Μαρίνα Βασιλικιά
Σημαντική πρόοδος στις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία αποκαλύπτει αναθεωρημένο σχέδιο 20 σημείων, το οποίο – σύμφωνα με το Kyiv Independent – έχει διαμορφωθεί ύστερα από πολύμηνες συνομιλίες μεταξύ Κιέβου και Ουάσινγκτον.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι τα βασικά κείμενα της συμφωνίας πλησιάζουν στην οριστικοποίηση και υπογράμμισε πως, μετά την υπογραφή, η χώρα θα προχωρήσει άμεσα στη διεξαγωγή προεδρικών εκλογών. Παράλληλα, διευκρίνισε ότι η νέα εκδοχή του σχεδίου δεν απαιτεί από την Ουκρανία να εγκαταλείψει τον στρατηγικό στόχο της ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Εγγυήσεις ασφάλειας και ευρωπαϊκή προοπτική
Κεντρικός πυλώνας της συμφωνίας αποτελεί η παροχή ισχυρών εγγυήσεων ασφάλειας προς την Ουκρανία, οι οποίες προσομοιάζουν στο άρθρο 5 του ΝΑΤΟ. Σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης, προβλέπεται άμεση και συντονισμένη στρατιωτική αντίδραση από ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και επαναφορά όλων των διεθνών κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Ταυτόχρονα, προβλέπεται ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα, με τον Ζελένσκι να κάνει λόγο για πιθανή ένταξη έως το 2027 ή το 2028.
Τεράστιο πακέτο ανασυγκρότησης
Η συμφωνία περιλαμβάνει ευρύ πακέτο οικονομικής ανάκαμψης, με δημιουργία επενδυτικών ταμείων, ανοικοδόμηση κατεστραμμένων περιοχών, ανάπτυξη τεχνολογικών υποδομών, εξορύξεις φυσικών πόρων και ενεργειακές επενδύσεις. Στόχος είναι η κινητοποίηση κεφαλαίων που αγγίζουν τα 800 δισ. δολάρια, όσα εκτιμάται ότι κόστισε ο πόλεμος στην ουκρανική οικονομία.
Τα δύο μεγάλα «αγκάθια»
Παρά την πρόοδο, δύο κομβικά ζητήματα παραμένουν ανοιχτά:
- Ο έλεγχος του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια, με την Ουκρανία να απορρίπτει κάθε ρωσική συμμετοχή στη διοίκηση του σταθμού.
- Το καθεστώς του Ντονμπάς, όπου αναζητείται φόρμουλα συμβιβασμού μεταξύ αποστρατιωτικοποιημένων και ειδικών οικονομικών ζωνών.
Ο Ζελένσκι τόνισε ότι οποιαδήποτε λύση δεν μπορεί να περιλαμβάνει αποχώρηση της Ουκρανίας από εδάφη που ήδη ελέγχει.
Εκλογές και μηχανισμός εποπτείας
Μετά την υπογραφή της συμφωνίας, η Ουκρανία δεσμεύεται να προχωρήσει σε άμεσες προεδρικές εκλογές, ενώ η εφαρμογή της συμφωνίας θα εποπτεύεται από διεθνές Συμβούλιο Ειρήνης με τη συμμετοχή ΗΠΑ, Ευρώπης, ΝΑΤΟ, Ρωσίας και Ουκρανίας.
Η κατάπαυση του πυρός προβλέπεται να τεθεί σε ισχύ άμεσα, μόλις οι εμπλεκόμενες πλευρές καταλήξουν σε τελική συμφωνία.
