Σεισμός: Τα ρήγματα ξυπνούν άσχημες μνήμες

Εντονη ανησυχία προκαλεί στους επιστήμονες ο «χορός» των ρίχτερ που καταγράφεται στη χώρα το τελευταίο διάστημα, με τα ρήγματα σε Λέσβο, Εύβοια και Κρήτη να ξυπνούν άσχημες μνήμες. Αυτό που μεγαλώνει την αβεβαιότητα είναι η διέγερση τμημάτων κοντά σε κατοικημένες περιοχές, με τους σεισμολόγους να ζητούν από τους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και σε εγρήγορση.

Στο επίκεντρο των ειδικών βρίσκεται η έξαρση των τελευταίων ημερών στο νησί της Λέσβου, με τον καθηγητή Σεισμολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Γεράσιμο Παπαδόπουλο να επισημαίνει πως η μετασεισμική ακολουθία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ομαλή. «Δεν έχει τα χαρακτηριστικά ομαλής μετασεισμικής ακολουθίας, καθώς υπάρχει μεγάλη διασπορά στα επίκεντρα, και αυτό γιατί δεν υπάρχει καλή κάλυψη στην περιοχή» σημειώνει χαρακτηριστικά μιλώντας στα «ΝΕΑ», προσθέτοντας πως η Λέσβος είναι στα όρια κάλυψης του Εθνικού Δικτύου.

Στο πλαίσιο αυτό, ο καθηγητής Σεισμολογίας πρότεινε, όπως λέει, την αποστολή φορητών σεισμογράφων, προκειμένου να ενισχυθεί η καταγραφή του φαινομένου αλλά και να παρέχεται ολοκληρωμένη ενημέρωση προς τους κατοίκους. «Ηδη, νομίζω, αποφασίστηκε να πάνε στο νησί φορητοί σεισμογράφοι και από σήμερα ελπίζω να λειτουργήσουν» προσθέτει.

Ενα άλλο χαρακτηριστικό της σεισμικής ακολουθίας στο νησί του Βόρειου Αιγαίου είναι και το γεγονός πως δεν μπορεί να απαντηθεί με σιγουριά το ερώτημα ποια δόνηση ήταν η κύρια. Υπενθυμίζεται ότι στις 7 Ιανουαρίου σημειώθηκε σεισμός μεγέθους 4,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ τρεις ημέρες αργότερα, στις 10 Ιανουαρίου, ακολούθησε δόνηση 4,8 ρίχτερ. «Αυτό μάς μπερδεύει, καθώς μια μέτρηση έχει σφάλμα 0,1. Το 4,8 αγγίζει σχεδόν το 4,9. Κατά συνέπεια, τουλάχιστον ακόμη, δεν μπορούμε να έχουμε τη βεβαιότητα για το ποιος ήταν ο κύριος σεισμός. Παραμένει η επιφυλακτικότητα για το εάν το 4,9 ήταν ο κύριος ή όχι. Νομίζω ότι έχει μέλλον η συγκεκριμένη ακολουθία και χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή από όλες τις απόψεις» τονίζει ο ίδιος, επισημαίνοντας την ανάγκη για πιο τεκμηριωμένα στοιχεία.

Επιπλέον, ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος εκτιμά ότι πιθανότατα οι νέοι σεισμοί δεν προέρχονται από το ρήγμα που έδωσε τον πολύ μεγάλο σεισμό του 1867: «Είναι ένα άλλο ρήγμα λίγο δυτικότερα με μικρότερες διαστάσεις. Ωστόσο, επειδή δεν υπάρχει καλή γεωγραφική απεικόνιση για τις δονήσεις που καταγράφονται, δεν ξέρουμε με σιγουριά αν συμπίπτουν με το μεγάλο και γνωστό ρήγμα της Αγίας Παρασκευής. Η γενική εικόνα πάντως είναι ότι δεν είναι πάνω σε αυτό».

Σε ερώτηση για το αν μπορεί να ενεργοποιηθεί το ρήγμα της Αγίας Παρασκευής, ο ειδικός εμφανίζεται καθησυχαστικός, όμως τονίζει ότι απαιτείται αυξημένη επαγρύπνηση. Σε ό,τι αφορά τους υπόκωφους θορύβους από τα έγκατα της γης, που έχουν αναστατώσει τους κατοίκους του νησιού, σημειώνει πως πρόκειται για ένα ηχητικό φαινόμενο στις περιοχές που βρίσκονται κοντά στο επίκεντρο του σεισμού, το οποίο όμως δεν είναι επικίνδυνο. «Επικίνδυνος είναι ο σεισμός» καταλήγει με νόημα.

Εντονη έξαρση

Από την πλευρά του, και ο συνάδελφός του -επίσης από το ΑΠΘ – Βασίλης Καρακώστας υπογραμμίζει πως παρατηρείται μια έντονη έξαρση τις τελευταίες ημέρες. Αναφερόμενος, δε, ειδικά στη Λέσβο, συμβουλεύει «να είμαστε υπομονετικοί και να περιμένουμε την εξέλιξη του φαινομένου τις επόμενες ημέρες». Ωστόσο, όπως λέει χαρακτηριστικά, «όταν η ακολουθία περιορίζεται σε μικρό χώρο, συνήθως δεν συμβαίνει κάτι». Ειδικότερα, ο καθηγητής Σεισμολογίας περιγράφει το φαινόμενο που τις τελευταίες ημέρες έχει αναστατώσει τους κατοίκους του ακριτικού νησιού ως μια «σμηνοσειρά» σεισμών, με χαρακτηριστικό τις πολλές δονήσεις με μεγέθη που στην οροφή τους δεν απέχουν μεταξύ τους. Μάλιστα, φέρνει ως παράδειγμα μια παρόμοια ακολουθία στα γειτονικά τουρκικά παράλια το 2017-2018.

Σε ό,τι αφορά την υπόλοιπη επικράτεια, ο Βασίλης Καρακώστας εκφράζει την άποψη πως παρατηρείται μια αυξημένη δραστηριότητα που «δεν αρέσει στους επιστήμονες». «Δεν είναι η συνηθισμένη κατάσταση» αναφέρει χαρακτηριστικά και εστιάζοντας στην πιθανότητα ενεργοποίησης κοντινών ρηγμάτων δεν αποκλείει το ενδεχόμενο: «Είδαμε στην Εύβοια τη σεισμική δραστηριότητα σε γειτονικές περιοχές, οπότε δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως δεν επηρεάζει η μία την άλλη».

Ανησυχητική χαρακτηρίζει την τρέχουσα κατάσταση και ο Κώστας Παπαζάχος, καθηγητής Σεισμολογίας και Γεωφυσικής του ΑΠΘ, επισημαίνοντας βέβαια ότι το φαινόμενο στη Λέσβο είναι σε πλήρη εξέλιξη, οπότε θα πρέπει να περιμένουμε για περισσότερα στοιχεία. Οπως λέει, χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή, καθώς υπάρχει δραστηριότητα σε μια περιοχή με έντονο ιστορικό. Από την άλλη, τονίζει ότι το ρήγμα στο οποίο καταγράφηκαν οι δονήσεις δεν είναι αυτό που είχε δώσει μεγάλους σεισμούς στο παρελθόν, αλλά ένα άλλο 15 χιλιόμετρα δυτικά.

Υπενθυμίζεται πως η Νότια Εύβοια, με την παρατεταμένη σεισμικότητα, είχε βρεθεί και τις προηγούμενες εβδομάδες στο επίκεντρο των ειδικών, που έκαναν λόγο για «έξαρση στην έξαρση στη Νότια Εύβοια», επισημαίνοντας ταυτόχρονα πως η σεισμική ακολουθία αναμένεται να συνεχιστεί, ενώ το τελευταίο διάστημα καταγράφονται διαρκείς δονήσεις και στην ευρύτερη περιοχή της Κρήτης, η πλειονότητα των οποίων εξελίσσεται προς το παρόν στη θάλασσα.