Ο νέος Κώδικας Δήμων και Περιφερειών εισάγει, μέσω του Βιβλίου Γ – Πίνακας Αρμοδιοτήτων, ένα ολοκληρωμένο και υποχρεωτικό σύνολο βασικών κανονισμών που κάθε δήμος της χώρας οφείλει να διαθέτει, να επικαιροποιεί και να εφαρμόζει.
Για πρώτη φορά θεσπίζεται ένα ενιαίο “πακέτο συμμόρφωσης”, καθώς μέχρι σήμερα οι σχετικές υποχρεώσεις ήταν αποσπασματικές, διάσπαρτες και συχνά χωρίς ενιαία εφαρμογή.
Με το νέο πλαίσιο, οι κανονισμοί αυτοί αποτελούν πλέον επίσημα εργαλεία διοίκησης, τα οποία συνδέονται άμεσα με τους ελέγχους νομιμότητας και τη λειτουργική επάρκεια των δήμων.
1. Κανονισμός Λειτουργίας Καταφυγίων Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς
Τομέας: Περιβάλλον – Ζώα Συντροφιάς
Κάθε δήμος που διαθέτει ή συνεργάζεται με καταφύγιο αδέσποτων οφείλει να έχει εγκεκριμένο κανονισμό που να καθορίζει:
- διαδικασία περισυλλογής και περίθαλψης,
- κανόνες υιοθεσιών και εθελοντισμού,
- πρωτόκολλα ευζωίας και ιχνηλασιμότητας.
Η έλλειψη κανονισμού θεωρείται πλέον παράλειψη νόμιμης υποχρέωσης.
2. Κανονισμός Υπαίθριου Εμπορίου – Λαϊκών Αγορών
Τομέας: Τοπική Οικονομία – Υπαίθριο Εμπόριο
Ο νέος Κώδικας προβλέπει σύγχρονο κανονισμό για:
- λαϊκές αγορές και εμποροπανηγύρεις,
- στάσιμους και πλανόδιους μικροπωλητές,
- χωροθέτηση, ωράρια, προδιαγραφές, αδειοδοτήσεις και ελέγχους.
Στόχος είναι η πάταξη του παραεμπορίου και η προστασία των κοινόχρηστων χώρων.
3. Κανονισμός Ύδρευσης και Άρδευσης
Τομέας: Περιβάλλον & Ύδατα
Κάθε δήμος υποχρεούται να ρυθμίζει:
- όρους σύνδεσης και μέτρησης,
- υποχρεώσεις καταναλωτών,
- έλεγχο διαρροών,
- διαδικασίες διακοπής/επανασύνδεσης,
- κανόνες άρδευσης όπου υπάρχει αγροτικό δίκτυο.
Στόχος: ορθολογική διαχείριση και περιορισμός απωλειών νερού.
4. Κανονισμός Διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού & Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ)
Τομέας: Ανακύκλωση
Ο κανονισμός καθορίζει:
- σημεία συλλογής,
- διαδικασίες μεταφοράς,
- συνεργασία με συστήματα ανακύκλωσης,
- κανόνες επικινδυνότητας και ιχνηλασιμότητας,
- ενημέρωση των πολιτών.
Η συμμόρφωση συνδέεται με τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς στόχους ανακύκλωσης.
5. Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης Καταυλισμών (ΣΕΑΚ) – Πολιτική Προστασία
Τομέας: Πολιτική Προστασία
Κάθε δήμος πρέπει να έχει:
- εγκεκριμένο σχέδιο για φυσικές καταστροφές ή κρίσεις,
- καθορισμένους χώρους φιλοξενίας, σίτισης, υγιεινής,
- συνεργασία με Πυροσβεστική, ΕΛΑΣ, ΕΚΑΒ και ΜΚΟ,
- εκπαιδευμένο προσωπικό.
Το ΣΕΑΚ ενεργοποιείται σε σεισμούς, πλημμύρες, μαζικές μετακινήσεις πληθυσμού κ.ά.
6. Κανονισμός Καθαριότητας & Διαχείρισης Απορριμμάτων
Τομέας: Καθαριότητα
Πλέον απαιτείται επικαιροποιημένος κανονισμός που προβλέπει:
- υποχρεώσεις δημοτών και επιχειρήσεων,
- συστήματα χωριστής συλλογής,
- προστίματα και διαδικασίες επιβολής,
- κατηγορίες αποβλήτων.
Ο κανονισμός πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τον νέο Εθνικό Σχεδιασμό Αποβλήτων.
7. Κανονισμός Κοινοχρήστων Χώρων
Τομέας: Κοινόχρηστοι Χώροι – Οδοί – Πλατείες
Ο δήμος οφείλει να διαθέτει κανονισμό για:
- τραπεζοκαθίσματα, σκίαστρα, ομπρέλες,
- κυκλοφορία πεζών και προσβασιμότητα ΑμεΑ,
- διαδικασία αδειών και ανάκλησης,
- ψηφιακό χάρτη κοινοχρήστων χώρων,
- ελέγχους και πρόστιμα.
8. Κανονισμός Δημοτικών Υποδομών Ύδρευσης – Αποχέτευσης (όπου δεν υπάρχει ΔΕΥΑ)
Τομέας: Ύδατα & Τεχνικές Υποδομές
Απαιτείται:
- πλήρης χαρτογράφηση δικτύων,
- κανόνες σύνδεσης,
- έλεγχος ποιότητας νερού,
- διαδικασίες αντιμετώπισης βλαβών και κρίσεων υδροδότησης.
Τι αλλάζει στην πράξη
Με το νέο σύστημα, οι δήμοι δεν μπορούν πλέον:
- να λειτουργούν χωρίς βασικούς κανονισμούς,
- να εκδίδουν αποσπασματικές ρυθμίσεις,
- να αφήνουν τομείς χωρίς θεσμικό πλαίσιο.
Η συμμόρφωση θα ελέγχεται από:
- την Ανεξάρτητη Υπηρεσία Γενικού Επόπτη Νομιμότητας (ΑΥΕ),
- το Πληροφοριακό Σύστημα Ελέγχου Νομιμότητας,
- τους εσωτερικούς μηχανισμούς των δήμων.
