Του Σωτήρη Σκουλούδη
Σε κατάσταση οριακής λειτουργίας βρίσκονται τα ελληνικά σχολεία της Νυρεμβέργης στη Βαυαρία της Γερμανίας, καθώς η χρόνια έλλειψη εκπαιδευτικών έχει οδηγήσει σε σοβαρή αποδιοργάνωση του σχολικού προγράμματος. Μαθητές όλων των βαθμίδων παρακολουθούν πλέον δύο ή τρεις ώρες μάθημα ημερησίως, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις τα τμήματα συγχωνεύονται ή λειτουργούν αποσπασματικά, χωρίς ολοκληρωμένη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας.
Όπως τονίζει στους Attica Times ο πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 1ου Δημοτικού Σχολείου Νυρεμβέργης, Παναγιώτης Ζουμπουλάκης, «το πρόβλημα δεν είναι συγκυριακό αλλά δομικό και διαρκές». Στην πόλη λειτουργούν δύο ελληνικά δημοτικά σχολεία, ένα γυμνάσιο και ένα λύκειο, που αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη εστία ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη Βαυαρία και μία από τις σημαντικότερες στη Γερμανία συνολικά. Παρ’ όλα αυτά, τα σχολεία ξεκινούν κάθε σχολική χρονιά με σοβαρά και γνωστά εκ των προτέρων κενά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν καταθέσει επανειλημμένα οι σύλλογοι γονέων, ήδη από τις αρχές του καλοκαιριού είναι σαφές ότι λείπουν δάσκαλοι και καθηγητές από όλες τις βαθμίδες. Τα κενά αφορούν τόσο εκπαιδευτικούς γενικής παιδείας όσο και θέσεις γερμανομάθειας και γερμανικής φιλολογίας, ενώ στο γυμνάσιο καταγράφονται δεκάδες χαμένες διδακτικές ώρες εβδομαδιαίως. Παρά τις προκηρύξεις, καμία από τις ανάγκες αυτές δεν καλύφθηκε, με αποτέλεσμα τα σχολεία να λειτουργούν ακόμη και με το μισό αναγκαίο προσωπικό.
Η παραμικρή απουσία ή αποχώρηση εκπαιδευτικού έχει, όπως επισημαίνουν οι γονείς, δυσανάλογες συνέπειες: ακυρώσεις μαθημάτων, συνεχείς αλλαγές στο πρόγραμμα και παιδιά που επιστρέφουν σπίτι τους πριν το μεσημέρι. «Δεν μιλάμε για ποιοτική εκπαίδευση αλλά για διαχείριση κρίσης», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Ζουμπουλάκης.
Χρηματοδότηση υπάρχει – εκπαιδευτικοί όχι
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι τα ελληνικά σχολεία της Νυρεμβέργης χρηματοδοτούνται πλήρως από το κρατίδιο της Βαυαρίας. Περίπου 2,5 εκατομμύρια ευρώ ετησίως διατίθενται για μισθούς και υποδομές, ποσό που αποδίδεται στο ελληνικό κράτος για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Παρ’ όλα αυτά, όπως καταγγέλλουν οι σύλλογοι γονέων, παραμένει ανεξήγητο το πώς αξιοποιούνται τα κονδύλια, τη στιγμή που τα σχολεία αδυνατούν να στελεχωθούν.
«Δεν είναι θέμα χρημάτων από τη γερμανική πλευρά. Η Βαυαρία καλύπτει τις υποχρεώσεις της. Το πρόβλημα είναι η ελληνική διαχείριση και η έλλειψη πολιτικής βούλησης», υπογραμμίζει ο πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων.
Επιμίσθιο του 2012 σε κόστος ζωής του 2025
Κεντρικός λόγος της αδυναμίας στελέχωσης είναι, σύμφωνα με τους γονείς και την ομογένεια, το ύψος του ειδικού επιμισθίου για τους αποσπασμένους εκπαιδευτικούς. Το ποσό παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητο εδώ και πάνω από μία δεκαετία, σε μια από τις ακριβότερες περιοχές της Γερμανίας.
«Με συνολικό εισόδημα περίπου 2.300 ευρώ στη Βαυαρία, ένας εκπαιδευτικός δεν μπορεί να ζήσει αξιοπρεπώς. Αντίθετα, επιβαρύνεται οικονομικά», αναφέρει ο κ. Ζουμπουλάκης στους Attica Times. Το αποτέλεσμα είναι το ενδιαφέρον για απόσπαση να είναι σχεδόν μηδενικό, ενώ ακόμη και όσοι έρχονται, αποχωρούν μόλις λήξει η θητεία τους.
Διαμαρτυρίες, επιστολές και προειδοποιήσεις
Η σημερινή κατάσταση δεν προέκυψε αιφνιδιαστικά. Σύλλογοι γονέων και η Ελληνική Κοινότητα Νυρεμβέργης έχουν προχωρήσει σε επανειλημμένες παραστάσεις διαμαρτυρίας, επιστολές προς το Υπουργείο Παιδείας και παρεμβάσεις προς αρμόδιους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Κοινός παρονομαστής όλων των κειμένων είναι η διαπίστωση ότι η ελληνική πολιτεία αντιμετωπίζει την εκπαίδευση του εξωτερικού ως ζήτημα δευτερεύον.
Στις παρεμβάσεις τους, οι γονείς κάνουν λόγο ακόμη και για «σκόπιμη υπονόμευση» των ελληνικών σχολείων του εξωτερικού, τονίζοντας ότι χωρίς σταθερό εκπαιδευτικό πλαίσιο, η ελληνική γλώσσα και ταυτότητα στις νέες γενιές αποδυναμώνονται.
Συγκεκριμένα αιτήματα – σαφείς λύσεις
Οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί είναι σαφείς και επαναλαμβάνονται εδώ και μήνες:
- ουσιαστική αύξηση του ειδικού επιμισθίου,
- επιμήκυνση της διάρκειας των αποσπάσεων έως τα επτά έτη,
- δυνατότητα επαναφοράς εκπαιδευτικών όταν οι προκηρύξεις αποτυγχάνουν,
- πρόσληψη εκπαιδευτικών με συμβάσεις αορίστου χρόνου, ιδίως για θέσεις γερμανομάθειας,
- δημιουργία ειδικής δομής στο Υπουργείο Παιδείας για την εκπαίδευση του εξωτερικού,
- πρόβλεψη για τμήματα ένταξης και παράλληλη στήριξη, όπως ισχύει στα σχολεία της Ελλάδας.
«Χωρίς σχολεία, δεν υπάρχει επιστροφή»
Οι γονείς συνδέουν άμεσα την κατάσταση των σχολείων με το ευρύτερο ζήτημα του brain drain και του λεγόμενου brain gain. Όπως επισημαίνουν, οικογένειες που αναγκάζονται να εντάξουν τα παιδιά τους αποκλειστικά στο γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα δύσκολα θα επιστρέψουν στην Ελλάδα.
«Κάθε παιδί που χάνεται από τα ελληνικά σχολεία του εξωτερικού είναι και μια οικογένεια χαμένη για την Ελλάδα», τονίζουν, προειδοποιώντας ότι χωρίς άμεσες αποφάσεις η ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη Γερμανία οδηγείται σε μαρασμό.
Οι σύλλογοι γονέων δηλώνουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν τις παρεμβάσεις τους με κάθε νόμιμο μέσο, ζητώντας από την ελληνική πολιτεία να επιδείξει έμπρακτο σεβασμό στην ομογένεια και, κυρίως, στα παιδιά της.
