Συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έχουν προγραμματίσει για σήμερα στις 11 το πρωί φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες και νέοι επιστήμονες, αντιδρώντας στο νέο νομοσχέδιο που αλλάζει ριζικά το καθεστώς της στρατιωτικής θητείας. Οι κινητοποιήσεις έρχονται ως απάντηση στις ρυθμίσεις που περιορίζουν δραστικά τις αναβολές στράτευσης και οδηγούν σε υποχρεωτική κατάταξη ακόμη και πριν την ολοκλήρωση σπουδών ή επαγγελματικής προετοιμασίας. Οι φοιτητικοί σύλλογοι ζητούν την άμεση απόσυρση διατάξεων που χαρακτηρίζουν «αδικαιολόγητα σκληρές και αποδιοργανωτικές για τη φοιτητική ζωή».
Το σχέδιο νόμου με τίτλο «Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή» συζητείται ήδη στη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής και εισάγει αυστηρότερους όρους για τη χορήγηση αναβολών λόγω σπουδών.
Μέχρι σήμερα, οι φοιτητές μπορούσαν να μεταθέτουν τη στράτευσή τους μέχρι την ολοκλήρωση των σπουδών τους, ενώ οι απόφοιτοι Ιατρικής και οι υποψήφιοι διδάκτορες είχαν τη δυνατότητα αναβολής έως και το 33ο έτος της ηλικίας τους.
Με το νέο πλαίσιο, η αναβολή για φοιτητές πανεπιστημίων περιορίζεται στα ν+2 έτη σπουδών, όπου ν είναι ο ελάχιστος προβλεπόμενος χρόνος φοίτησης. Σε πολλές σχολές αυτό μεταφράζεται σε κατάταξη περίπου στα 25 χρόνια, συχνά πριν την ολοκλήρωση των σπουδών. Ιδιαίτερη αναστάτωση προκαλεί η κατάργηση της αναβολής έως τα 33 για τους αποφοίτους Ιατρικής, που τους επέτρεπε να ολοκληρώνουν την ειδικότητά τους πριν τη θητεία. Για τους υποψήφιους διδάκτορες, το ανώτατο όριο μειώνεται πλέον στα 30 έτη αντί των 33 που ίσχυαν υπό προϋποθέσεις. Οι φοιτητές υποστηρίζουν ότι οι αλλαγές αυτές «υπονομεύουν τη δυνατότητα ολοκλήρωσης των σπουδών και επαγγελματικής εξειδίκευσης σε καθοριστικά χρόνια της ζωής τους».
Το νομοσχέδιο προβλέπει ακόμη υποχρεωτική διακοπή των σπουδών κατά τη διάρκεια της θητείας. Αυτό σημαίνει ότι όσοι κατατάσσονται ενώ σπουδάζουν δεν θα συμμετέχουν στις εξεταστικές περιόδους και θα καθυστερούν αναγκαστικά την αποφοίτησή τους. Παράλληλα, σύμφωνα με τους φοιτητές, με το νέο καθεστώς «καταργείται η δυνατότητα φοιτητικών αδειών για συμμετοχή στις εξεταστικές και περιορίζεται το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα, δημιουργώντας νέα εμπόδια στην προσπάθεια να ολοκληρώσουμε τις σπουδές μας χωρίς καμία στήριξη».
Οι παρεμβάσεις δεν περιορίζονται μόνο στις αναβολές. Το νομοσχέδιο φέρνει συνολική αναδιάρθρωση της θητείας, αλλάζοντας το σύστημα κατάταξης, εκπαίδευσης και τοποθέτησης των στρατευσίμων. Καθιερώνονται τέσσερις σειρές κατάταξης τον χρόνο, τον Φεβρουάριο, τον Μάιο, τον Αύγουστο και τον Νοέμβριο, με αρχική ένταξη στον Στρατό Ξηράς και περιορισμένες μετατάξεις σε Ναυτικό και Αεροπορία για συγκεκριμένες ειδικότητες.
Η βασική εκπαίδευση επεκτείνεται στις δέκα εβδομάδες και ενισχύεται με νέες τεχνολογικές δεξιότητες, όπως η χρήση drones και εξομοιωτών, αλλά και με οριζόντιες γνώσεις όπως Πρώτες Βοήθειες και Πολιτική Προστασία. Προβλέπεται επίσης ειδική εκπαίδευση τεσσάρων εβδομάδων για 31 βασικές ειδικότητες και 21 πρόσθετες δεξιότητες μέσω των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης των Ενόπλων Δυνάμεων, πριν από δωδεκά εβδομάδες επιχειρησιακής τοποθέτησης σε μονάδες αυξημένης ετοιμότητας. Όσοι επιλέξουν εννεάμηνη θητεία θα υπηρετούν μετά το πρώτο εξάμηνο υποχρεωτικά στην παραμεθόριο, ενώ η δωδεκάμηνη θητεία συνοδεύεται από μετάθεση κοντά στον τόπο συμφερόντων. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα κατάταξης αμέσως μετά το λύκειο με θητεία εννέα μηνών.
Σημαντικοί περιορισμοί τίθενται και στις ειδικές αναβολές. Οι ψυχιατρικές αναβολές θα χορηγούνται με αυστηρότερα κριτήρια και για συνολική διάρκεια έως πέντε έτη, ενώ οι αναβολές για κατοίκους εξωτερικού θα αφορούν μόνο όσους διέμεναν εκτός Ελλάδας από τα 16 έως τα 19 τους χρόνια, με επανέλεγχο κάθε τρία χρόνια. Η εξαγορά της θητείας μετατίθεται στο 40ό έτος ηλικίας και το κόστος ορίζεται στα 1.500 ευρώ για κάθε μήνα που απομένει.
