Του Σωτήρη Σκουλούδη
Η αναβάθμιση του γεωπολιτικού αποτυπώματος της χώρας μας λόγω των πρόσφατων συμφωνιών με τις ΗΠΑ για το φυσικό αέριο και τη μεταφορά του από τον λεγόμενο νότιο διάδρομο, φαίνεται ότι γίνεται ήδη ορατή.
Χωρίς να είναι από καιρό προγραμματισμένο, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι επιλέγει να επισκεφτεί την Αθήνα την Κυριακή, σε μια πολύ κρίσιμη συγκυρία για τη χώρα του, την τροπή που έχει πάρει ο πόλεμος αλλά και τις έντονες αμφισβητήσεις που πλέον δέχεται ο ίδιος, όχι για τις επιδόσεις στα στρατιωτικά μέτωπα, αλλά για το μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς στο οποίο εμπλέκονται πολύ κοντινά του πρόσωπα.
Για όλους αυτούς τους λόγους, η επίσκεψη του αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα διπλωματικά γεγονότα του φθινοπώρου, με έντονο γεωπολιτικό και ενεργειακό χαρακτήρα. Η επιλογή της Αθήνας από τον Ζελένσκι δεν είναι τυχαία: η Ελλάδα έχει διαδραματίσει σταθερά τον ρόλο της ως “γέφυρα” επικοινωνίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Αναμένεται να τεθεί εκ νέου το ζήτημα της αμυντικής συνεργασίας, της ευρωπαϊκής στήριξης προς το Κίεβο, και η στενότερη ενεργειακή διασύνδεση των δύο χωρών μέσω LNG και μεταφοράς φυσικού αερίου. Η παρουσία του Ζελένσκι θα δώσει ώθηση στις προσπάθειες που καταβάλλονται ώστε η Ελλάδα να αναδειχθεί διαμεσολαβητής για μια σταθερότερη περιφερειακή ισορροπία. Κάτι το οποίο το θέλει διακαώς και η χώρα μας, που βλέπει την Τουρκία να έχει αποκτήσει αυτόν τον ρόλο.
Η ατζέντα της επίσκεψης περιλαμβάνει συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρωθυπουργό, και άλλους θεσμικούς παράγοντες, σε ένα σύντομο αλλά ουσιαστικό πρόγραμμα. Η ελληνική πλευρά αναμένει να ενισχύσει το κύρος της στο ευρωπαϊκό και συμμαχικό πλαίσιο, ενώ η Ουκρανία επιδιώκει άμεσες δεσμεύσεις και υλική στήριξη στην προσπάθεια της να συνεχίσει να αντιστέκεται στη ρωσική πίεση.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ο Ελληνοουκρανός δημοσιογράφος και εξαιρετικός γνώστης της γεωπολιτικής κατάστασης, των εσωτερικών της Ουκρανίας αλλά και με πληροφόρηση από το επιτελείο του Ζελένσκι, Κώστας Ονισένκο, στους Attica Times, «το βασικό που επιζητεί ο Ουκρανός πρόεδρος σε κάθε αποστολή του στο εξωτερικό, δεν είναι άλλο από το να διασφαλίσει την αμυντική ικανότητα της χώρας του, προκειμένου να συνεχίσει να μπορεί να υπερασπίζεται τα εδάφη της».
Αυτό θα πράξει και τώρα, και το γεγονός ότι δεν θα γίνουν δηλώσεις στους δημοσιογράφους πριν τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ζελένσκι, κατά τον έμπειρο ανταποκριτή σημαίνει ότι θα υπάρξει μια ουσιαστική διαπραγμάτευση, με το αποτέλεσμά της να μην είναι προκαθορισμένο.
«Ο Ζελένσκι δεν θα δει τους δημοσιογράφους πριν δει τον Μητσοτάκη, άρα μπορούμε να υποθέσουμε ότι η συνάντηση έχει νόημα και κάποια διαπραγμάτευση που θα οδηγήσει κάπου ή δεν θα οδηγήσει· αυτό συμπεραίνω από επικοινωνία με ανθρώπους του Ζελένσκι. Άρα κάτι περιμένει να επιβεβαιώσει και ίσως να υπογράψει», εκτιμά.
Ο Κώστας Ονισένκο θυμίζει ότι οι δύο ηγέτες έχουν αφήσει ανοιχτές εκκρεμότητες από προηγούμενες συναντήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί και στις δύο χώρες, ενώ σημειώνει ότι συζητήσεις μεταξύ Αθήνας και Κιέβου πραγματοποιούνται «μυστικά» -δηλαδή χωρίς καμία ανακοίνωση ή διαρροή στον Τύπο, εδώ και μήνες. Αντικείμενο συζήτησης, πεδίο συνεργασίας και συμφωνιών που ενδιαφέρουν πολύ και τις δύο χώρες.
Σίγουρα στη συνάντηση της Κυριακής το κεντρικό ζήτημα θα είναι ο νότιος διάδρομος του φυσικού αερίου, που ενδιαφέρει άμεσα και την Ουκρανία, που επιζητεί εναλλακτικούς τρόπους διασφάλισης της ενεργειακής της αυτάρκειας. Παράλληλα, η συμφωνία Ελλάδας-ΗΠΑ αποτελεί πολύ θετική εξέλιξη καθώς ουσιαστικά στοχεύει στην ενεργειακή απομόνωση της Ρωσίας -δηλαδή στη μείωση των εξαγωγών της-, που είναι και ο βασικός τρόπος προκειμένου να πιεστεί η Μόσχα και να τερματιστεί ο πόλεμος, όπως εκτιμά.
«Πλέον ο Ντόναλντ Τραμπ πιέζει ουσιαστικά και δείχνει ότι θέλει να σταματήσει τον πόλεμο – ο πιο ασφαλής τρόπος για να γίνει αυτό είναι να περικόψει τα έσοδα της Ρωσίας, ώστε η Μόσχα να κατανοήσει ότι όσο πολεμάει τόσο θα χάνει έσοδα, από τους φυσικούς της πόρους. Αλλά κι η Ελλάδα επωφελείται από όλο αυτό. Θα περάσει το μήνυμα ότι ένας επιθετικός πόλεμος δεν θα φέρει κάτι καλό, κι αυτό το μήνυμα πρέπει να λάβει και η Τουρκία», σημειώνει.
Στο αμυντικό πεδίο, ο Ζελένσκι θα επιδιώξει να εξασφαλίσει πρόσθετη στρατιωτική βοήθεια, ιδιαίτερα σε αντιαεροπορικά συστήματα Patriot και προς απόσυρση οπλικά συστήματα που διαθέτει η Ελλάδα, όπως Mirage 2000-5 ή ρωσικής κατασκευής αντιαεροπορικά μέσα.
«Η Ελλάδα ωστόσο δεν θα δώσει όπλα, παρά μόνο αν βρεθεί άμεση αντικατάσταση, λόγω της τουρκικής απειλής», τονίζει ωστόσο ο δημοσιογράφος.
«Τον Ζελένσκι τον ενδιαφέρει κυρίως το θέμα των αεροπλάνων, είτε να εκπαιδευτούν οι Ουκρανοί πιλότοι είτε να παραδοθούν μαχητικά. Θα θέσει λοιπόν το θέμα της εκπαίδευσης από Έλληνες πιλότους, ωστόσο δύσκολα θα πάρει κάτι περισσότερο από αυτό», σημειώνει, ενώ κι η Αθήνα σίγουρα δεν θα ήθελε να διαταράξει περαιτέρω τις ούτως ή άλλως επιβαρυμένες σχέσεις και με τη Μόσχα.
Παρόλα αυτά, «ο Ζελένσκι έχει σχηματίσει μια πάρα πολύ καλή άποψη για τον Μητσοτάκη, και ξέρει ότι δουλεύει στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ υπέρ των θέσεων της Ουκρανίας. Κι ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε διαλέξει από την αρχή το σωστό στρατόπεδο, χωρίς να χαϊδεύει τους φιλορώσους κι αυτούς που στηρίζουν τις απολυταρχικές δυνάμεις. Επίσης γνωρίζει ότι από την ελληνική πολιτική σκηνή, ο πρωθυπουργός είναι ο μόνος που τίθεται αναφανδόν υπέρ των θέσεων της Ουκρανίας».
Ρωτάμε τέλος τον έμπειρο ανταποκριτή τη γνώμη του για τη συμφωνία Ελλάδας-ΗΠΑ που επηρεάζει ουσιαστικά και το ουκρανικό μέτωπο.
«Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ δεχόταν σκληρή κριτική, αναποδογύρισε το τραπέζι ανακοινώνοντας τη σημαντική συμφωνία με τις ΗΠΑ. Βιάστηκαν κάποιοι να τον θάψουν πριν την ώρα του, ότι δεν του μιλάει ο Τραμπ κτλ.. Ο ίδιος έδειξε ότι τελικά αυτό που μετράει είναι το ουσιαστικό κομμάτι κι όχι το επικοινωνιακό.
Για αυτό και η ρωσική προπαγάνδα στην Ελλάδα έχει αποτρελαθεί το τελευταίο διάστημα, με τους θιασώτες της να προσπαθούν να σηκώσουν τους τόνους όσο μπορούν και να μειώσουν την επιτυχία της συμφωνίας με τις ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις αμέσως επόμενες ημέρες μετά τη συμφωνία υπήρξε σιωπή, πιστεύω ότι περίμεναν οδηγίες από τη Μόσχα, η οποία επίσης αιφνιδιάστηκε», απαντά.
