Σημαντικές αλλαγές ετοιμάζονται για την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τις τιμές των νωπών προϊόντων, όπως οπωροκηπευτικά και κρέατα, που πωλούνται σε σούπερ μάρκετ και άλλα καταστήματα λιανικής.
Σύμφωνα με διάταξη που περιλαμβάνεται στο νέο νομοσχέδιο για τη δημιουργία της Ανεξάρτητης Αρχής Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή, οι λιανέμποροι θα υποχρεούνται να παρέχουν ειδική σήμανση που δείχνει πώς διαμορφώνεται η τελική τιμή ενός προϊόντος, βήμα – βήμα, από το χωράφι μέχρι το ράφι. Με αυτόν τον τρόπο, οι καταναλωτές θα γνωρίζουν όχι μόνο πόσο κοστίζει ένα προϊόν, αλλά και γιατί φτάνει σε αυτή την τιμή.
Ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, είχε επισημάνει ότι στόχος της ρύθμισης είναι να αποφευχθούν αδικαιολόγητες ανατιμήσεις, ιδιαίτερα σε βασικά είδη διατροφής. Η διάταξη θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση έως τις 11 Νοεμβρίου.
Στο άρθρο 47 του νομοσχεδίου αναφέρεται χαρακτηριστικά: «στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου αναγράφονται, κατά τρόπο προσήκοντα και ευκρινή, τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει η πορεία διαμόρφωσης της τελικής τιμής προϊόντος σε νωπά προϊόντα, με σκοπό την προστασία του καταναλωτικού κοινού και τη διαφύλαξη του υγιούς ανταγωνισμού». Η ρύθμιση δίνει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να κατανοούν τον τρόπο με τον οποίο προκύπτει η τιμή και όχι να βλέπουν απλώς το τελικό ποσό.
Η διαφάνεια αυτή ωφελεί και τη λειτουργία της αγοράς: οι επιχειρήσεις που λειτουργούν με συνέπεια αποκτούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ενώ περιορίζονται πρακτικές που οδηγούν σε υπερβολικές επιβαρύνσεις.
Ρόλος της Ανεξάρτητης Αρχής και εφαρμογή του μέτρου
Την εποπτεία θα αναλάβει η Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή, η οποία θα προκύψει από τη συνένωση υφιστάμενων υπηρεσιών, με στόχο τη δημιουργία ενός ενιαίου και αποτελεσματικού μηχανισμού. Η Αρχή θα διαθέτει 500 στελέχη, εκ των οποίων 300 ελεγκτές, και θα χρησιμοποιεί σύγχρονα ψηφιακά μέσα για συνεχή εποπτεία της φυσικής και ηλεκτρονικής αγοράς. Ο ρόλος της θα είναι ελεγκτικός και ενημερωτικός, ώστε οι πολίτες να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και πώς να τα διεκδικήσουν.
Μέχρι να συγκροτηθεί πλήρως η Αρχή, την εποπτεία θα συνεχίσει η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), η οποία μέχρι σήμερα ελέγχει φαινόμενα αισχροκέρδειας, παραπλανητικές πρακτικές και παραβάσεις τιμολογιακής πολιτικής.
Για την εφαρμογή της νέας σήμανσης, θα εκδοθεί ειδική υπουργική απόφαση που θα καθορίζει λεπτομερώς:
-
ποιες επιχειρήσεις και προϊόντα καλύπτονται,
-
από πότε ξεκινά η υποχρέωση ανά κατηγορία,
-
πώς θα αποτυπώνεται η διαδρομή της τιμής στην ετικέτα,
-
ποιες κυρώσεις προβλέπονται σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Η αγορά θα χρειαστεί τεχνική και λειτουργική προσαρμογή ώστε οι επιχειρήσεις να παρουσιάζουν έγκυρα και ακριβή στοιχεία.
Τι σημαίνει για τον καταναλωτή
Με την εφαρμογή του μέτρου, οι καταναλωτές θα έχουν μεγαλύτερη διαφάνεια στις τιμές. Θα μπορούν να δουν αν η αύξηση της τιμής ενός προϊόντος οφείλεται σε κόστος παραγωγής, μεταφοράς ή συντήρησης, ή απλώς σε εμπορική πρακτική που δεν αντανακλά την πραγματική αξία.
Αυτό θα επιτρέψει:
-
δικαιότερη συγκριτική αξιολόγηση τιμών,
-
πιο συνειδητές αγορές,
-
αποφυγή περιπτώσεων όπου η τιμή δεν αντανακλά την πραγματικότητα.
Σε μια περίοδο όπου η ακρίβεια επηρεάζει έντονα τα νοικοκυριά, το μέτρο δίνει στον πολίτη εργαλείο ελέγχου, ενισχύει την εμπιστοσύνη στην αγορά και πιέζει για πιο ορθολογική διαμόρφωση τιμών.
