Η Σύνοδος Κορυφής της 23ης Οκτωβρίου 2025 στις Βρυξέλλες πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο όπου η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να εμφανίσουν κοινή στάση απέναντι στις δύο μεγάλες εστίες αστάθειας – την Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή – ενώ παράλληλα η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να ενισχύσει την ανθεκτικότητά της σε άμυνα, ανταγωνιστικότητα και ενέργεια.
Ουκρανία
Η συζήτηση για την Ουκρανία κυριάρχησε στη συνεδρίαση, παρουσία του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Το βασικό κείμενο της απόφασης, το EUCO 1925, υποστηρίχθηκε από 26 ηγέτες, γεγονός που δείχνει ότι υπήρξαν ορισμένες διαφοροποιήσεις.
Η απόφαση επαναβεβαιώνει τη σταθερή ευρωπαϊκή στήριξη στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, με συνεχιζόμενη στρατιωτική, οικονομική και ανθρωπιστική βοήθεια. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η συνολική βοήθεια φτάνει τα 177,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 20,5 δισ. εκταμιεύθηκαν μόνο για το 2025.
Το Συμβούλιο έδωσε έμφαση στη «μακροπρόθεσμη προβλεψιμότητα της βοήθειας» και αποδέχθηκε την πρόταση για στενότερη ενσωμάτωση της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας στα ευρωπαϊκά δίκτυα παραγωγής. Παρά ταύτα, δεν καθορίστηκε σαφές χρηματοδοτικό πλαίσιο για την περίοδο 2026–2027, αφήνοντας ανοιχτές διαφωνίες για τη δημοσιονομική κατανομή και τη χρηματοδότηση.
Τα βασικά σημεία τριβής αφορούν:
-
τη νομική χρήση των κερδών από δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία,
-
την επιφυλακτικότητα ορισμένων κρατών για μακροπρόθεσμες στρατιωτικές δεσμεύσεις,
-
και το θέμα των «εγγυήσεων ασφαλείας», που μετατίθεται για επόμενη συνεδρίαση.
Μέση Ανατολή
Στο ζήτημα της Μέσης Ανατολής, οι ηγέτες εξέτασαν το «Συνολικό Σχέδιο» για τον τερματισμό της σύγκρουσης στη Γάζα, που παρουσίασε ο πρόεδρος Τραμπ και εγκρίθηκε στη Διάσκεψη του Σαρμ ελ-Σέιχ. Το Συμβούλιο καλωσόρισε το πρώτο στάδιο του σχεδίου και τον ρόλο των ΗΠΑ και των περιφερειακών μεσολαβητών, ζητώντας όμως πλήρη δέσμευση όλων των πλευρών και αποφυγή μονομερών ενεργειών.
Έδωσε επίσης έμφαση στην ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω του θαλάσσιου διαδρόμου της Κύπρου και στη διεύρυνση του ρόλου των ευρωπαϊκών αποστολών EUBAM Rafah και EUPOL COPPS. Μοναδική εστία προβληματισμού αποτέλεσε η αναφορά στην «ανασυγκρότηση και μεταβατική διακυβέρνηση της Γάζας», όπου υπήρξαν διαφοροποιήσεις για τον ρόλο της ΕΕ.
Άμυνα και ασφάλεια
Η ΕΕ δεσμεύθηκε να αποκτήσει πλήρη αμυντική ετοιμότητα έως το 2030, εγκρίνοντας τον «Οδικό Χάρτη Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ετοιμότητας 2030». Προβλέπεται η δημιουργία «συνασπισμών ικανοτήτων» για κοινά προγράμματα εξοπλισμών και ετήσια αξιολόγηση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας.
Η αναφορά στην «ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία» θεωρείται αναβάθμιση των αρχικών σχεδίων, αν και ορισμένα ουδέτερα κράτη εξέφρασαν επιφυλάξεις για τη διατήρηση του ουδέτερου στάτους τους.
Ανταγωνιστικότητα και μετάβαση
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε επιτάχυνση της «οριζόντιας ατζέντας απλούστευσης» για τις επιχειρήσεις, με έμφαση στις ΜμΕ και τις βιομηχανίες που πλήττονται από το κόστος της πράσινης μετάβασης. Η Επιτροπή δεσμεύθηκε να επανεξετάσει τα πρότυπα εκπομπών CO₂ και το ETS2, ενώ υιοθετήθηκε η αρχή κάλυψης των αναγκών «με τεχνολογικά ουδέτερο τρόπο».
Στέγαση και μετανάστευση
Μετά από πρωτοβουλία κρατών του Νότου, η Κομισιόν ανέλαβε να εκπονήσει «ολοκληρωμένο σχέδιο για προσιτή στέγαση». Στο μεταναστευτικό, το Συμβούλιο επανέλαβε την ανάγκη επιτάχυνσης της νομοθεσίας και προώθησης του «μηχανισμού αλληλεγγύης», χωρίς όμως να γεφυρωθούν πλήρως οι εσωτερικές διαφορές.
Η Σύνοδος ολοκληρώθηκε με μερικές συμφωνίες και πολλά ανοιχτά ζητήματα. Οι εκκρεμότητες που θα επανέλθουν στη σύνοδο του Δεκεμβρίου περιλαμβάνουν:
-
τον μηχανισμό χρηματοδότησης της Ουκρανίας για τα έτη 2026–2027,
-
το θεσμικό πλαίσιο των αμυντικών «coalitions»,
-
και τις ρυθμίσεις για την ενεργειακή σταθερότητα.
Παρά τις προόδους σε στρατηγικό επίπεδο, η Σύνοδος του Οκτωβρίου ανέδειξε τα όρια της ευρωπαϊκής ενότητας υπό το βάρος των πολεμικών, οικονομικών και γεωπολιτικών προκλήσεων.
