Η φετινή σεζόν για το ελαιόλαδο στην Ελλάδα εξελίσσεται απογοητευτικά, με τις αποδόσεις να μένουν πίσω από τις προσδοκίες και τις συνθήκες στις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες να ενισχύουν την ανησυχία για περαιτέρω ανατιμήσεις. Η άνοδος του κόστους παραγωγής σε «μεροκάματα, εφόδια, φυτοφάρμακα» αλλά και η σοβαρή έλλειψη εργατών δυσχεραίνουν τη συγκομιδή και επιβαρύνουν οικονομικά τους παραγωγούς.
Στο εσωτερικό, η εικόνα έχει πλέον παγιωθεί: σύμφωνα με την πιο πρόσφατη εκτίμηση του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου, η παραγωγή για το 2025/26 υπολογίζεται στους 200.000 τόνους, αρκετά χαμηλότερα από τις αρχικές προβλέψεις των 250.000 τόνων που είχε παρουσιάσει ο ΣΕΒΙΤΕΛ. Η παρατεταμένη ξηρασία που σημειώθηκε σε πολλές ζώνες της χώρας, από την Πελοπόννησο έως την Κρήτη, έχει επηρεάσει τόσο τον όγκο όσο και την ποιότητα του ελαιοκάρπου.
Η πίεση γίνεται ιδιαίτερα αισθητή και στις τιμές παραγωγού, οι οποίες, παρά τη μειωμένη παραγωγή, παραμένουν σε επίπεδα που συχνά δεν αφήνουν περιθώριο κέρδους. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Τιμών του olivenews.gr, οι τιμές κινούνται από 4,20 έως 5,50 ευρώ το κιλό, με διαφοροποιήσεις ανά περιοχή. Ενδεικτικά, η Λακωνία κυμαίνεται μεταξύ 4,40 και 5,40 ευρώ, η Μεσσηνία από 4,20 έως 5,30 ευρώ, ενώ στην Κρήτη το εύρος φτάνει έως τα 5,50 ευρώ. Όπως επισημαίνουν παραγωγοί και συνεταιρισμοί, αυτά τα επίπεδα συχνά αντιστοιχούν στο κόστος παραγωγής, ιδιαίτερα σε μια χρονιά όπου τα έξοδα για καλλιέργεια και συγκομιδή συνεχίζουν να αυξάνονται.
Η τάση αποτυπώνεται και στη λιανική. Οι τιμές στο ράφι ξεκινούν από 5,85 ευρώ το λίτρο, με μικρές διαφοροποιήσεις ανάλογα με ποιότητα και συσκευασία, ενώ τα περιθώρια αποκλιμάκωσης για τους καταναλωτές παραμένουν περιορισμένα.
Σε διεθνή κλίμακα, η κατάσταση δεν είναι ευνοϊκότερη. Η Ισπανία, που παραδοσιακά καλύπτει περίπου το 40% της παγκόσμιας παραγωγής, καταγράφει για ακόμη μία χρονιά χαμηλές επιδόσεις εξαιτίας της ξηρασίας και των υψηλών θερμοκρασιών, με τις ποσότητες να υπολείπονται των αρχικών προβλέψεων. Η εξέλιξη αυτή έχει δημιουργήσει έντονη ανησυχία στις διεθνείς αγορές.
Αντίθετα, η Τυνησία δείχνει να αποτελεί τη φωτεινή εξαίρεση, με εκτιμήσεις για παραγωγή άνω των 400.000 τόνων, γεγονός που μπορεί να την αναδείξει σε δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα για φέτος. Η Ιταλία παρουσιάζει σημάδια ανάκαμψης, με την καλύτερη φετινή καλλιεργητική πορεία να προέρχεται κυρίως από τις νότιες περιοχές.
Παρά τις ελάχιστες θετικές ενδείξεις στη Μεσόγειο, διεθνείς φορείς όπως ο FAO επισημαίνουν ότι η εξέλιξη των τιμών θα εξαρτηθεί από την πορεία της ζήτησης και τις ολοένα πιο απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν κάθε ελαιοκομική περίοδο. Η ελληνική αγορά βρίσκεται επομένως μπροστά σε μια δύσκολη χρονιά, με μειωμένη παραγωγή, υψηλά κόστη και εύθραυστες διεθνείς ισορροπίες να καθορίζουν τις τελικές τιμές του ελαιολάδου.
Το ενδιαφέρον πλέον στρέφεται στους επόμενους μήνες, καθώς οριστικοποιούνται τα δεδομένα της νέας παραγωγικής περιόδου και η αγορά προετοιμάζεται για πιθανή άνοδο τιμών στην Ελλάδα και διεθνώς.
