’ όλα αυτά, το Ισραήλ προειδοποιεί ότι δεν θα επιστραφούν όλες οι σοροί των θυμάτων. Όπως δήλωσε η εκπρόσωπος του πρωθυπουργού Νετανιάχου, κ. Μπεντροσιάν, «διεθνής οργανισμός», όπως προβλέπεται «στο πλαίσιο» της εκεχειρίας, θα βοηθήσει «να εντοπιστούν οι (νεκροί) όμηροι αν δεν έχουν βρεθεί και απελευθερωθεί».
«Ο πόλεμος τελείωσε»
Πηγές με γνώση της κατάστασης αναφέρουν ότι η Χαμάς «ολοκλήρωσε τις προετοιμασίες» για την απελευθέρωση των ζωντανών ομήρων, αλλά επέμενε να απελευθερωθούν ταυτόχρονα κορυφαίοι Παλαιστίνιοι ηγέτες. Το Ισραήλ, από την άλλη πλευρά, ξεκαθάρισε ότι οι κρατούμενοι θα αφεθούν ελεύθεροι μόνο αφού επιβεβαιωθεί η παράδοση των ομήρων στον Ερυθρό Σταυρό.
Ο Ντόναλντ Τραμπ φτάνει σήμερα στο Ισραήλ στις 09:20 τοπική ώρα, όπου θα συναντηθεί με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, θα δει συγγενείς ομήρων και θα εκφωνήσει ομιλία στην Κνέσετ. Μιλώντας στους δημοσιογράφους μέσα στο προεδρικό αεροσκάφος, ο Τραμπ δήλωσε: «Ο πόλεμος τελείωσε. Το καταλαβαίνετε αυτό;».
Από την πλευρά του, ο Νετανιάχου τόνισε ότι το Ισραήλ σημείωσε «τεράστιες νίκες, νίκες που αποσβόλωσαν ολόκληρο τον κόσμο», προσθέτοντας όμως πως «ο αγώνας δεν τελείωσε».
Η «σύνοδος ειρήνης» στο Σαρμ ελ Σέιχ
Μετά τη σύντομη επίσκεψή του στο Ισραήλ, ο Τραμπ θα ταξιδέψει στην Αίγυπτο για να συμπροεδρεύσει με τον Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι στη «σύνοδο για την ειρήνη» στη Γάζα. Στη συνάντηση συμμετέχουν πάνω από 20 ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων, καθώς και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
Βασικό θέμα συζήτησης θα είναι η μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας, που έχει υποστεί τεράστιες καταστροφές μετά από δύο χρόνια πολέμου. Οι χώρες-μεσολαβητές (ΗΠΑ, Αίγυπτος, Κατάρ και πιθανώς Τουρκία) πρόκειται να υπογράψουν έγγραφο εγγύησης για την εφαρμογή της εκεχειρίας.
Καμία ισραηλινή αντιπροσωπεία ούτε εκπρόσωπος της Χαμάς δεν θα παραστούν στη σύνοδο, ενώ και το Ιράν, παραδοσιακός υποστηρικτής της Χαμάς, ανακοίνωσε ότι δεν θα συμμετάσχει.
Το σχέδιο των ΗΠΑ προβλέπει σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων — τα οποία λένε ότι ελέγχουν το 53% της Λωρίδας της Γάζας — και στη συνέχεια τη συγκρότηση μιας νέας «παλαιστινιακής επιτροπής» που θα είναι «τεχνοκρατική και απολιτική», υπό «την επίβλεψη και τον έλεγχο νέου διεθνούς οργάνου μετάβασης» με επικεφαλής τον ίδιο τον Τραμπ. Παρά ταύτα, στελέχη της Χαμάς δηλώνουν ότι αποκλείουν κάθε ενδεχόμενο αφοπλισμού.
Ελπίδα και ομαλοποίηση στη Γάζα
Στη Γάζα, δημοσιογράφοι του AFP κατέγραψαν πολίτες να επιστρέφουν στις αγορές, με τις τιμές τροφίμων να παρουσιάζουν μείωση, καθώς αναμένεται χαλάρωση του αποκλεισμού από το Ισραήλ. Φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια εισήλθαν μέσω του περάσματος Κερέμ Σαλόμ, ενώ άλλα βρίσκονται στη Ράφα, στα σύνορα με την Αίγυπτο. Ωστόσο, ορισμένα φορτία λεηλατήθηκαν, με τον κάτοικο Μοχάμεντ Ζαράμπ να δηλώνει: «Δεν θέλουμε να ζούμε σε ζούγκλα, η βοήθεια πρέπει να παραδίδεται με ασφάλεια και να διανέμεται με σεβασμό στον κόσμο».
Ο πόλεμος ξεκίνησε με την αιματηρή επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, που στοίχισε τη ζωή σε 1.219 ανθρώπους στο Ισραήλ και οδήγησε στην απαγωγή 251 ατόμων. Στις επιχειρήσεις αντιποίνων του Ισραήλ σκοτώθηκαν τουλάχιστον 67.806 άνθρωποι στη Γάζα, κυρίως άμαχοι, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Χαμάς, τα οποία ο ΟΗΕ θεωρεί αξιόπιστα.
