Στην ζωή των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας, των ασφαλισμένων μέχρι 35 ετών και των επαγγελματιών που ασχολούνται με τα ζητήματα της εργασίας και της ασφάλισης, οι οποίοι καλούνται να εξερευνήσουν και να εξοικειωθούν το νέο καθεστώς εισφοροδότησης και νομικής/λογιστικής αντιμετώπισης των ζητημάτων ασφάλισης, μπήκε το Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης, το οποίο με σειρά έρθρων θα προσπαθήσουμε, να προσεγγίσουμε. Σήμερα κάνουμε την αρχή εξηγώντας κάποιες βασικές έννοιες του ασφαλιστικού – συνταξιοδοτικού συστήματος, οι οποίες συζητώνται μεν διαρκώς, πολλές φορές όμως δεν είναι απολύτως σαφείς. Ξεκινάμε λοιπόν με τους τρεις πυλώνες ασφάλισης, την φύση της επικουρικής ασφάλισης και τα διαφορετικά συστήματα τα οποία μπορεί να εφααρμοστούν σε αυτά καθώς και με τη θέση τοου ΤΕΚΑ σε αυτό το σύστημα/πλαίσιο.
Οι τρεις διακριτοί πυλώνες των συνταξιοδοτικών συστημάτων είναι η κρατική σύνταξη, η επαγγελματική σύνταξη και οι προσωπικές συντάξεις.
Ο πρώτος πυλώνας είναι το βασικό κρατικό σχέδιο, στο οποίο η συμμετοχή είναι υποχρεωτική. Οι παροχές του συστήματος, οι οποίες έχουν τη μορφή τακτικών καταβολών σύνταξης, είναι εγγυημένες από το κράτος και συνήθως προκαθορισμένες. Το σύστημα μπορεί να το διαχειρίζεται το ίδιο το κράτος, ή δημόσιοι φορείς που έχουν συσταθεί για το λόγο αυτό. Τα συνταξιοδοτικά οφέλη είναι εγγυημένα από το κράτος.
Ο δεύτερος πυλώνας χαρακτηρίζεται από τη σύνδεση με την απασχόληση, με την επαγγελματική ιδιότητα και τα σχέδια είναι γνωστά ως «επαγγελματικά σχέδια». Η χρηματοδοτική τους βάση έγκειται στις εισφορές του εργοδότη (όχι πάντα) και του εργαζόμενου, οι οποίες αποταμιεύονται, επενδύονται και χρησιμοποιούνται για να χρηματοδοτηθούν οι μελλοντικές συνταξιοδοτικές πληρωμές. Επιπλέον, παρέχουν συχνά κάλυψη για διάφορους κινδύνους, όπως θάνατος, αναπηρία και μακροζωία.
Ο τρίτος πυλώνας αποτελείται από όλη την αποταμίευση που γίνεται από ένα άτομο για τα γηρατειά του. Αποτελεί προσωπική αποταμίευση που πρέπει να διακριθεί από την προληπτική αποταμίευση για το εγγύς μέλλον. Τα προγράμματα του τρίτου πυλώνα γενικά αποτελούνται από τις συμβάσεις που προσυπογράφονται από τα άτομα με φορείς παροχής υπηρεσιών, όπως οι ασφαλιστικές εταιρείες (εκτός από τις ομαδικές ασφαλιστικές συμβάσεις) ή κάποιον άλλον οργανισμό.
Η επικουρική ασφάλιση
Επικουρική ασφάλιση είναι η ασφάλιση που παρέχεται από φορέα ή κλάδο ή λογαριασμό που συστάθηκε ειδικά με σκοπό την επικούρηση κάποιων κατηγοριών ασφαλισμένων με πρόσθετες περιοδικές ή εφάπαξ παροχές, πέρα από αυτές που χορηγούνται από τον φορέα κύριας ασφάλισης. Παρέχει δηλαδή συμπληρωματική προστασία κυρίως στον κλάδο σύνταξης έτσι ώστε να εξασφαλίζεται μια ικανοποιητική αναπλήρωση των εισοδημάτων του ατόμου από την προηγούμενη εργασία του. Η υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση διέπεται από τους ίδιους κανόνες που ισχύουν και στην κύρια ασφάλιση. Η δημόσια επικουρική ασφάλιση στην Ελλάδα, εντάσσεται στον πρώτο πυλώνα ασφάλισης.
Η κοινωνική ασφάλιση στο σύνολο της γενικά αλλά και η επικουρική ασφάλιση ειδικά, κατοχυρώνεται θεσμικά με το άρθρο 22 παρ.4 του Συντάγματος 1975/86 και στο άρθρο 22 παρ.5 του αναθεωρημένου Συντάγματος του 2001 όπου αναφέρεται ότι «το κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων όπως νόμος ορίζει».
Ως προς το σύστημα και την δομή της παροχής των κοινωνικοασφαλιστικών παροχών, ο νομοθέτης μπορεί να διαμορφώνει ελεύθερα τη μορφή και την έκταση της παρεχόμενης ασφαλιστικής προστασίας μόνο στα πλαίσια των υπόλοιπων συνταγματικών διατάξεων όπως έκρινε και η από φαση ΣΤΕ 2747/81. Ο νομοθέτης βαρύνεται με μια αντικειμενικής υφής υποχρέωση για προαγωγή της κοινωνικής ασφάλισης, με μια υποχρέωση για πληρέστερη πραγματοποίηση του επιδιωκόμενου σκοπού της. Επίσης ο νομοθέτης σε περίπτωση ενδεχόμενης μείωσης του επιπέδου της προβλεπόμενης προστασίας υποχρεούται να μην προσβάλλει τον πυρήνα του θεσμού.
Η επικουρική κεφαλαιοποιητική ασφάλιση
3.1. Στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα οι εισφορές που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου σωρεύονται σε προσωπικούς λογαριασμούς και επενδύονται. Οι εισφορές τους και οι αποδόσεις των επενδύσεων αποτελούν τη δική τους προσωπική αποταμίευση, με σκοπό τη χρηματοδότηση της σύνταξης και τη στήριξη του βιοτικού τους επιπέδου κατά τη διάρκεια της συνταξιοδότησης. Οι ασφαλισμένοι λαμβάνουν σύνταξη ανάλογη του ποσού που έχει σωρευθεί στον λογαριασμό τους.
3.2. Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών: Πρόκειται για το οικονομικό σύστημα λειτουργίας του συνταξιοδοτικού φορέα, με βάση το οποίο οι τρέχουσες καταβαλλόμενες εισφορές σωρεύονται και επενδύονται σχηματίζοντας αποθεματικό, το οποίο αποτελεί τη βάση υπολογισμού των μελλοντικών παροχών προς τους δικαιούχους.
3.3. Στην αντίπερα όχθη του κεφαλαιοποιητικού συστήματος βρίσκεται το διανεμητικό σύστημα ασφάλισης: Διανεμητικό ονομάζεται το σύστημα, όταν οι εισφορές των υφιστάμενων ασφαλισμένων χρηματοδοτούν τις συντάξεις των υφιστάμενων συνταξιούχων. Στην Ελλάδα το σύστημα της κύριας σύνταξης ( εθνική και ανταποδοτική) είναι διανεμητικό, όπως διανεμητικό παραμένει και το σύστημα της επικουρικής σύνταξης (τέως ΕΤΕΑΕΠ- νυν κλάδος Επικουρικής Αφάλισης του e-ΕΦΚΑ), που αφορά όσους δεν εντάσσονται υποχρεωτικά ή προαιρετικά στο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ).
Πηγή:dikaiologitika.gr
