Σε ιδιαίτερα έντονο πολιτικό κλίμα αναμένεται να διεξαχθεί σήμερα στη Βουλή η συζήτηση για την κυβερνητική τροπολογία σχετικά με το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να προετοιμάζεται για μια σκληρή αντιπαράθεση με τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης.
Ο κ. Μητσοτάκης θα λάβει τον λόγο μετά τις 2 το μεσημέρι, αμέσως μετά την παρουσία του στην εκδήλωση για την παράδοση της δωρεάς του Ιδρύματος Ωνάση, που αφορά τη δημιουργία νέου κέντρου μεταμοσχεύσεων και την ανακαίνιση του Ωνασείου Νοσοκομείου. Κατά την ομιλία του στη Βουλή, αναμένεται να υπογραμμίσει ότι «στόχος της κυβέρνησης δεν είναι ο διχασμός, αλλά ο σεβασμός σε ένα ιερό μνημείο», ενώ θα αντικρούσει τις κατηγορίες πως η κυβέρνηση ενεργεί «εκδικητικά» μετά την απεργία πείνας του Πάνου Ρούτσι. Παράλληλα, θα θέσει προ των ευθυνών τους τα κόμματα της αντιπολίτευσης, και ειδικά το ΠΑΣΟΚ, αναφορικά με τη στάση τους απέναντι στο θέμα της προστασίας του Μνημείου.
Η τροπολογία και οι πολιτικές ισορροπίες
Η τροπολογία διαμορφώθηκε ύστερα από πολύωρες συνεννοήσεις ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και τα συναρμόδια υπουργεία, προτού κατατεθεί χθες στη Βουλή. Με βάση το νέο πλαίσιο, η ευθύνη καθαριότητας του χώρου περνά στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, αντιστάθηκε αρχικά στην ανάληψη αυτής της αρμοδιότητας. Ο Νίκος Δένδιας είχε ενημερωθεί σχετικά από την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ το Πεντάγωνο εξετάζει τη συνεργασία με ιδιωτική εταιρεία για τη φροντίδα και τη συντήρηση του μνημείου, κάτι που προβλέπεται από τη ρύθμιση.
Μετά από διαβουλεύσεις, η τροπολογία υπογράφεται τελικά από επτά υπουργεία: Άμυνας, Προστασίας του Πολίτη, Δικαιοσύνης, Πολιτισμού, Οικονομικών, Εσωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Σημαντική συζήτηση προκάλεσαν τα «καρφιά» του Άδωνι Γεωργιάδη προς τον κ. Δένδια, μέσα από το Action24, όταν ανέφερε ότι «αυτός πρέπει να ερωτάται για το θέμα ως καθ’ ύλην αρμόδιος». Η τοποθέτηση ερμηνεύτηκε ως πίεση προς τον υπουργό Άμυνας να πάρει δημόσια θέση, αν και αναμένεται ότι η ομιλία του πρωθυπουργού θα λειτουργήσει ως «ομπρέλα» για το κυβερνητικό επιχείρημα.
Τι αλλάζει με τη ρύθμιση
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, η νέα διάταξη δεν περιορίζει την επίσκεψη στο εμπρόσθιο τμήμα του Μνημείου, το οποίο θα παραμείνει ελεύθερα προσβάσιμο. Ωστόσο, τίθενται σαφείς απαγορεύσεις:
Δεν επιτρέπεται κατάληψη στο κενοτάφιο ή στους γύρω χώρους.
Απαγορεύεται κάθε αλλοίωση του μνημείου ή δημόσια υπαίθρια συνάθροιση σύμφωνα με τη νομοθεσία περί συναθροίσεων.
Οι περιορισμοί ισχύουν μόνο για τον χώρο επί της λεωφόρου Αμαλίας, απέναντι από την πλατεία Συντάγματος, όχι όμως για το σύνολό της. Οι παραβάσεις τιμωρούνται με πρόστιμα ή φυλάκιση έως ενός έτους, ανάλογα με τη σοβαρότητα του αδικήματος.
Οι αντιδράσεις και η διάσταση του θέματος
Σχετικά με το αίτημα των συγγενών των θυμάτων των Τεμπών να παραμείνουν τα ονόματα χαραγμένα στον χώρο, κυβερνητικές πηγές διευκρινίζουν ότι «δεν πρόκειται να σβηστούν», αλλά ότι επιδιώκεται η προστασία ενός χώρου εθνικής και ιστορικής αξίας. Το ζήτημα αναμένεται να δοκιμαστεί στην πράξη, σε περίπτωση που υπάρξει προσπάθεια να «φρεσκαριστούν» τα ονόματα.
Χαρακτηριστική ήταν και η τοποθέτηση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στο Open, ο οποίος επισήμανε: «Γιατί ανοίγουμε πόλεμο και συζητήσεις και διαμάχες χωρίς λόγο;», επισημαίνοντας ότι πρέπει να αποφευχθεί η περιττή πολιτική ένταση γύρω από το θέμα.
Διεθνές πλαίσιο και παραδείγματα
Για την υποστήριξη της τροπολογίας, κυβερνητικές πηγές επικαλούνται διεθνή παραδείγματα: σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, ο Καναδάς και η Αυστραλία, ισχύουν ειδικά νομικά καθεστώτα προστασίας για μνημεία εθνικού και ιστορικού χαρακτήρα. Αυτές οι πρακτικές, όπως επισημαίνεται, λήφθηκαν υπόψη στη διαμόρφωση του ελληνικού πλαισίου, το οποίο επιχειρεί να συνδυάσει τον σεβασμό στην ιστορική μνήμη με την τάξη και την ασφάλεια στον δημόσιο χώρο.
