Της Δάφνης Γρηγοριάδη, Οικονομικής Αναλύτριας
Η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ένα από τα πιο πιεστικά οικονομικά ζητήματα των τελευταίων ετών: το υψηλό κόστος στέγασης και ενέργειας σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα. Παρότι οι τιμές σε ορισμένα προϊόντα δείχνουν σημάδια αποκλιμάκωσης και οι επιχειρήσεις διατηρούν τις προσφορές, η καθημερινότητα των νοικοκυριών παραμένει δύσκολη. Οι εκπτώσεις και οι προσωρινές μειώσεις τιμών ανακουφίζουν μεν, αλλά δεν αρκούν για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στη ρίζα του, εφόσον δεν αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και δεν κατευθυνθούν περισσότερα κεφάλαια στην πραγματική οικονομία.
Στέγαση: Η μετατόπιση του προβλήματος δεν είναι λύση
Η κρίση στέγασης γίνεται ολοένα και εντονότερη λόγω της περιορισμένης προσφοράς κατοικιών και της ταχείας ανόδου των τιμών. Παρά τις αλλαγές στο πρόγραμμα Golden Visa, το αποτέλεσμα υπήρξε μικτό. Η αύξηση των ορίων επένδυσης σε θελκτικές κυρίως τουριστικές περιοχές μετέφερε το ενδιαφέρον επενδυτών σε άλλες περιοχές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Πειραιά, όπου οι αξίες επίσης αυξήθηκαν. Έτσι, το πρόβλημα απλώς μετακινήθηκε γεωγραφικά.
Μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση θα μπορούσε να περιλαμβάνει έναν προσωρινό μηχανισμό περιορισμού (κοφτή) στο πρόγραμμα, ώστε να προστατευθεί η πρόσβαση των Ελλήνων πολιτών στη στέγη, χωρίς όμως να αποθαρρυνθεί πλήρως η ξένη επενδυτική δραστηριότητα.
Ενέργεια: ανάγκη για πιο αποδοτικές και βιώσιμες λύσεις
Στον τομέα της ενέργειας, οι λογαριασμοί εξακολουθούν να πιέζουν σημαντικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Παρά τις εκπτώσεις των παρόχων, το ενεργειακό κόστος παραμένει υψηλό τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τη βιομηχανία.
Η βιώσιμη αντιμετώπιση του ζητήματος προϋποθέτει στήριξη της παραγωγικής βάσης και επενδύσεις σε αποδοτικές μορφές Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), πέρα από τα ήδη ανεπτυγμένα φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα. Η γεωθερμία, για παράδειγμα, αποτελεί έναν ιδιαίτερα αποδοτικό και σταθερό πόρο που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί συστηματικότερα, μειώνοντας την ενεργειακή εξάρτηση και το κόστος.
Παράλληλα, η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να συνοδευτεί από μέτρα ενίσχυσης της βιομηχανίας, ώστε οι ελληνικές επιχειρήσεις να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Η σταθερή και προσιτή ενέργεια δεν είναι μόνο ζήτημα νοικοκυριών, αλλά καθοριστικός παράγοντας για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας.
Όπως έχει επισημάνει από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΒ ο πρόεδρος Σπύρος Θεοδωρόπουλος, το ενεργειακό κόστος αποτελεί «όρο επιβίωσης» για τη βιομηχανία.
Η ουσιαστική λύση περνά μέσα από την αλλαγή του παραγωγικού προτύπου και την έμφαση στο πώς θα παράξουμε παρά στο πώς θα εισπράξουμε, τη στήριξη της βιομηχανίας, και την επένδυση σε αποδοτικές, βιώσιμες μορφές ενέργειας. Μόνο έτσι το διαθέσιμο εισόδημα θα μπορέσει να αποκτήσει πραγματική αγοραστική δύναμη και οι πολίτες να αισθανθούν οικονομική ασφάλεια σε μια εποχή αυξημένων αβεβαιοτήτων.
