Εντυπωσιακά αρχαιολογικά ευρήματα έφερε στο φως σωστική ανασκαφή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας στις ανατολικές υπώρειες της λίμνης Κηφισίδας, λίγα χιλιόμετρα βόρεια του Ιερού του Απόλλωνος Πτώου και της αρχαίας Ακραιφίας. Η έρευνα αποκάλυψε νεκροταφείο των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων, καθώς και λείψανα οχυρωμένου οικισμού της ίδιας περιόδου. Μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί 40 τάφοι, αποδεικνύοντας το υψηλό βιοτικό επίπεδο και τον πλούτο των κατοίκων της περιοχής.
Η «Αρχόντισσα» με το ανεστραμμένο διάδημα
Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα ευρήματα κατέχει η ταφή μιας νεαρής γυναίκας, περίπου 20–30 ετών, που χρονολογείται στο β’ μισό του 7ου αιώνα π.Χ. Η νεκρή έφερε χάλκινο ταινιωτό διάδημα, διακοσμημένο με ρόδακα σε μορφή ήλιου και ζεύγη εραλδικών λεόντων. Το διάδημα είχε τοποθετηθεί ανεστραμμένο, με τους λέοντες στραμμένους προς τα κάτω – μια ιδιαίτερη επιλογή με συμβολισμούς που στη σύγχρονη εποχή συνδέονται με μεταβολές εξουσίας, ενώ ιστορικά αντιστοιχούν σε μια περίοδο μετάβασης από τη βασιλεία στην κυριαρχία της αριστοκρατίας.
Θεαματικά κτερίσματα
Η ταφή συνοδευόταν από πλούσια χάλκινα και πολύτιμα αντικείμενα: μεγάλες πόρπες βοιωτικού τύπου με γεωμετρικά μοτίβα αλόγων, περιδέραιο με αγγειόσχημο περίαπτο, χάντρες από οστό, ελεφαντόδοντο και ήλεκτρο, χάλκινα ενώτια, βραχιόλια, ρόδακες και σπειροειδή δακτυλίδια. Στην ίδια συστάδα βρέθηκε και ταφή μικρού κοριτσιού περίπου 4 ετών, επίσης με χάλκινο διάδημα και αντίστοιχα κτερίσματα, στοιχείο που υποδηλώνει πιθανή συγγενική σχέση.
Άλλοι τάφοι του νεκροταφείου περιλαμβάνουν γυναικείες ταφές του 6ου αιώνα π.Χ. με κύλικες, οινοχόες, χάλκινες φιάλες και μελανόμορφα αγγεία που παραπέμπουν στο Κεραμεικό Εργαστήριο της Ακραιφίας.
Η ανασκαφή
Οι εργασίες πραγματοποιούνται υπό τη διεύθυνση της προϊσταμένης της Εφορείας, Ευθυμίας Καράντζαλη, με τη συμμετοχή των αρχαιολόγων Μαρίας Παπαγεωργίου, Νίκης Μητροπούλου, Ελισάβετ Βεργεράκη και Έλενας Τζημούλια. Η σωστική ανασκαφή ξεκίνησε με αφορμή την κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου από τη METKA ATE, θυγατρική της Metlen Energy & Metals, με χρηματοδότηση από τον Όμιλο Μυτιληναίου.
Τα νέα ευρήματα προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την κοινωνική δομή, την τέχνη και τις ταφικές πρακτικές της εποχής, ενώ η ταφή της «αρχόντισσας» αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα παραδείγματα υψηλής κοινωνικής θέσης σε οικισμό της αρχαϊκής περιόδου.
