Το Σουδάν ζει τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση του 21ου αιώνα. Περισσότερο από ενάμιση χρόνο μετά την έναρξη του εμφυλίου πολέμου, η χώρα μοιάζει κυριολεκτικά εγκαταλελειμμένη από τον Θεό και τον κόσμο.
Ο πόλεμος ανάμεσα στις κυβερνητικές δυνάμεις (SAF) και τους παραστρατιωτικούς της Rapid Support Forces (RSF) έχει μετατρέψει το Σουδάν σε ερείπια, αφήνοντας πίσω του εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, εκατομμύρια εκτοπισμένους και μια κοινωνία που λιμοκτονεί.
Πόλεμος χωρίς τέλος
Από τον Απρίλιο του 2023, όταν ξέσπασε η σύγκρουση ανάμεσα στους δύο στρατηγούς —τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Μπουρχάν και τον Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκαλό (γνωστό ως Χεμεντί)— η βία δεν έχει σταματήσει ούτε για μια μέρα. Οι RSF, που ξεκίνησαν ως πολιτοφυλακή του καθεστώτος Μπασίρ στο Νταρφούρ, έχουν εξαπολύσει φρικαλεότητες σε βάρος αμάχων, καίγοντας ολόκληρα χωριά και εκτελώντας ανθρώπους στους δρόμους.
Η πιο πρόσφατη τραγωδία σημειώθηκε στην Ελ Φάσερ, την τελευταία πόλη του βόρειου Νταρφούρ που βρισκόταν υπό κυβερνητικό έλεγχο. Μετά από πολιορκία 18 μηνών, οι RSF κατέλαβαν την πόλη αφήνοντας πίσω τους, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, τουλάχιστον 1.500 νεκρούς και χιλιάδες εξαφανισμένους. Οι δορυφορικές εικόνες που δημοσίευσαν διεθνή μέσα δείχνουν μαζικούς τάφους και πτώματα στους δρόμους — ένα εφιαλτικό σκηνικό που θυμίζει γενοκτονία.
Περισσότεροι από 30 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται επείγουσα βοήθεια. Από αυτούς, 8 εκατομμύρια βρίσκονται στο χείλος του λιμού. Οι πόλεις έχουν μετατραπεί σε πεδία μάχης, τα νοσοκομεία έχουν καταστραφεί ή λεηλατηθεί, και οι οργανώσεις αδυνατούν να διανείμουν τρόφιμα και φάρμακα.
Η UNICEF και ο ΟΗΕ προειδοποιούν ότι χιλιάδες παιδιά πεθαίνουν από ασιτία κάθε μήνα, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επιβεβαιώνει ότι ακόμη και ασθενείς εκτελούνται μέσα σε νοσοκομεία. «Η Ελ Φάσερ είναι πια μια πόλη-φάντασμα», ανέφερε χαρακτηριστικά αξιωματούχος του ΟΗΕ.
Παρά τη φρίκη, η διεθνής κοινότητα παραμένει θεατής. Οι εκκλήσεις για εκεχειρία πέφτουν στο κενό, ενώ οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών έχουν ναυαγήσει. Οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών ελάχιστα έχουν επηρεάσει την πορεία του πολέμου.
Η γειτονική Αίγυπτος και οι χώρες του Κόλπου εκφράζουν ανησυχία για την πιθανότητα διάσπασης της χώρας, καθώς οι RSF φαίνεται να ελέγχουν πλέον μεγάλο τμήμα του δυτικού Σουδάν. Ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η χώρα κινδυνεύει να διαμελιστεί σε τρεις ή τέσσερις αυτόνομες ζώνες επιρροής.
Στο Σουδάν, οι άνθρωποι δεν περιμένουν πια βοήθεια — περιμένουν απλώς το τέλος. «Δεν υπάρχει πια τίποτα, ούτε φαγητό, ούτε ελπίδα. Μόνο θάνατος», λέει ένας γιατρός από το Νταρφούρ σε διεθνές πρακτορείο.
Όσο οι μάχες συνεχίζονται και η διεθνής αδράνεια επιμένει, η φράση «τους εγκατέλειψε ο Θεός» δεν είναι πια μεταφορική — είναι η σκληρή, απτή πραγματικότητα ενός λαού που σβήνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
