Πόσοι Έλληνες είναι καπνιστές;
Παρά την διαφορετική εικόνα που θα σχημάτιζε κανείς παρατηρώντας τους θαμώνες ενός μπαρ κατά τους χειμερινούς μήνες καθώς συνωστίζονται έξω, κάτω από υπόστεγα και γύρω από σόμπες, το ποσοστό των ενήλικων Ελλήνων που καπνίζει ανέρχεται για το 2022 στο 28% (κάτι λιγότερο από ένας στους τρεις), ένα ποσοστό που δεν παρουσιάζει μεταβολή σε σχέση με τα αντίστοιχα περσινά νούμερα.
Ωστόσο, η νέα, πανελλαδική έρευνα της Marc για λογαριασμό της Παπαστράτος, αποκαλύπτει ενδιαφέροντα στοιχεία για τις σύγχρονες τάσεις που σχετίζονται με το κάπνισμα στην Ελλάδα, καταγράφοντας όχι απλώς τα ποσοστά και δημογραφικά χαρακτηριστικά των ενήλικων που καπνίζουν ή επιθυμούν να το διακόψουν αλλά και τις κοινωνικές και συναισθηματικές επιπτώσεις που προκαλεί το τσιγάρο στους καπνιστές και τους οικείους τους, καθώς και την ολοένα αυξανόμενη ροπή προς τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού.
Στους Έλληνες καπνιστές, οι άνδρες διατηρούν την πρωτοκαθεδρία με 31% έναντι 26% των γυναικών, ενώ τα υψηλότερα ποσοστά σημειώνονται στις μεσαίες ηλικιακές κατηγορίες (45-65 ετών). Μάλιστα, το 22% εξ αυτών ανέφερε πως αυτή την περίοδο καπνίζει περισσότερο από ότι συνήθως.
Το τσιγάρο αποτελεί αιτία διαφωνίας ή τσακωμού με τον/ τη σύντροφό μου
Το τσιγάρο ή εγώ!
Το ότι συχνά οδηγούνται να καπνίζουν σε μπαλκόνια και φωταγωγούς δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι καπνιστές σε σχέση με το οικογενειακό και συναισθηματικό τους περιβάλλον, αφού το κάπνισμα φαίνεται να είναι μια συνήθεια που προκαλεί σοβαρές ρήξεις στις σχέσεις περισσότερο από όσο παλαιότερα, αποτελώντας αιτία καβγάδων ή ακόμη και μειώνοντας τις πιθανότητες των καπνιστών να βρουν ερωτικό σύντροφο!
6 στους 10 (59%) καπνιστές των οποίων ο σύντροφος δεν είναι καπνιστής, αναφέρουν ότι το κάπνισμα ενοχλεί τον/ τη σύντροφο τους, ποσοστό αυξημένο σε σχέση με την περσινή έρευνα (52%) ενώ οι διαφωνίες και οι τσακωμοί που προκύπτουν έχουν επίσης αυξηθεί (59% έναντι 49% πέρυσι). Μάλιστα, το τσιγάρο δεν προκαλεί αναταράξεις μόνο στις σχέσεις όπου ο ένας σύντροφος καπνίζει και ο άλλος όχι: ακόμη και στις σχέσεις όπου και τα δύο άτομα καπνίζουν, το τσιγάρο αναφέρεται ως αιτία διαφωνιών στο 31% των περιπτώσεων! Οι καπνιστές που δεν βρίσκονται σε σχέση, όμως, έχουν επίσης προβλήματα, καθώς η συνήθειά τους καθιστά δυσκολότερο το να οδηγηθεί μια γνωριμία στα περαιτέρω, αφού οι μη καπνιστές που αναφέρουν ότι «τα άτομα που καπνίζουν είναι λιγότερο ελκυστικά και επιθυμητά από αυτούς που δεν καπνίζουν» ανέρχονται πλέον στο 57% των περιπτώσεων (έναντι 51% πέρυσι).
Η δυσάρεστη οσμή είναι ο πιο ενοχλητικός παράγοντας
Το 37% απάντησε ότι η τσιγαρίλα είναι ο πιο ενοχλητικός παράγοντας όταν ο/η σύντροφος ή σύζυγος καπνίζουν συμβατικά τσιγάρα.
Όσοι είμαστε φαν του ρομαντικού Χόλλυγουντ, θυμόμαστε πολύ καθαρά την Κάρι Μπράτσο ή τη Μπρίτζετ Τζόουνς να καπνίζουν κρεμασμένες σε ένα παράθυρο μπάνιου, προσπαθώντας στη συνέχεια να εξαφανίσουν μαγικά τον καπνό με την παλάμη τους για να μην αντιληφθεί ο σύντροφος τους ότι υπέπεσαν ακόμη μια φορά στον πειρασμό (χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία).
Ε, φαίνεται ότι επιτέλους το Χόλλυγουντ αντιγράφει τη ζωή των Ελλήνων, αφού το 15% των καπνιστών παραδέχτηκε πως κρύβει ότι καπνίζει από αγαπημένα πρόσωπα ή φίλους. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 22% στους καπνιστές ηλικίας 21-34 ετών. Πάντως, στην ερώτηση «Τι είναι πιο ενοχλητικό όταν ο σύντροφος είναι καπνιστής;» το 37% των μη καπνιστών με σύντροφο καπνιστή ανέφερε την οσμή τσιγάρου στο χώρο, το 16% την αναπνοή του καπνιστή, το 14% τον καπνό του τσιγάρου, και το 10% τη μυρωδιά στα ρούχα/ μαλλιά/ χέρια.
Οι εναλλακτικές λύσεις
Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι καπνιστές στρέφονται στη χρήση εναλλακτικών προϊόντων καπνού, τα οποία εξυπηρετούν περισσότερο τις ανησυχίες τους σχετικά με τα παραδοσιακά τσιγάρα. Σύμφωνα με την έρευνα, το 8% (κατά 3% υψηλότερο από πέρυσι) του συνολικού πληθυσμού 21 ετών και άνω να δηλώνει πως τα χρησιμοποιεί, με το 4% να τα χρησιμοποιεί αποκλειστικά, και άλλο 4% συνδυαστικά με τα συμβατικά τσιγάρα.
Φαίνεται, δε, πως όσοι έχουν κάνει τη μετάβαση είναι ευχαριστημένοι με την επιλογή τους αυτή, καθώς οι 7 στους 10 (73%) χρήστες εναλλακτικών προϊόντων τα προτείνουν σε άλλους καπνιστές.
Ποιες όμως είναι οι αιτίες αυτής της τάσης; Οι λόγοι που αναφέρθηκαν παραπάνω, ως ανησυχίες των καπνιστών και των οικείων τους, βρίσκουν τη θέση τους στη λίστα και εξηγούν την ολοένα και αυξανόμενη ροπή προς αυτά τα προϊόντα.
Πιο ανεκτικός ο κοινωνικός περίγυρος στις εναλλακτικές λύσεις
Από τα συμπεράσματα της έρευνας προκύπτει, ακόμα, ότι το κοινωνικό περιβάλλον των καπνιστών, το οποίο γίνεται ολοένα και λιγότερο ανεκτικό απέναντι στους καπνιστές παραδοσιακών καπνικών προϊόντων, προκρίνει επίσης τις εναλλακτικές λύσεις.
Οι 6 στους 10 μη καπνιστές θα προτιμούσαν οι καπνιστές στο περιβάλλον τους να χρησιμοποιούσαν εναλλακτικούς τρόπους καπνίσματος, ενώ 4 στους 10 έχουν προτείνει σε κάποιον καπνιστή να δοκιμάσει μια λύση όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ή τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού.
6 στους 10 ενήλικες πολίτες (63%) δηλώνουν πως θα επέλεγαν εναλλακτικές λύσεις καπνίσματος ή θα τις πρότειναν σε καπνιστές πιο εύκολα εάν είχαν πιο σαφή ενημέρωση για τα επιστημονικά δεδομένα πίσω από αυτές
Ελλιπής ενημέρωση
Η γνώση είναι δύναμη, όμως παρά την παρατηρούμενη αυξητική τάση προς τα εναλλακτικά προϊόντα, η ενημέρωση σχετικά με αυτά αποτυπώνεται για ακόμη μια χρονιά στην έρευνα ως ελλιπής.
Μόνο το 34% του συνολικού ενήλικου πληθυσμού γνωρίζει ποιες είναι οι βασικές διαφορές ανάμεσα στα συμβατικά τσιγάρα και στα εναλλακτικά προϊόντα καπνού και μόλις ένας στους 10 (11%) ενήλικους Έλληνες δηλώνει επαρκώς ενημερωμένος σχετικά (εδώ σημειώνεται μια μικρή αύξηση από το 2021 της τάξεως του 2%).
Και στους ίδιους τους καπνιστές τα ποσοστά δεν είναι πολύ καλύτερα, αφού μόλις 2 στους 10 δηλώνουν ότι έχουν την πληροφόρηση που χρειάζονται, ενώ 4 στους 10 δήλωσαν πως γνωρίζουν κάποια πράγματα, αλλά όχι αρκετά και 3 στους 10 δήλωσαν πως γνωρίζουν ελάχιστα ή και τίποτα για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος.
Φορολόγηση ανάλογα με την βλαπτικότητα
Ένα ακόμη, πολύ ιδιαίτερο στοιχείο που προκύπτει από την έρευνα αυτή είναι πως το 63% του συνόλου των ερωτηθέντων και 79% των χρηστών εναλλακτικών προϊόντων, θεωρούν ότι ο βαθμός βλαπτικότητας ενός καπνικού προϊόντος θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν κατά την φορολόγησή του, όπως αντίστοιχα συμβαίνει σε άλλους κλάδους, όπως είναι η ενέργεια και η αυτοκίνηση.
Είναι, η καλύτερη ενημέρωση σχετικά με τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού αλλά και η ολοένα και αυξανόμενη πίεση από τον κοινωνικό περίγυρο τα συστατικά που θα καθορίσουν το μέλλον του καπνίσματος στην χώρα μας;
Είμαστε μπροστά σε μια τάση που θα αλλάξει για πάντα το πώς αντιλαμβανόμαστε, και αλληλεπιδρούμε, με τα τσιγάρα, ή ακόμη και με το ποιο αντικείμενο ονομάζουν οι καπνιστές “τσιγάρο”;
Το μόνο σίγουρο είναι, πως 7 στους 10 θεωρούν ότι το συμβατικό τσιγάρο είναι μια ξεπερασμένη συνήθεια. Και το 7 στους 10 είναι ένα αρκετά ισχυρό ποσοστό.
πηγή:kathimerini.gr
