Οι αλλεπάλληλες δοκιμασίες από τις φυσικές καταστροφές του τελευταίου διαστήματος και οι παράπλευρες συνέπειές τους στην κυβερνητική εικόνα, αλλά και η επεισοδιακή διαδοχή στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, αλλάζουν το πολιτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα στηθούν οι κάλπες για την αυτοδιοίκηση την επόμενη Κυριακή. Σε αυτές θα μετρηθεί εάν, όπως δείχνει το τελευταίο κύμα των δημοσκοπήσεων, η Ν.Δ., παρά τις λελογισμένες απώλειες, διατηρεί την πλήρη ηγεμονία στο πολιτικό σκηνικό. Ταυτόχρονα, θα αποτελέσουν και μια πρώτη ένδειξη για το πραγματικό βεληνεκές του «φαινομένου» Κασσελάκη, κυρίως στις περιφέρειες, όπου η ψήφος αντιστοιχίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό με τις κομματικές προτιμήσεις.
Του ΚΩΣΤΗ Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ
Στις αρχές του καλοκαιριού η αναμέτρηση της προσεχούς Κυριακής για την τοπική αυτοδιοίκηση είχε προεξοφληθεί πως θα προσλάβει χαρακτηριστικά πολιτικής σύγκρουσης μειωμένου ενδιαφέροντος, καθώς η σαρωτική επικράτηση της Ν.Δ. και η εκλογική καθίζηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι ακόμη νωπές.
Oμως, οι αλλεπάλληλες δοκιμασίες από τις φυσικές καταστροφές του τελευταίου διαστήματος, που έπληξαν πέραν της χώρας και την κυβερνητική εικόνα, αλλά και η αλλαγή φρουράς στην Κουμουνδούρου με τον Στέφανο Κασσελάκη να διαδέχεται τον Αλέξη Τσίπρα, άλλαξαν σε έναν βαθμό τα δεδομένα: την Κυριακή –με τις ιδιαιτερότητες που έχει πάντα η αυτοδιοικητική ψήφος– θα διαφανεί εάν επιβεβαιώνεται σε «πραγματικό χρόνο», δηλαδή στην κάλπη, το τελευταίο κύμα των δημοσκοπήσεων, σύμφωνα με το οποίο η Ν.Δ., παρά τις λελογισμένες απώλειες, διατηρεί την πλήρη ηγεμονία στο πολιτικό σκηνικό. Και επιπροσθέτως εάν η εκλογή Κασσελάκη, επί του παρόντος τουλάχιστον, δεν μεταβάλει ουσιαστικά προς τα πάνω ή προς τα κάτω τη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ, διατηρώντας ανοικτή τη μάχη με το ΠΑΣΟΚ για την επικράτηση στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Σε κάθε περίπτωση, «μέτρο» για τα τρία κόμματα θα αποτελέσουν οι επιδόσεις των υποψηφίων τους στις περιφέρειες όπου η ψήφος των πολιτών είναι περισσότερο «πολιτική» και η αντιστοίχιση με την εκλογική συμπεριφορά στις εθνικές εκλογές ευκολότερη, υπό το πρίσμα βεβαίως και των συνθηκών μεγάλης «ρευστότητας» που διαμορφώθηκαν σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως στη Θράκη με τις τεράστιες σε έκταση πυρκαγιές και στη Θεσσαλία με τις κατα-στροφικές πλημμύρες.
Στο Μέγαρο Μαξίμου, παρότι δεν αποκλείουν πλήρως και το σενάριο της νίκης ακόμη και σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, εκτιμούν με σχετική βεβαιότητα πως η Ν.Δ. θα επικρατήσει από τον πρώτο ή στον δεύτερο γύρο σε έως και οκτώ από τις δεκατρείς συνολικά περιφέρειες. Σε άλλες τέσσερις οι υποψήφιοι με το χρίσμα της Ν.Δ. θα δώσουν μάχη με «γαλάζιους αντάρτες», ενώ μόνο σε μία, στο Ιόνιο, υπάρχει κίνδυνος η υποψήφια της Ν.Δ. Ρόδη Κράτσα να ηττηθεί από τον υποψήφιο του ΣΥΡΙΖΑ Θ. Γαλιατσάτο. Ως εκ τούτου, αναφέρουν πως μετά και τον δεύτερο γύρο της αναμέτρησης στην αυτοδιοίκηση, στις 15 του μηνός, ο εκλογικός χάρτης θα είναι ουσιαστικά βαμμένος μπλε από τους Νεοδημοκράτες και λευκός από τους «αντάρτες» περιφερειάρχες. Ειδικότερα, με βάση τις εκτιμήσεις των κομματικών επιτελείων, αλλά και τις τοπικές δημοσκοπήσεις, από τη Ν.Δ. αναμένεται να επικρατήσουν ο Ν. Χαρδαλιάς στην Αττική, ο Απ. Τζιτζικώστας στην Αν. Μακεδονία, ο Γ. Χατζημάρκος στο Νότιο Αιγαίο, ο Φ. Σπανός στη Στερεά Ελλάδα, ο Στ. Αρναουτάκης –που υποστηρίζεται από κοινού με το ΠΑΣΟΚ– στην Κρήτη, ο Ν. Φαρμάκης στη Δυτική Ελλάδα, ο Αλ. Καχριμάνης στην Ηπειρο, ενώ σε θρίλερ με άγνωστη έκβαση έχει εξελιχθεί η μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες και τις μεγάλες καταστροφές σε Καρδίτσα και Βόλο επανεκλογή του Κ. Αγοραστού στη Θεσσαλία. Αντιθέτως, «ντέρμπι» με «αντάρτες» υποψηφίους προδιαγράφεται σε τέσσερις άλλες περιφέρειες, με τα κομματικά στελέχη της Ν.Δ. να θεωρούν πως ο βαθμός δυσκολίας για την επικράτηση των επίσημων υποψηφίων είναι μεγαλύτερος στο Βόρειο Αιγαίο και βαίνει σταδιακά μειούμενος σε Δυτική Μακεδονία, Θράκη –παρά την καταστροφή στη Δαδιά– και Πελοπόνησσο.
Η μάχη ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ
ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ θα δώσουν μέσω των υποψηφίων τους τη δική τους μάχη, που αποκτά άλλη σημασία μετά το νέο τοπίο που διαμόρφωσε η εκλογή Κασσελάκη. Εξάλλου ο Ν. Ανδρουλάκης είχε εξαρχής επιλέξει να προσδώσει χαρακτηριστικά αναμέτρησης με την Κουμουνδούρου στις αυτοδιοικητικές εκλογές, αποφεύγοντας τη στήριξη κοινών υποψηφίων με τον ΣΥΡΙΖΑ σε όλες τις περιφέρειες, πλην της Δυτικής Μακεδονίας, της Θεσσαλίας και του Βορείου Αιγαίου. Πάντως, όπως αναγνωρίζεται και στα δύο κόμματα, η μάχη των εντυπώσεων δεν θα κριθεί στις άλλες εννέα περιφέρειες, αλλά στην αχανή Περιφέρεια Αττικής, όπου υποψήφιοι για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ο Γ. Ιωακειμίδης και για το ΠΑΣΟΚ ο Γ. Σγουρός και στον Δήμο Αθηναίων, αναλόγως της πορείας των Κ. Ζαχαριάδη και Χ. Δούκα, που αναμένεται να δώσουν μάχες για είσοδο στον β΄ γύρο, πίσω από τους Ν. Χαρδαλιά και Κ. Μπακογιάννη αντίστοιχα. Σε κάθε περίπτωση, τα αποτελέσματα της επόμενης και μεθεπόμενης Κυριακής θα αποτελέσουν τον «βατήρα» από τον οποίο Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ θα ξεκινήσουν την πορεία προς τη σαφώς κρισιμότερη αναμέτρηση των ευρωεκλογών του Ιουνίου. Παρότι ο πολιτικός χρόνος έως τότε είναι μακρύς, στο Μέγαρο Μαξίμου αναγνωρίζουν πως λόγω της χαλαρότητας της ψήφου, η Ν.Δ. πιθανότατα θα κινηθεί σε χαμηλότερα από τα τρέχοντα ποσοστά, με το 35% να θεωρείται ήδη ένας άκρως ικανοποιητικός πήχυς. Ως εκ τούτου το ερώτημα είναι η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ υπό τον κ. Κασσελάκη. Ο νέος πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης φαίνεται να «κάλυψε» τις μετεκλογικές –δημοσκοπικές– απώλειες του κόμματος, αλλά όπως επισημαίνεται δεν προσέδωσε στον ΣΥΡΙΖΑ κάποια νέα δυναμική, ενώ καταγράφει πολλές για νεοεκλεγέντα αρχηγό αρνητικές γνώμες. Το συναφές ερώτημα είναι αν το ΠΑΣΟΚ θα καταφέρει να αναδειχθεί μέχρι τις ευρωεκλογές ανερχόμενη δύναμη της Κεντροαριστεράς. Η διαφορά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ δεν είναι μεγάλη, αλλά η Χαριλάου Τρικούπη δεν φάνηκε να επωφελείται ούτε από τα προβλήματα που αντιμετώπισε η κυβέρνηση κατά τη θερινή περίοδο ούτε από τους ισχυρούς κραδασμούς στον ΣΥΡΙΖΑ.
Τις πρώτες μετρήσεις μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου έβαλε στο μικροσκόπιο το Μαξίμου, αναζητώντας τα ίχνη που άφησε η μεγάλη καταστροφή στη Θεσσαλία, αλλά και το «κακό» καλοκαίρι που προηγήθηκε με τις δυσλειτουργίες στην κρατική μηχανή. Το ενδιαφέρον δεν εστιάστηκε τόσο στην πρόθεση ψήφου, η οποία μπορεί να παρουσιάζει πρόσκαιρες αυξομειώσεις, όσο στα βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως είναι η δημοτικότητα του πρωθυπουργού και το κρίσιμο ερώτημα πώς αξιολογούν οι πολίτες την κυβέρνηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στις μετρήσεις που έγιναν για λογαριασμό του κυβερνητικού επιτελείου το προηγούμενο διάστημα, η δημοτικότητα του πρωθυπουργού εμφανίζεται σταθερή, καθώς έχει θετικές γνώμες που πλησιάζουν το 47%, όπως ακριβώς συνέβαινε και πριν από τις εκλογές. Αντιθέτως, στο ερώτημα «πώς αξιολογείτε την κυβέρνηση», υπάρχει σημαντική κάμψη της τάξης των 7 μονάδων, καθώς από το 46%-47% οι θετικές γνώμες υποχωρούν στο 39% με 40%. Εμπειροι αναλυτές έλεγαν στην «Κ» πως τα ευρήματα αποτελούν ένα μήνυμα των πολιτών πως εμπιστεύονται τον κ. Μητσοτάκη, θέλουν όμως μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στη διακυβέρνηση, με την ανοχή που υπήρχε την πρώτη τετραετία να έχει πλέον εξανεμιστεί, καθώς κάθε λάθος θα κοστίζει περισσότερο από ό,τι την περίοδο 2019-2023.
Τα άλλα κόμματα
Στα αξιοσημείωτα των πρώτων κυλιόμενων μετρήσεων που φτάνουν στο Μαξίμου είναι πως μετά τη μεγάλη καταστροφή στη Θεσσαλία, τα υπόλοιπα κόμματα δεν δείχνουν να «τσιμπάνε», με εξαίρεση αυτό της Ζωής Κωνσταντοπούλου, που έχει ανοδική τάση. Αντιθέτως ο ΣΥΡΙΖΑ –ο οποίος ωστόσο δεν είχε εκλέξει ακόμη νέο αρχηγό όταν «έτρεξαν» οι μετρήσεις– και το ΠΑΣΟΚ δεν καρπώθηκαν κάτι από την καταστροφή στον κάμπο που έπληξε την κυβέρνηση. Μικρή ανοδική τάση δείχνει και το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου, η οποία ωστόσο δεν φαίνεται να προέρχεται από τις αστοχίες της κυβέρνησης, αλλά από την πρόσφατη αναταραχή στο κόμμα των Σπαρτιατών, που μετακίνησε κάποιους ψηφοφόρους προς την Ελληνική Λύση. Τέλος, η Νίκη δείχνει να έχει πέσει στο όριο του 3% και να είναι με το ένα πόδι εντός και με το άλλο εκτός Βουλής. Ισως το πιο ενδιαφέρον ερώτημα των μετρήσεων για το χρονικό σημείο που βρισκόμαστε, αλλά και ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών της επόμενης εβδομάδας, είναι εκείνο που ζητάει από τους πολίτες να ιεραρχήσουν τα διάφορα θέματα που τους απασχολούν. Πρώτο με τεράστια διαφορά από το δεύτερο θέμα έρχεται η ακρίβεια, η οποία απασχολεί πάνω από το 80% (!) των Ελλήνων πολιτών, που δηλώνουν πως τους δυσκολεύει η αγορά ακόμη και βασικών αγαθών. Από εκεί και πέρα –και αυτό είναι κάτι που αποτελεί καινούργιο στοιχείο– τους πολίτες απασχολεί σε ποσοστό άνω του 50% το θέμα των φυσικών καταστροφών. Η ιεράρχηση τόσο ψηλά της κλιματικής κρίσης αποτελεί μια παράμετρο που επηρεάζει αναμφίβολα και τις αυτοδιοικητικές εκλογές, καθώς οι ΟΤΑ αποτελούν σημαντικό βραχίονα της Πολιτικής Προστασίας. Από εκεί και πέρα, τρίτο θέμα έρχεται η εγκληματικότητα, τέταρτο τα ελληνοτουρκικά –που φαίνεται να έχουν υποχωρήσει σε σχέση με το παρελθόν– και πέμπτο το μεταναστευτικό.
Οι επιπτώσεις
Ολα τα παραπάνω μπορούν να επηρεάσουν τις εκλογές της επόμενης Κυριακής, όπου οι πολίτες θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν δημάρχους και περιφερειάρχες; Η απάντηση είναι «ναι». Στο Μέγαρο Μαξίμου, όπως διαβάζουν τα αποτελέσματα των μετρήσεων, έχουν την ισχυρή πεποίθηση πως η αντοχή που επιδεικνύει ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί να μεταφραστεί και σε στήριξη προς τους υποψηφίους που έχουν το χρίσμα της Ν.Δ. Από την άλλη, δεν υποτιμάται ο κίνδυνος οι φυσικές καταστροφές, που συνεχίστηκαν και αυτή την εβδομάδα, να έχουν αντίκτυπο στους κυβερνητικούς υποψηφίους. Η εξίσωση αυτή «αναγκάζει» τον Κυριάκο Μητσοτάκη να βγει μπροστά. Ο ίδιος εξάλλου ήταν εκείνος που από το βήμα της ΔΕΘ είχε μιλήσει για πολιτικοποίηση των εκλογών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των παραπάνω είναι η Πελοπόννησος, μια περιφέρεια με μεγάλο συμβολικό βάρος για τη Ν.Δ., όπου ο Δημήτρης Πτωχός είναι μεν μπροστά, αλλά όχι με μεγάλη διαφορά από τον βασικό του αντίπαλο Πέτρο Τατούλη. Γι’ αυτόν τον λόγο ο πρωθυπουργός θα βρεθεί αύριο Δευτέρα στην Κόρινθο, ενώ την επόμενη εβδομάδα θα επισκεφθεί και τη Δυτική Μακεδονία, όπου ο εκλεκτός της Ν.Δ. Γιώργος Κασαπίδης έχει αντίπαλο τον «αντάρτη» Γιώργο Αμανατίδη. Ακολούθως ο πρωθυπουργός θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη για να στηρίξει την υποψηφιότητα του Κωνσταντίνου Ζέρβα. Η εκτίμηση πάντως που υπάρχει στο Μαξίμου είναι πως οι υποψήφιοι που έχουν το χρίσμα της Ν.Δ. θα καταφέρουν να περάσουν όλοι πρώτοι στον δεύτερο γύρο και ακολούθως, αναλόγως με τα αποτελέσματα, ο πρωθυπουργός σχεδιάζει νέες επισκέψεις, όπως για παράδειγμα στο Βόρειο Αιγαίο και το Ιόνιο.
