Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρακολουθούν στενά δύο παράλληλες διεργασίες στην Ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες επηρεάζουν συνολικά τις ισορροπίες της περιοχής και συνδέονται με τα ελληνικά συμφέροντα.
Πρώτο σημείο εστίασης αποτελεί η προσπάθεια της Ουάσινγκτον να φέρει στο ίδιο τραπέζι τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Η Ελλάδα διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις με αμφότερους και οι εντατικές συζητήσεις των τελευταίων εβδομάδων αναζωπυρώνουν το ενδιαφέρον για το σχήμα 3+1 που αφορά τη συνεργασία Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών στον τομέα της ενέργειας. Ο Σίσι μέχρι τώρα είχε επιλέξει να απέχει από κάθε επαφή με τον Νετανιάχου κατά τη διάρκεια της κρίσης στη Γάζα και οι δύο ηγέτες δεν έχουν εμφανιστεί μαζί δημοσίως από το 2017. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν είχε συμμετάσχει ούτε στην Αίγυπτο όταν υπεγράφη η συμφωνία εκχερσώσεως στη Γάζα.
Το δεύτερο στοιχείο της αμερικανικής παρέμβασης αφορά την προώθηση της οριοθέτησης της ΑΟΖ ανάμεσα στην Αίγυπτο και τη Λιβύη, μια διαδικασία που θα διευκολύνει σημαντικά την είσοδο των εταιρειών Chevron και ExxonMobil στην περιοχή. Με αμερικανική ενθάρρυνση πραγματοποιήθηκε πρόσφατα η συνάντηση του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι με τον στρατάρχη Χαφτάρ, ο οποίος ελέγχει την Ανατολική Λιβύη και με τον οποίο μέχρι πρότινος οι σχέσεις του Καΐρου δεν ήταν καλές. Η μονομερής οριοθέτηση ΑΟΖ από την αιγυπτιακή πλευρά είχε προκαλέσει αντιδράσεις στην Τρίπολη, ιδίως επειδή παρακάμπτονταν οι προβολές του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Αραβικά μέσα αναφέρουν ότι ο Σίσι εξέφρασε πλήρη υποστήριξη στην προσπάθεια να σταθεροποιηθεί η κατάσταση στη Λιβύη και στη διεξαγωγή ταυτόχρονων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών. Τόνισε την ανάγκη να αποχωρήσουν άμεσα όλοι οι ξένοι στρατιωτικοί και μισθοφόροι και συζήτησε με τον Χαφτάρ τις εξελίξεις σχετικά με την οριοθέτηση των κοινών θαλάσσιων συνόρων. Φέρονται να συμφώνησαν ότι η συνεργασία πρέπει να συνεχιστεί έτσι ώστε να υπηρετεί τα συμφέροντα και των δύο χωρών σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Την ίδια στιγμή παραμένει ανοιχτό το θέμα της πενταμερούς διάσκεψης που είχε εξαγγείλει ο Έλληνας πρωθυπουργός στο Κοινοβούλιο, καθώς η Τουρκία δεν έχει ακόμη δώσει δημόσια και επίσημη απάντηση. Ως αποτέλεσμα έχει αρχίσει να διαμορφώνεται μια νέα προσέγγιση που θεωρεί προτιμότερο να προηγηθεί συνάντηση Ελλάδας, Λιβύης και Αιγύπτου ώστε να εξεταστεί το τριεθνές σημείο στη θαλάσσια περιοχή, κάτι που θα συνιστούσε και έμμεση αποδόμηση του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Η κατάσταση απαιτεί μεγάλη διπλωματική προσοχή, καθώς πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της ελληνικής Βουλής προς τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης Ακίλα Αλ Σάλεχ παρότι επανέλαβαν το δεδομένο της ανάγκης ακύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου εκλήφθηκαν από την Τρίπολη ως παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας.
