11 νέες δράσεις “έρχονται” το επόμενο διάστημα στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Βιομηχανία. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνεται η χρηματοδότηση της χειροτεχνίας και της καλλιτεχνικής βιοτεχνίας και η ανάπτυξη ψηφιακής πλατφόρμας με πληροφορίες σε υποψήφιους επενδυτές ως προς τους διαθέσιμους χώρους και άλλες πληροφορίες, με στόχο τη βελτίωση του επενδυτικού «ταξιδιού».
Στόχο αποτελεί επίσης η εκπόνηση Σχεδίου Δράσης για τις Δεξιότητες στη Βιομηχανία. «Επιπλέον, προετοιμάζουμε μεταρρύθμιση στην αδειοδότηση των τεχνικών επαγγελμάτων (υδραυλικοί, χειριστές μηχανημάτων, ηλεκτρολόγοι, ψυκτικοί κ.ά.) με γνώμονα να απλουστευτεί η διαδικασία της αδειοδότησης, διευκολύνοντας την απόδειξη προϋπηρεσίας και κατάρτισης, μέσω μίας διαδικασίας πιστοποίησης που θα διασφαλίζει, φυσικά, την ασφάλεια όλων. Αξίζει να σημειωθεί πως σε διϋπουργικό επίπεδο σχεδιάζεται πρόγραμμα υποστήριξης της ενδοεπιχειρησιακής εκπαίδευσης», επισημαίνει η Θέμις Ευτυχίδου, Γενική Γραμματέας Βιομηχανίας στη συνέντευξη που παραχώρησε στους atticatimes.gr και την Οικονομική Αναλύτρια Δάφνη Γρηγοριάδη.
Όσον αφορά τα επιχειρηματικά πάρκα, το 2025 εκτιμάται να ολοκληρωθούν τα επενδυτικά σχέδια που αφορούν την χρηματοδότηση 20 βιομηχανικών πάρκων από το ταμείο ανάκαμψης. Εκτός από τα 20 πάρκα, χρηματοδοτείται με 35 εκατ. η ανάπτυξη του Τεχνολογικού πάρκου ThessINTEC στην Θεσσαλονίκη, που θα αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα τεχνολογικά πάρκα στην Ευρώπη. Αναφορικά με την πορεία του προγράμματος «Έξυπνη Μεταποίηση» 507 επενδυτικά σχέδια βρίσκονται σήμερα στο στάδιο τελικής αξιολόγησης, ενώ σχεδιάζεται ακόμη ψηφιακή πλατφόρμα ενημέρωσης ΜμΕ για χρηματοδοτικά εργαλεία και ESG κριτήρια.
Εντάχθηκε πρόσφατα στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας η χρηματοδότηση 20 βιομηχανικών πάρκων ύψους 44.216.367,83 ευρώ. Τι όφελος υπολογίζετε ότι θα δημιουργηθεί στην ελληνική οικονομία; Υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και αξιολόγηση του έργου;
Θ.Ε.: Λίγες ημέρες πριν το νέο έτος προχωρήσαμε με την έκδοση 20 αποφάσεων, οι οποίες συνίστανται στη χρηματοδότηση αναβάθμισης 17 υφιστάμενων βιομηχανικών πάρκων και ανάπτυξης 3 νέων. Τα πράσινα και έξυπνα βιομηχανικά πάρκα που φιλοδοξούμε να αναπτυχθούν μέσω της δράσης, απαντούν στις ανάγκες της νέας εποχής για μοντέλα ανάπτυξης περισσότερο βιώσιμα και ανθεκτικότερα, και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι βιομηχανίες. Μεταξύ των βασικών στόχων είναι η ανάπτυξη υποδομών δικτύου 5G, η χρήση ΑΠΕ, η εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και η προώθηση της κυκλικής οικονομίας.
Τα βιομηχανικά πάρκα είναι ο καταλληλότερος χώρος για την εγκατάσταση βιομηχανικών επιχειρήσεων. Εντός ενός βιομηχανικού πάρκου, αναπτύσσονται οικονομίες κλίμακος και ενισχύεται η βιομηχανική συμβίωση. Αυτή ακριβώς η συμβίωση πολλαπλών επιχειρήσεων σε μία συγκεκριμένη περιοχή οδηγεί στην αύξηση της παραγωγής και την ενίσχυση της καινοτομίας. Ταυτόχρονα, όμως, οδηγεί και στη μείωση του κόστους παραγωγής και λειτουργίας αφού είναι πολύ πιθανό επιχειρήσεις του ιδίου βιομηχανικού οικοσυστήματος -σε διαφορετικό στάδιο παραγωγής- να βρίσκονται στο ίδιο πάρκο. Το κόστος μειώνεται και μέσω της χρήσης κοινών υποδομών για την διαχείριση νερού και ενέργειας, καθώς και της ανακύκλωσης αποβλήτων και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Με αυτό τον τρόπο συμβάλλουν και στην μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος.
Τα βιομηχανικά πάρκα αποτελούν σημαντικό μέσο για την προσέλκυση επενδύσεων, δεδομένου ότι η διαθεσιμότητα γης, οι υποδομές και η εγγύτητα με την αγορά και άλλες επιχειρήσεις αποτελούν κομβικό παράγοντα όσον αφορά στις επενδύσεις, συμβάλλοντας και στην περιφερειακή ανάπτυξη, καθώς και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Μάλιστα, η δράση ενίσχυσης συνοδεύτηκε και με τον νόμο 4982/2022, ο οποίος δημιούργησε ένα ενιαίο και ευέλικτο πλαίσιο για την ανάπτυξη και διαχείριση πάρκων.
Όσον αφορά στο χρονοδιάγραμμα, οι εργασίες για την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων ξεκινούν σύντομα και εκτιμάται πως θα ολοκληρωθούν έως τα τέλη του 2025.
Εκτός από τα 20 πάρκα που εντάχθηκαν πρόσφατα, χρηματοδοτούμε με 35 εκατ. την ανάπτυξη του Τεχνολογικού πάρκου ThessINTEC στην Θεσσαλονίκη, που θα αποτελέσει κόμβο καινοτομίας, καθώς και ένα από τα μεγαλύτερα τεχνολογικά πάρκα στην Ευρώπη.
Έξυπνη Μεταποίηση: 507 επενδυτικά σχέδια σε τελική αξιολόγηση
Μπορείτε να μας ενημερώσετε για την εξέλιξη του προγράμματος “Έξυπνη Μεταποίηση”, ένα πρόγραμμα με ιδιαίτερη ζήτηση;
Θ.Ε.: Το πρόγραμμα της «Έξυπνης Μεταποίησης» έτυχε ιδιαίτερης ανταπόκρισης και είμαστε πραγματικά πολύ ικανοποιημένοι για αυτό. Λάβαμε 507 επενδυτικά σχέδια, τα οποία σήμερα βρίσκονται στο στάδιο της τελικής τους αξιολόγησης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι 507 επιχειρήσεις είναι έτοιμες να επενδύσουν -υποστηριζόμενες από την Πολιτεία- για την μετάβασή τους στο Industry 4.0, την υιοθέτηση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, ανάλυσης δεδομένων και ρομποτικής. Αυτό κρίνεται πολύ ενθαρρυντικό, καθώς η ψηφιακή μετάβαση είναι πια προαπαιτούμενο για την ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Η δράση προβλέπει χρηματοδότηση για επενδυτικά σχέδια από 250 χιλιάδες ευρώ έως 6 εκατ. ευρώ, με στόχο την ψηφιοποίηση των επιχειρησιακών και παραγωγικών λειτουργιών, καθώς και των ψηφιακών υποδομών, των ΜμΕ.
Πώς εξελίσσεται η Εθνική Στρατηγική Βιομηχανίας και το Σχέδιο Δράσης με τις 43 παρεμβάσεις; Μπορείτε να μας ενημερώσετε σχετικά με την πρόοδο μέχρι σήμερα, καθώς και να μας αναφέρετε άλλες δράσεις που προγραμματίζονται;
Θ.Ε.: Το Σχέδιο Δράσης της Εθνικής Στρατηγικής Βιομηχανίας εμφανίζει αξιοσημείωτη πρόοδο, αφού πια δράσεις έχουν ωριμάσει και ήδη υλοποιούνται ή τίθενται σε τροχιά υλοποίησης σύντομα. Τονίζεται, δε, ότι αρκετές έχουν ήδη υλοποιηθεί, παρά τον μακροσκοπικό ορίζονται της Στρατηγικής.
Συγκεκριμένα, έχουν ήδη ολοκληρωθεί 4 δράσεις, μεταξύ των οποίων ο νόμος 4982/2022 για τα επιχειρηματικά πάρκα και η εκπόνηση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση, καθώς και χρηματοδοτικό πρόγραμμα ύψους 8 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη των επιχειρήσεων στον κλάδο της γουνοποιίας.
Παράλληλα, 12 δράσεις υλοποιούνται σήμερα, μεταξύ αυτών η έξυπνη μεταποίηση και τα βιομηχανικά πάρκα, αλλά και η υποστήριξη ελληνικών επιχειρήσεων για επενδύσεις στα «Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος» στις αλυσίδες αξίας του Υδρογόνου, των μπαταριών, αλλά και της μικροηλεκτρονικής. Παράλληλα, στο ΕΣΠΑ τρέχουν τα προγράμματα «Πράσινος & Ψηφιακός Μετασχηματισμός».
Σχεδιάζονται 11 νέες δράσεις
Ως προς τις δράσεις που σχεδιάζονται -υπολογίζονται σε 11- μπορώ να αναφερθώ στην χρηματοδότηση της χειροτεχνίας και της καλλιτεχνικής βιοτεχνίας, καθώς και στην ανάπτυξη ψηφιακής πλατφόρμας που θα προσφέρει πληροφορίες σε υποψήφιους επενδυτές ως προς διαθέσιμους χώρους και άλλες πληροφορίες, με στόχο τη βελτίωση του επενδυτικού «ταξιδιού». Επιπλέον, ξεκινήσαμε την ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης για την ενίσχυση της Στρατηγικής Αυτονομίας της χώρας στην υγεία, τη διατροφή και τα δομικά υλικά, ενώ σύντομα ξεκινά και η ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης για τις Βιομηχανικές Δεξιότητες, καθώς και η βελτίωση του συστήματος Διανοητικής και Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.
Η βιομηχανία, όπως πολλές φορές έχω αναφέρει, βρίσκεται στο επίκεντρο του εθνικού αλλά και ευρωπαϊκού σχεδιασμού. Αποτελεί πια προτεραιότητα, ειδικά στο διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, με συνεχείς και ταυτόχρονες κρίσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, σχεδιάζεται πλήθος νέων δράσεων, καθώς το Σχέδιο Δράσης μετά από 18 μήνες υλοποίησης, βρίσκεται υπό αναθεώρηση, με στόχο να απαντήσουμε στις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία. Στο επίκεντρο της αναθεώρησης τίθενται πέντε κρίσιμα ζητήματα: (1) η σύνδεση της βιομηχανίας με την έρευνα και την καινοτομία, (2) η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και των δεξιοτήτων του δυναμικού της χώρας, (3) η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και βεβαίως, η επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης, (4) η επίτευξη της πράσινης μετάβασης και η προσαρμογή στη κλιματική αλλαγή και (5) η ψηφιακή μετάβαση.
Σύντομα θα μπορώ να σας δώσω παραπάνω λεπτομέρειες ως προς την επικαιροποίηση και τις νέες δράσεις
Ποιες δυσκολίες σας λένε οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας ότι αντιμετωπίζουν αυτή την περίοδο; Για παράδειγμα στελέχη αναφέρουν ότι υπάρχει έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού στον τομέα.
Ξεκινά μελέτη για τις ανάγκες της βιομηχανίας στο ανθρώπινο δυναμικό
Θ.Ε.: Είναι γεγονός ότι η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού είναι ένα από τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο βιομηχανικός κλάδος σήμερα, ιδίως ως προς τα τεχνικά επαγγέλματα. Το ανθρώπινο δυναμικό είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Σχεδιάζουμε αρκετά για αυτό το κρίσιμο ζήτημα, το οποίο αποτελεί μέρος της Εθνικής Στρατηγικής Βιομηχανίας και τίθενται και στο επίκεντρο της αναθεώρησής της.
Σύντομα ξεκινά μελέτη για τις ανάγκες της βιομηχανίας σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού με στόχο να εκπονηθεί Σχέδιο Δράσης για τις Δεξιότητες στη Βιομηχανία. Στόχος είναι να αντιμετωπίσει το πρόβλημα από τη ρίζα του, να δώσει απαντήσεις και λύσεις στο γιατί οι νέοι δεν επιλέγουν τη βιομηχανία και την τεχνική εκπαίδευση, αλλά και να παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για την κατάρτιση και επανακατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού.
Επιπλέον, προετοιμάζουμε μεταρρύθμιση στην αδειοδότηση των τεχνικών επαγγελμάτων (υδραυλικοί, χειριστές μηχανημάτων, ηλεκτρολόγοι, ψυκτικοί κ.ά.) με γνώμονα να απλουστευτεί η διαδικασία της αδειοδότησης, διευκολύνοντας την απόδειξη προϋπηρεσίας και κατάρτισης, μέσω μίας διαδικασίας πιστοποίησης που θα διασφαλίζει, φυσικά, την ασφάλεια όλων.
Αξίζει να σημειωθεί πως σε διϋπουργικό επίπεδο σχεδιάζεται πρόγραμμα υποστήριξης της ενδοεπιχειρησιακής εκπαίδευσης.
Αναφορικά με την πρωτοβουλία της ΓΓΒ «Εθνικό Παρατηρητήριο για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις», υπάρχουν κάποια πρώτα συμπεράσματα από τις μελέτες που εκπονούνται για τις ΜμΕ για την διάγνωση των χρηματοδοτικών τους αναγκών;
Θ.Ε.: Το «Εθνικό Παρατηρητήριο για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις» είναι μία πρωτοβουλία για την οποία είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι, καθώς αποτελεί ένα εργαλείο που μας παρέχει τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε την πολιτική μας για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με αυτό που ονομάζουμε “evidence-based policy”. Το Παρατηρητήριο έχει στόχο τη συστηματική καταγραφή, παρακολούθηση και επεξεργασία δεδομένων σχετικά με τις ΜμΕ, την πληροφόρηση και υποστήριξή τους σε ζητήματα διαχείρισης και λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων, καθώς και τη συγκρότηση προβλέψεων για τις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση εξωγενών κρίσεων.
Τα ευρήματά του είναι πολύ χρήσιμα για τον σχεδιασμό μας και ήδη έχουν αποφέρει αποτελέσματα. Χάρη στην μελέτη που εκπονήθηκε για την χειροτεχνία και την καλλιτεχνική βιοτεχνία, χαρτογραφήσαμε όσες επιχειρήσεις ασχολούνται με τον συγκεκριμένο κλάδο, εντοπίσαμε τις ανάγκες τους και σύντομα να βγει στον «αέρα» χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την υποστήριξή τους.
Ως προς τις χρηματοδοτικές ανάγκες η πρώτη έρευνα που πραγματοποιήθηκε αφορά στις πραγματικές ανάγκες χρηματοδότησης των ελληνικών ΜμΕ. Κάποια από τα βασικότερα συμπεράσματα είναι πως η χρηματοδότηση αποτελεί ζήτημα με χαμηλό ενδιαφέρον για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, λόγω του φόβου απόρριψης της τραπεζικής χρηματοδότησης και των υψηλών επιτοκίων, ενώ μεγάλος αριθμός αποκλείεται από τον τραπεζικό δανεισμό, κυρίως λόγω του μεγέθους τους, αυτό συμβαίνει καθώς ανήκουν στις πολύ μικρές επιχειρήσεις και αυτό εξ ορισμού τις αποκλείει από τη χρηματοδότηση των τραπεζών.
Ενισχύεται η ενημέρωση των επιχειρήσεων για διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία
Επιπλέον, είναι περισσότερο εξοικειωμένες με τη χρήση ιδίων πόρων και σε μικρό βαθμό με τον τραπεζικό δανεισμό και τα προγράμματα κρατικών ενισχύσεων, ενώ δηλώνουν έλλειψη εξοικείωσης με τα πιο σύγχρονα καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το leasing, το venture capital, κ.λπ. Σημαντική μερίδα δηλώνει ότι δεν γνωρίζει κάποιο χρηματοδοτικό εργαλείο. Αυτή η τάση εμφανίζεται πολύ έντονη στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, κάτι που τελικά οδηγεί σε μη υλοποίηση επενδύσεων για την ανάπτυξή τους.
Για αυτόν ακριβώς το λόγο κατά την περίοδο αιτήσεων για το πρόγραμμα της «Έξυπνης Μεταποίησης» πραγματοποιήσαμε μία εκτενή επικοινωνιακή εκστρατεία τόσο με προωθητικό υλικό όσο και μέσω επισκέψεων σε πόλεις της Ελλάδας, στη βάση της συνεχούς επαφής με τα τοπικά και εθνικά Επιμελητήρια. Το αποτέλεσμα ήταν 507 επενδυτικά σχέδια υψηλού προϋπολογισμού.
Ένας τομέας, πάνω στον οποίον ήδη δουλεύουμε είναι να ενισχύσουμε την ενημέρωση των επιχειρήσεων ως προς τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία. Σχεδιάζουμε την ανάπτυξη ψηφιακής πλατφόρμας για την ενημέρωση των ΜμΕ τόσο για χρηματοδοτικά εργαλεία όσο και για ζητήματα που τις αφορούν όπως τα ESG κριτήρια, σε συνεργασία μάλιστα και με τον Τραπεζικό κλάδο.
